Elektronik atölyesi kuruyoruz

malazgirt

Timur Aydın
Staff member
Katılım
24 Şubat 2018
Mesajlar
118
Demek artık elektronik ile hobi amaçlı ilgilenmeye başladınız! Hadi o zaman elektronik atölyesi kuruyoruz. Size büyük bir keyif verecek ve her proje tamamlandığında da çok tatmin edecek bir yolculuğa hazır olun. Öncelikle ihtiyacınız olan, elektronik çalışmalarınızı yapabileceğiniz bir alan. Genel olarak ihtiyaç olan şeyleri burada listeleyelim ve sonraki mesajlarda da ayrıntılarına girelim. Burada anlatılan ihtiyaç listesi, yeni başlayanlar için ve sadece en temel ihtiyaçları kapsıyor. Daha sonraki yazılarda, orta seviyede ve ileri seviyede hobi çalışmaları için gereken ilave ihtiyaçları listeleyeceğiz.

1 ) Çalışma masası

2 ) Havya seti

3 ) Elektronik çalışmalarına uygun el aletleri

4 ) Multimetre

5 ) Güç kaynağı

6 ) Sarf malzemeleri

7 ) Prototip devre hazırlama gereçleri

8 ) Temel bazı elektronik komponentlerden oluşan bir koleksiyon
 
Last edited by a moderator:
ÇALIŞMA MASASI

Bu masanın genişliği kişisel imkanlar ve tercihler doğrultusunda belirlenebilir. 1 metre ve daha üstü olabilir. Benim şu anda kullanmakta olduğum masanın genişliği 1.80m gibi. Masanın derinliğinin özellikle fazla olması gerekir. Böylece, üzerine test cihazları, güç kaynakları ve havya seti konduğu zaman, size yakın ön tarafında halen çalışılacak kadar bir yer kalması lazım.

Masanın hemen üzerine bir dizi raf yaparsanız, oralara daha seyrek kullanılan cihazları veya malzemeleri koyabilirsiniz. Benim şu anda kullanmaktan olduğum masanın üzerinde, tavanın 50cm aşağısına kadar yükselen bir raf bölümü var. Bu bölümde 4 adet raf bulunuyor ve her birisi de gene 30mm sunta lam.

Masa çalışma yüzeyinin hemen altında bir çekmece olursa, bütün el aletleri bu çekmeceye yerleştirilebiir ve böylece kolayca erişilebilir.

Masanın arka tarafında, çoklu priz monte etmek için bir düz yüzey olmalı. Elektronik laboratuvarınıza yeni aletler ekledikçe, yeni priz de lazım olacak, o yüzden ne kadar çoklu priz, o kadar iyi.

İyi bir elektronikçi masasının olmazsa olmazı, iyi bir aydınlatmadır. Bunun için en iyi seçenek, aynı zamanda büyüteç olarak da görev yapan LED'li büyüteç lambalar. Şunun gibi:

swat_lamba.jpg


Ben kendi çalışma masamı, 30mm lik suntalam'dan kestirerek kendim yaptım. Tam istediğiniz ölçüye uygun bir masayı en uygun fiyata yaptırmanın tek yolu bu. Bir marangoza da yaptırabilirsiniz, ama maliyet, kendinizin yapmanıza göre en az üç misli daha fazla olur. Ama elinizde mekanik aletler yoksa, veya uğraşmak istemiyorsanız, IKEA ve benzeri firmalarda da uygun bir masa bulabilirsiniz.
 
Last edited by a moderator:
HAVYA SETİ

Bir elektronik atölyesinin diğer olmazsa olmaz aleti, havyadır. Elektronik parçaları bakır plakete lehimlemek ve sökmek için sıklıkla kullanacağımız bu aletlerin fiyatları 20 TL civarından başlar ve binlerce liralara kadar çıkar. Öncelikle kaliteli havyaların, kalitesizlere göre üstünlüklerini sıralayalım:

1) Kaliteli havyalarda havyanın ucunun ısısı hem geniş bir aralıkta ayarlanabilir, hem de havyanın içerisinde bulunan bir elektronik kontrol devresi, ucun sıcaklığını sabit tutar. Bunu yapmak için de havyanın ucunda bulunan bir ısı sensöründen her an için mevcut ısı değerini okur. Böylece yapılacak lehimleme işinin gerektirdiği ısı ne kadar ise, sadece o kadar ısı ayarı yapılabilir ve uçların kullanım ömrü epey uzatılabilir. Bu şekilde ısı regülasyonu olan ve yeterince güçlü bir havya setiniz varsa, hem en hassas minyatür parçalarda, hem de ısıyı çokça emen yeniş yüzeylerde en iyi sonucu alabilirsiniz. Ama ucuz havyalarda bu şekilde bir regülasyon yoktur. En ucuzlarında ısı ayarı bile yoktur. Genelde bunlar sabit ve biraz da yüksek ısılarda çalışırlar ve uçların ömrü çok kısa olur. Yüksek ısıdan dolayı da uçları hızlıca korozyona uğrar ve lehimi de güzel tutmaz.

2) Kaliteli havyalar çok kısa zamanda ayarlanan ısıya ulaşırlar ve kullanılmadıkları zaman da uca giden enerjiyi keserler. Bu da yine ucun uzun ömürlü olmasına katkı sağlar.

3) Kaliteli havyalarda zengin bir yedek uç seçeneği vardır ve lehimleme işine en uygun ucun kullanılabilmesini sağlar. Ama ucuz havyalarda genelde sivri konik uç bulunur ve başka seçenek de yoktur. Bu sivri konik uçlar da iyi bir lehimleme için hiç kullanışlı değildir. Bu konuya aşağıda biraz daha detaylı bakacağız.

4) Regülasyon özelliği olan kaliteli havya setleri, genelde yüksek güçlere sahiptir (100W ve bazı modellerde daha fazla). Böylece yüksek ısı girdisi gerektiren lehimleme işlerinde de hiç sorun çıkarmadan lehimi eritirler.

5) Kaliteli havyaların uçları, ucuz havyaların uçlarına göre çok daha uzun ömürlüdür.

Tabi gönül ister maddi imkanlar bir engel olmasın ve en iyisini alalım, ama maddiyat her zaman gözönünde bulundurulması gereken bir husus. Yeni başlayan bir hobici olarak, belki fazla masraf yapmak istemeyebilirsiniz, ama kötü bir havya da öyle fazla sorun yaşatır ki, hobiye başlamadan bırakmaya karar verebilirsiniz.

Benim önerim, kesinlikle ısı ayarı ve ısı regülasyonu olmayan havyalardan uzak durmanız. Bunlarla iyi lehim yapmak için hep mücadele verirsiniz ve eninde sonunda sizi bu işten soğutur. Yukarıdaki kriterleri az çok sağlayan, ama fiyatı da aşırı uçuk olmayan şu ürünleri değerlendirebilirsiniz:

Hakko FX888D
hakfx888d-rc%5ep.jpg


Quick 236
9547587354674.jpg


Xytronik LF2000
LF2000LW.jpg


ProsKit SS 206B
proskit-ss-206b-analog-istasyon-havya-14279-21-B.jpg


Havya ucu olarak da kesinlikle konik sivri uçları önermiyorum. Onun yerine, tornavida ucu gibi olanları tercih edin. Bunlarla lehimlenecek yer ile iyi bir ısı teması sağlamak çok daha kolaydır: Aşağıda zytronic firmasının böyle bir ucunun resmi var. Tabi bu epey geniş olan modeli. 2mm genişliğe sahip bu şekilde bir uç, neredeyse bütün lehimleme ihtiyaçlarınızı karşılayabilir.

b-05-havya-ucu-xytronic-12863-32-B.jpg


LEHİM ÇEŞİTLERİ

Başlangıç seviyesindeki bir elektronik hobicisinin kullanacağı lehim, standart kurşunlu lehimdir. Bunlarda %60 oranında kalay, %40 oranında kurşun vardır. Yerli malı Feray marka, 0.75mm kurşunlu lehim gayet güzel işinizi görür. Soldex gibi yabancı menşeli ürünler de kullanılabilir. Havyanızı 300 derece civarına ayarlarsanız, kurşunlu lehimi eritmek için yeterlidir. Büyük yüzeylerde çalıştığınız zaman belki dereceyi 350 ye getirmeniz gerekebilir.

LEHİM SÖKME ALETLERİ

Lehimlenmiş olan parçaları yerinden sökmek için lehim pompası, sıcak hava seti, ısıtmalı lehim pompaları ve lehim sökme teli gibi ekipmanlar da kullanılır. Ama bunları orta seviyeli bir hobicinin değerlendirmesi gerektiğini düşünüyorum. Ucuz fiyatlı lehim pompaları, lehim sökme konusunda pek iyi sonuç vermiyorlar. Özellikle de çift taraflı baskı devrelerde iki tarafından da lehimli parçaları sökme konusunda çok yetersiz. Sıcak havya setleri ve lehim sökme telleri ise genelde yüzey montajlı elektronik devreler ile çalışırken gereken aletler. Isıtmalı lehim pompaları, ucuz yaylı pompaların yetersiz kaldığı yerlerde çok iyi sonuç veriyorlar, ama maliyetleri oldukça yüksek.

Başlangıç seviyesinde bir hobici için bu tip aletler acil değildir ve tecrübe kazandıkça atölyeye eklenmesi daha doğru olur.
 
Last edited by a moderator:
ELEKTRONİK ÇALIŞMALARINA UYGUN EL ALETLERİ

Aşağıdaki el aletlerinin her elektronik atölyesinde bulunması gerekir:

1) Tornavida. En yaygın kullanılan yıldız ve düz tornavidalar için ayrı ayrı tornavidalardan oluşan setler kullanılabilir. Çok yaygın olmayan özel civatalar için de aşağıdaki gibi özel setler kullanılabilir. Uzun uçlu, kısa uçlu, 90 derece açılı, minyatür saatçi tornavidaları da zamanla mutlaka gerekecektir. Yüksek voltajlarla çalışmak için, uca kadar tamamen izoleli tornavida setleri de gerekecektir.

scaled_sd9857m.jpg


2) Cımbız takımı. En çok gereken cımbız çeşitleri ucu iğne gibi sivri olanlar ve kendinden sıkan türler:

scaled_sharp_tip_tweezer.jpg


scaled_self_clamping_tweezer.jpg


3) Değişik boylarda pense, yan keski, karga burun, kablo soyucu. Şebeke voltajı ile çalışılacak olması durumunda, bunların uygun şekilde izoleli olanları tercih edilmeli.

4) Maket bıçağı ve yedek bıçakları.
 
MULTİMETRE

Multimetreler temelde analog (ibreli) ile dijital olmak üzere ikiye ayrılıyor. Günümüzde analog multimetreler, bazı çok özel uygulamalar dışında artık neredeyse hiç kullanılmamaktadır. Yani multimetre dediğimiz zaman, burada dijital multimetreden bahsediyoruz. Bütün elektronik ekipmanlarında olduğu gibi, multimetrelerde de 10 liradan binlerce liraya kadar fiyatlar görmek mümkün.

Çok ucuz bir multimetre (10 TL)

dt830d-18159-71-B.jpg


Orta ayar bir multimetre (180 TL)

scaled_uni-t-ut139c-true-rms-18178-71-B.jpg


Üst sınıf bir multimetre (1200 TL)

scaled_fluke-117-true-rms-dijital-multimetre-18101-70-B.jpg


Şimdi ucuz olanlar ile pahalı olanlar arasında ne gibi farklılıklar vardır bakalım:

1 ) Ucuz multimetreler, üzerinde yazılan güvenlik kategorilerinin söylediğinin aksine, yüksek voltaj ve yüksek akım değerlerinde güvenli değildir, hatta bazı modelleri düpedüz tehlikelidir. O yüzden 20 TL lik multimetre varsa, bununla kesinlikle şebeke voltajlarına yaklaşmayın!

2 ) Ucuz multimetrelerin prob jakları zamanla gevşer ve artık prob iyi temas yapmaz. Bu da ölçüm yaparken kullanıcıyı adeta çileden çıkarır. Düşünün ki 10 Ω'luk bir direnç ölçüyorsunuz, ölçü aleti size sürekli değişen bir değer gösterip duruyor.

3 ) Bazı çok ucuz multimetrelerde otomatik ölçüm kademesi özelliği yoktur. Bu da ölçüm yaparken büyük bir vakit kaybıdır. İki elinizle probu ölçülecek yere değdirmişsiniz, ama ölçü aleti "kademe dışı" diyor. Hadi bakalım, problardan birisini bırak, kademe değiştir, tekrar dene. Gene "kademe dışı", hadi bir daha ...

4 ) Ucuz multimetrelerin ölçüm hızı çok yavaştır. bazı modellerde 3 saniyede bir ölçüm sonucu çıkar ekrana, bu da gene kullanıcıya saç baş yoldurtur.

5 ) Ucuz multimetrelerin hassasiyet ve doğrulukları düşüktür. Hatta birçoğunda belirtilen hassasiyet ve doğruluk değerleri de abartılı veya düpedüz yalandır.

6) Ucuz multimetrelerin gövde imalat kalitesi düşüktür, o yüzden saha şartlarında fazla dayanmazlar ve çoğu zaman bir kere bile düşürülürse kullanılamaz hale gelir.

7 ) Ucuz multimetreler çok sınırlı ortam şartlarında test edilirler. Örneğin ortam rutubet değişiminin fazla olduğu, ortam sıcaklık değişiminin fazla olduğu, veya statik elektrik, veya güçlü bir manyetik alanın olduğu ortamlara göre test edilmemiştir. Böyle bir ortamda iyi ihtimalle hiç çalışmaz, kötü ihtimalle de çalışır ama yanlış değer okur.

8 ) Ucuz multimetrelerde "true RMS" denen, ve sinüsoidal olmayan voltajların etkin değerini daha doğru ölçen bir özellik bulunmaz. O yüzden özellikle motor hız kontrol veya faz dilimlemeli kontrol devrelerinde bulunan, genişliği çok az, ama pik değeri yüzlerce volt olan gerilimleri olduğundan daha düşük ölçerek kullanıcının güvenliğini riske atabilir.

İşte bu sebeplerden dolayı, bu ucuz multimetrelerden uzak durmanızı tavsiye ederim. İş görecek temel bir multimetre 200 TL civarıdır. Proskit'in veya UNI-T nin orta ayar multimetrelerinden birisi ile başlayabilirsiniz. Eğer sürekli olarak elektrik şebekesi ile uğraşıyorsanız (meskenler için 220V, sanayi için 380V), üzerinde yazan güvenlik kategorilerini gerçekten garanti eden iyi bir markanın ürününü tercih edin. Örneğin Fluke.

Ölçü aletlerinde en önemli husus, kullanıcının ölçü aletine itimat etmesidir. Yani ölçü aletini ölçülen yere değdirdiniz ve bir değer söyledi size. Ölçülen değerin gerçekten o olduğu konusunda içinizin rahat olması lazım. Yoksa "hmm, acaba gerçekten 10 Ω mu bu? Geçenlerde iyi temas etmemişti, probları zımparalamıştım, gene yanlış ölçüyor olmasın bu?" diye aklınızdan geçiyorsa, o ölçü aletinin artık atölyede yeri yoktur. Ben atölyede çalışırken, sadece yapılan işe odaklanmak isterim, ölçü aletinin yaratacağı potansiyel sorunları hiç düşünmemem lazım.

Multimetreden ölçmesini istediğimiz şeyler şunlar:

1 ) AC ve DC voltaj. Birçok ölçü aleti, AC için 750V RMS, DC için de 1000V ölçme aralığı sağlıyor.

2 ) AC ve DC akım. Neredeyse bütün ölçü aletleri artık en az 10 A ölçebiliyor.

3 ) Direnç. En az 10 MΩ ölçebilen bir model seçmeliyiz.

4 ) Diyot ölçme kademesi. Mutlaka olması gereken bir özellik ve artık bütün ölçü aletlerinde var.

5 ) Geçirgenlik testi. Kabaca iki nokta elektriksel olarak birbirine bağlı olduğunu öterek bildiren bir kademe.

6 ) Kapasite ölçümü. Standart multimetrelerin kapasite ölçümü çok iyi değildir ve kapasitörlerin sağlamlığının anlaşılması için gereken tüm ölçümleri de yapamazlar. O yüzden bu tip multimetreler ile kapasite ölçümünü daha çok sağlam olduğunu bildiğimiz, ama değerini bilmediğimiz kapasitörler için kullanabiliriz. 1 nanofarad altındaki veya 1 milifarad üstündeki kapasiteleri ölçen standart multimetre pek yoktur. Kapsamlı kapasite ölçümü için LCR metre denen cihazları kullanmalıyız. Bunları ve diğer orta seviye elektronik konularını ayrı bir başlıkta ele alacağız.

Bu yukarıdaki özelliklerin dışında ölçüm olanakları sağlayan multimetreler de vardır. Örneğin sıcaklık ölçümü, frekans ölçümü. Ayrıca transistör ölçümü yapan cihazlar da var. Hatta kare dalga çıkış veren multimetreler bile var. Hadi sıcaklık ölçümü neyse de, diğer özellikler pratikte pek bir işe yaramaz. Örneğin sırf transistör ölçme özelliği var diye bir multimetreyi diğerine tercih etmeyin. Aynı şey kare dalga çıkış için de geçerli. Kare dalga çıkış elde etmek için özellikle bu iş için geliştirilmiş olan sinyal jeneratörleri kullanılmalı, multimetre değil.

Ölçü aletini alırken, cihazı görerek almak çok avantajlıdır. Elektronikçiler çarşısına gidip ölçü aletini bizzat deneyerek alın. Özellikle şunlara dikkat edin:

1 ) Ölçüm hızı nedir? Saniyede 4 tane ölçüm yapıyorsa, bu çok iyidir.

2 ) Geçirgenlik testine alın ve prop uçlarını çok kısa süreli birbirine değdirin. Aletin ötmesi lazım. Eğer bunu yapınca alet her zaman ötmüyorsa, veya belli bir süre uçlar değdikten sonra ötüyorsa, o multimetreden uzak durun.

3 ) Multimetrenin arkasında, açılabilen bir kapağın altında "HRC fuse" denen türden bir sigortanın olması lazım. Aşağıdaki resimdeki gibi:

scaled_314ucY2K7FL.jpg


Eğer böyle bir sigorta yok ise, bu ölçü aletinin yüksek bir voltaj veya akıma maruz kalması durumunda patlayabilir veya yangın çıkarabilir. Yüksek voltaj ve akımlarla işiniz olacaksa, kesinlikle bu multimetreden uzak durun.
 
MASA TİPİ MULTİMETRELER

Masa tipi multimetreler, bir önceki mesajda bahsedilen el tipi multimetrelere göre daha yüksek bir hassasiyet ve doğruluk oranına sahiptir. Bunun dışında, el tipi multimetreler ile yapılamayan bazı ölçümleri de yapabilirler (örneğin kelvin probu kullanarak çok düşük değerli dirençlerin ölçümü). Ayrıca bu tip multimetrelerin birçoğunda programlanabilme ve sürekli olarak bir bilgisayara veri gönderme özelliği de vardır.

Aşağıda bazı cihaz örnekleri verelim:

Orta sınıf, 6.5 haneli Rigol DM3068:

scaled_DM3000.png


Üst sınıf, 7.5 haneli Keysight 34470A:

images.jpeg


En üst seviyede hassasiyet ve doğruluğa sahip, 8.5 haneli Keysight 3458A

slider_1.jpg


Elektronik atölyesinde kullanım açısından, neredeyse her zaman 4.5 haneli bir multimetre yeterlidir. Daha yüksek hassasiyet veya doğruluk, ancak şu durumlarda gereklidir:

1 ) Başka cihazların kalibre edilmesi için.

2 ) Yüksek hassasiyet ve doğruluk gerektiren bir cihazın ARGE sürecinde

3 ) Çok düşük voltaj veya akımların sözkonusu olduğu kimyasal veya biyolojik süreçlerin araştırılmasında.
 
PENS AMPERMETRE ÖZELLİKLİ MULTİMETRELER

Pens ampermetre özelliği olan multimetreler, bir iletkenden geçen akımı, o iletkene müdahale etmeden, yani devreye seri olarak girmeden ölçen cihazlardır. Eğer devreye müdahale etmeden, yüksek değerli akımları ölçmeniz gerekiyorsa, böyle bir cihaz size gerekli. Bu multimetrelerin bazı modelleri, binlerce amperlik akımların ölçülebilmesine olanak verir.

Örnek bir cihaz:

scaled_uni-t-ut202-pensampermetre-18086-70-B.jpg


Pens ampermetrelerin birçoğunda, normal multimetrelerdeki gibi giriş jackları bulunur ve bunlarla voltaj ve bazı modellerde direnç ölçümü da yapılabilir. Ayrıca pens ampermetrelerin büyük bölümü, sadece AC akım ölçebilir. DC akım ölçülmesi gerekiyorsa, bunu destekleyen özel pens ampermetreleri tercih etmek gerekir.

Ama şu unutulmamalı: Bu cihazların asıl amacı, yüksek değerdeki akımları ölçmektir. Hassasiyet ve doğruluk çok iyi değildir. Yani sadece pens ampermetre alıp bunu el tipi multimetrenin yerine hem direnç, hem voltaj ölçümü için kullanmak çok mantıklı değil.

DİKKAT: Pensampermetre ile ölçüm yaparken, sadece bir iletkenin pens içinde olması gerekiyor. Tüm kabloyu pens içine alırsanız, cihaz ya sıfıra yakın bir akım ölçer, yada yanlış bir akım değeri ölçer.

!!!! YANLIŞ !!!!

scaled_20180305_210449.jpg



==== DOĞRU ====

scaled_20180305_210525.jpg
 
Last edited by a moderator:
GÜÇ KAYNAĞI

Yaptığımız prototip devreleri test edebilmemiz için bu devrelerin gerektirdiği voltaj ve akımı sağlayabilen güç kaynağına ihtiyacımız olacak. Her ne kadar basit bir adaptör ile birçok devreyi besleyebilsek de, laboratuvar tipi bir güç kaynağının sağladığı avantajlar çok fazladır. Öncelikle laboratuvar tipi güç kaynağını tanımlayalım: Laboratuvar tipi güç kaynağı, hem kaynağın verdiği voltaj ayarlanabilen, hem de maksimum çekilebilecek akım ayarlanabilen güç kaynaklarıdır. İyi bir laboratuvar güç kaynağının basit adaptörlere göre sağladığı avantajlardan bazıları:

1) Geniş bir aralıkta ayarlanabilen çıkış gerilimi. 0 - 30V aralığı yaygındır.

2) Geniş bir aralıkta ayarlanabilen akım sınırlaması. 0 - 3A aralığı yaygındır.

3) Çok iyi yük regülasyonu. Bunun anlamı, çıkış geriliminin yükten bağımsız bir şekilde hep sabit tutulması.

4) Çok düşük dalgalanma. Bunun anlamı, çıkış geriliminın yükten bağımsız olarak DC ye çok yakın olması, üzerindeki gürültü ve şebekeden kalma 50 Hz dalgalanmanın çok az olması.

5) Çok hızlı tepki süresi. Yükte oluşacak ani değişimlerde bile çıkıştaki voltaj değerini koruyabilesi.

Başlangıç için, 0 - 30V gerilim ve 0 - 3A akım aralığına sahip bir laboratuvar güç kaynağı işimizi görür. Birçok devrede, iki tane voltaj değeri de gerekebiliyor (örneğin opamp devrelerinde), o nedende mümkün ise çift çıkışlı bir güç kaynağı edinmek daha uygun olur. Ama ilk etapta bütçe kısıtlamaları var ise, o zaman tekli bir güç kaynağı alınıp sonradan bir güç kaynağı daha ilave alınabilir.

İyi bir laboratuvar güç kaynağı lineer tiptedir. Yani içinde kocaman bir trafo vardır, boyut olarak büyükçedir ve ağırdır. Son zamanlarda, SMPS mimarisine sahip güç kaynakları yaygınlaşmaya başladı. Bunları laboratuvar güç kaynağı olarak tavsiye etmiyorum. Çok parazitlidirler ve birçok devrede iyi sonuç vermezler.

Başlangıç için tavsiye edebileceğim güç kaynağı UNI-T nin UTP3315TFL modeli. 0 - 30V, 0 - 5A ayarlı lineer güç kaynağı. İleride gerektiğinde aynısından bir tane daha alınabilir ve böylece iki tane kaynak gerektiren uygulamalar üzerinde de çalışılabilir. İki tane ayrı güç kaynağı olunca, gerektiğinde bunlar seri bağlanarak 0 - 60V elde edilebilir. Veya paralel bağlayarak 0 - 10A lik bir akım kapasitesi elde edilebilir (paralel bağlantıda bazı tedbirlerin alınması gerekir, bunu ayrı bir konuda ele alacağız).

========================================
Aşağıda bazi güç kaynağı örnekleri görülmektedir:

Dps-3003 0-32V 3A Programlanabilir Mini Güç Kaynağı. SMPS bazlıdır. Bu modelin fiyatı oldukça uygun, ama girişinde sadece DC voltaj ile çalışıyor, direkt 220V prize takılamıyor. Bunun anlamı, girişte bir trafo ve doğrultucu devresi koymak gerekiyor.

scaled_dps-3003.jpg


UNIT UTP3315TFL 30V 5A Taşınabilir Güç Kaynağı. Güzel bir lineer tip güç kaynağı, benim de başlangıç için önerdiğim model.

scaled_utp3315tfl.png


KORAD KA3005D 30 V 5 A lineer güç kaynağı. Voltaj ve akım çok hassas ve küçük adımlarda ayarlanabiliyor. Çıkış bir butonla açılıp kapatılabiliyor. Sık kullanılan voltaj ve akım ayarlar hızlıca etkinleştirmek için 5 tane hafızada saklanabiliyor. Aşırı voltaj ve aşırı akım koruması var. Bunun bir de bilgisayardan programlanabilir modeli var o da KA3005P.
1582717366905.png


Eğer üst düzeyde performans, otomasyon, ve 3 bağımsız çıkış isteniyorsa, Rigol'un DP832A sı çok güzel iş görür.

scaled_Rigol-DP832A-right-side.jpg


Bunların dışında Keysight, Kikusui, Tektronix gibi büyük markaların son derece pahalı güç kaynakları da var. Ama çok özel gereksinimler olmadığı sürece bu güç kaynaklarına o kadar para vermeye, özellikle de başlangıç için, hiç gerek yok.
 
Last edited by a moderator:
SARF MALZEMELERİ

Bir elektronik atölyesinde en yaygın kullanılan sarf malzemelerini burada listeleyelim. Göreceğiniz üzere, sarf malzemelerinin birçoğu lehimleme ve temizlik ile ilgili. Lehimleme ile ilgili malzemelerin çok detayına girmeyeceğiz. Lehimleme teknikleri ile ilgili ayrı bir konuda bunları çok daha detaylı ele alacağız.

Lehim teli
0.75mm-500gr-feray-lehim-teli-perpaotomasyon-500x500.jpg



Flux
s-l300.jpg



Lehim emme teli
DOC001194547.jpg



- İzopropil alkol. Lehimleme yapıldıktan sonra lehim yerindeki flux'ı temizlemek için kullanılır. Herhangi bir kalıntı bırakmadığı için genel olarak elektronik kartların temizliğinde tercih edilen malzemedir. Selülozik tiner de ülkemizde yaygın olarak elektronik kart ve flux temizliğinde kullanılıyor, ama ben selülozik tiner önermiyorum, çünkü hem kalıntı bırakıyor, hem de oldukça agresif bir kimyasal olduğu için hem bazı plastik malzemeleri eritiyor, hem de ellerimizi de yıpratıyor. Eğer son derece kirli bir kartın temizlenmesi gerekiyorsa, belki selülozik tiner tercih edilebilir. Ama iş bitiminde son temizliğin gene izopropil alkol ile yapılması lazım. DİKKAT: nalburlardan tiner alırken yanlışlıkla sentetik tiner almayın !!! Sentetik tiner yağlıdır, sadece yağlı boya için kullanılır ve elektronik devrenizi mahvedecektir. Saatlerce devrenizden yağ temizlemek ve belki de sonunda pes edip devreyi çöpe atmak istemiyorsanız, nalbura belirtin "selülozik tiner" istiyorum diye.
soldex-izopropil-alkol-1litre-2.jpg


132128.jpg



- İnce tek damarlı, izolasyonlu tel. Bu teli, devrede bir noktayı başka bir noktaya bağlamak için kullanacağız. Veya iki ayrı devreyi birbirine bağlama için. Piyasada zil teli olarak da geçer. Elektronik uygulamaları için bulabileceğiniz en ince, izolasyonlu, tek damar tel en uygunu olacaktır. Artık internette elektronik malzeme satan yerlerde rahatlıkla bulunabilmektedir.

İşi ilerletip çok daha minyatür devrelerle çalışmaya başlayınca, bu tek damarlı zil tellerinden çok daha ince tel de gerekli olacak. Bu durumda, emaye izolasyonlu bobinaj teli kullanılır. telin uçları maket bıçağı ile kazınıp lehimle kaplanır, sonra da bu tel devreye lehimlenir.

Evet, en temelde ihtiyaç olan sarf malzemeleri bunlar. Konuya gelecek yorumlara göre başka eklenecek malzemeler de olabilir ileride.
 
Last edited by a moderator:
PROTOTİP DEVRE HAZIRLAMA GEREÇLERİ

Çok basit ve temel bir devre değilse, tasarladığımız bir devrenin ilk güç verdiğimizde çalışma ihtimali düşüktür. Mutlaka eksiklikler, hatalar ve tamamen değişmesi gereken yerler olur. O yüzden ilk tasarlanan devreye baskı devre (veya ingilizcesi, PCB, printed circuit board) yaptırma maliyetine girmek istemeyiz. Gerçi son zamanlarda çok az sayıda da olsa ucuza PCB yaptırılabilecek firmalar var, ama gene de bu PCB'nin yapılıp bize teslim edilmesi zaman alacaktır. O yüzden mümkün ise, tasarladığımız devreyi önceden kurup denemek isteriz. Bunun için aşağıdaki yöntemleri kullanabiliriz:

1) Devreyi breadboard üzerine kurarız. Eğer yaptığımız devrede, klasik delik montajlı elektronik parçalar kullanıyorsak, en kestirme metot bu. SMD parçalarla yapılan devreler için breadboard hiçbir fayda sağlamaz. Gerçi SMD parçaların, delik montajlı eşdeğerleri ile breadboard'da prototip hazırlayabilirsiniz, ama böyle yaparsanız, aynı devre için iki kat uğraşmış olursunuz, değmez.
64-00.jpg


FU011AZGYGF8IV4.LARGE.jpg


2) Devreyi delikli plaket üzerine kuraruz. Bu da gene delik montajli elektronik parçalar için kullanılabilecek bir metot. Bunların kaliteli fiberglass bazlı olanları da var, daha düşük kaliteli pertinax bazlı olanları da var. Pertinax olanların da lehim adalı olanları ve lehim adasız olanları var. Parçaların ayakları bu deliklerden geçirilip alt tarafta köprü tellerle devre oluşturulur.

Lehim adalı, fiberglass bazlı prototip kartı
sku_148584_1.jpg


Lehim adasız, pertinax bazlı prototip kartı
5PCS-5x7-5-7-cm-DIY-Prototype-Paper-PCB-for-Universal-Board-Prototyping-PCB-Kit-1.jpg


Prototip plaket ile kurulmuş örnek devre
proto_wire_00.jpg


3) Yabancı literatürde "dead bug" denen ve "ölü böcek" anlamına gelen, ve entegrelerin tepe üstü bir zemine yapıştırılıp geri kalan parçaların da havada lehimlenmesi ile oluşturulan devrelerdir. Bu tip devreleri hem delik montajlı, hem de SMD parçalarla kurabiliriz.
dead_bug.jpg
 
Last edited by a moderator:
TEMEL ELEKTRONİK PARÇA KOLLEKSİYONU

Elektronik devreleri anlamak ve deneyler yapabilmek için bazı temel elektronik komponentlerin elimizde hazırda bulunması lazım. Kolleksiyonda olmazsa olmaz parçaların listesini yapalım:

- Delik montajlı PNP ve NPN transistörler: 2N2222 (NPN), 2N2907 (PNP)

- Değişik renklerde LED'ler

- Temel OPAMP'ler: TL072, LM358, LM741

- NE555 zamanlayıcı entegresi

- Direnç koleksiyonu. 10 Ω'dan 10 MΩ'a kadar değerler

- Elektrolitik kondansatör kolleksiyonu: 1 uF dan 2200 uF a kadar değerler

- Seramik, mika, veya polyester kapasitörler: 1 nF dan 1 uF a kadar değerler

- 220V dan 12V a veya benzeri düşük volta dönüşüm yapan trafo

- Değişik diyotlardan oluşan temel bir koleksiyon: 1N4001, 1N4148

- Değişik değerlerde zener diyotlar: 3.3V dan 24V lara kadar.

Bu malzemelerle birçok temel elektronik devreyi kurup denemeler yapabiliriz. Projeler ilerleyip daha değişik devrelere el attığımız noktada, gereken ilave malzemeleri de alırız. Eğer dijital elektroniğe daha çok meraklı iseniz, temel bazı dijital entegreleri alabilirsiniz. Ama bunlar gene proje bazlıdır, direnç, kondansatör gibi her yerde kullanılabilecek genel dijital parçalar pek yoktur. İleride temel dijital projeleri yaptıkça, gereken malzemeler belirlenir ve ona göre alınır.

Belki de direkt olarak dijital elektroniğe yönelmek istiyorsunuzdur. Ama analog elektroniğin temellerini öğrenmeden bunu yapmanızı hiç tavsiye etmem. Amacınız bir an önce o aldığınız Arduino ile sistemler yapmak ise bile, analog elektroniğin temellerini öğrenin. Dijital devreler ile uğraşırken bile mutlaka işinize yarayacaktır bu bilgi, çünkü dijital devreler de bazı şartlarda analog devre davranışları gösterir (çok yüksek frekanslarda, veya devrede bir arıza/sorun varsa). Eğer analog elektronik temeliniz sağlam ise, devrenin gösterdiği olumsuz davranışın nereden kaynaklandığını bulma şansınız çok daha fazla.

Ama siz gene de şimdiden o Arduino kartını alın :) Arduino bazlı bir sürü örnek proje yapacağız inşallah.
 
Smd componentler için ince lehim teli almam lazım. Hali hazırda kullandığım 1mm. 0.50 yada 0.30 almak istedim ama 60/40 feray bulamadım. Başka ne alabilirim? Birde lehim emme teli almalıyım.
 
Ben de ince lehim almıştım SMD lehim için ama hiç kullanmadım şimdiye kadar :D Normal 0.75 mm lehim ile 0402 bile lehimliyorum, hiç sıkıntı yok.

Lehim emme telini ben iyi marka alıyorum. Mesela ERSA. Bunlar çok uzun zaman korozyon yapmadan durabiliyor ve 4 sene sonra bile fil gibi emiyor lehimi. Adi olanlar hemen korozyon yapıyor.
 
Ben de ince lehim almıştım SMD lehim için ama hiç kullanmadım şimdiye kadar :D Normal 0.75 mm lehim ile 0402 bile lehimliyorum, hiç sıkıntı yok.

Lehim emme telini ben iyi marka alıyorum. Mesela ERSA. Bunlar çok uzun zaman korozyon yapmadan durabiliyor ve 4 sene sonra bile fil gibi emiyor lehimi. Adi olanlar hemen korozyon yapıyor.
Abi arada ucuz şeyler de kullan ya. Biz de alalım :katil1:
 
Ben de ince lehim almıştım SMD lehim için ama hiç kullanmadım şimdiye kadar :D Normal 0.75 mm lehim ile 0402 bile lehimliyorum, hiç sıkıntı yok.

Lehim emme telini ben iyi marka alıyorum. Mesela ERSA. Bunlar çok uzun zaman korozyon yapmadan durabiliyor ve 4 sene sonra bile fil gibi emiyor lehimi. Adi olanlar hemen korozyon yapıyor.

Simdi bende aynisini yaZiyordum. Bende ince tel aldim bir iki denedim sonra hic kullanmadim. 1mm tel daha iyi is goruyor.
 
Abi arada ucuz şeyler de kullan ya. Biz de alalım :katil1:

Ama işte ERSA daha ucuza geliyor :D Ötekini al 5 TL ye, 6 ya sonra çöpe at tekrar yenisini al. Kargo parası, gelmesini beklerken iş kaybı derken ERSA dan çok daha pahalıya geliyor!
 
Ama işte ERSA daha ucuza geliyor :D Ötekini al 5 TL ye, 6 ya sonra çöpe at tekrar yenisini al. Kargo parası, gelmesini beklerken iş kaybı derken ERSA dan çok daha pahalıya geliyor!
Ben bu güne kadar hiç kullanmadım. Hiçte ihtiyaç duymadım. Bu smd olayında lazım olur gibime geliyor. O yüzden alasım geldi.
 
Vay anasını, ERSA da 50 TL olmuş, bu ne lan? :mad: Yuh, Weller 88 TL olmuş! Herhalde ben de 5 TL lik olanları tekrar bir deneyeceğim ...
 
Smd lehimlerken en onemli gerec cimbiz. Rahat kullanacagin bir cimbizin olmali. Bir suru cimbiz denedim. En son sacma sapan bir cimbizla rahat ettim. Kisiden kisiye degisir ancak cimbiz olayi onemli. Smd cimbizlarini kullanamadim ben mesela..

Lehimleme tavsiyem soyle olacak,

Once padleri lehim ile kapla. Sonra lehim emme teli ile fazla lehimi temizle. Kac bacakli eleman olursa olsun once hizala ve bir bacagi lehimle. İlk bacaktan sonra parcayi tutma derdi kalmiyor ve diger bacaklari rahat rahat lehimliyorsun.

Bana genellikle lehim telinin icindeki pasta yeterli geliyor. Cok bacakli entegrelerde ilk bacagi lehimledikten sonra diger bacaklari yalap sap lehimliyorum. Bacaklar lehim ile kisa devre oluyor ancak tum bacaklarin lehimlendigine emin olunca havyanin ucundaki lehimi temizleyip havyayi bacaklarda gezdirince tum kisa devre yapan kopruler kalkiyor.
 

Çevrimiçi üyeler

Forum istatistikleri

Konular
5,659
Mesajlar
97,341
Üyeler
2,438
Son üye
İbrahimSönmez

Son kaynaklar

Son profil mesajları

cemalettin keçeci wrote on HaydarBaris's profile.
barış kardeşim bende bu sene akıllı denizaltı projesine girdim ve sensörleri arastırıyorum tam olarak hangi sensör ve markaları kullandınız yardımcı olabilir misin?
m.white wrote on Altair's profile.
İyi akşamlar.Arabanız ne marka ve sorunu nedir.Ben araba tamircisi değilim ama tamirden anlarım.
* En mühim ve feyizli vazifelerimiz millî eğitim işleridir. Millî eğitim işlerinde mutlaka muzaffer olmak lâzımdır. Bir milletin hakikî kurtuluşu ancak bu suretle olur. (1922)
Kesici/Spindle hızı hesaplamak için SpreadSheet UDF'leri kullanın, hesap makinesi çok eski kalan bir yöntem :)
Dr. Bülent Başaran,
Elektrik ve Elektronik Mühendisi
Yonga Tasarım Özdevinimcisi
Üç güzel "çocuk" babası
Ortahisar/Ürgüp/Konya/Ankara/Pittsburgh/San Francisco/Atlanta/Alaçatı/Taşucu...

Back
Top