İki farklı sinüs sinyalinin birleştirilmesi

[serkan_48]

Arkadaşlar merhabalar,

İki farklı sinyalimiz var. Bu iki sinyal farklı frekanslarda ve farklı genliklerde. Örnekler isek mesela birinci sinyalimiz 100 hertz ve 6 volt tepe tepe gerilimine sahip. İkinci sinyalimiz ise 150 hertz ve 12 volt tepe tepe gerilimine sahip.

Biz bu iki sinyalin geldiği kaynağın çıkışlarını birleştirdiğimizde sonuç sinyal nasıl bir şekil alacaktır? Tepe tepe gerilimi ve sinyal şekli nasıl olacaktır?

 

[taydin]

MATLAB ile bunu kolayca hesaplatabiliriz. Aşağıdaki script'i hazırlayıp çalıştırıyoruz. Burada rastgele 44.1 KHz örnekleme hızı seçtim, bu çok önemli değil.

t=[0:1/44100:0.05];
w1 = 6 * sin(2*pi*100*t);
w2 = 12 * sin(2*pi*150*t);
plot(w1 + w2)

 

[serkan_48]

PEki ,

O zaman sorum şu şekilde şekillensin.

Elimde 2 x 12 volt transformatör var. Bu iki ayrı sargılı. Bu iki sargıyı paralel bağlarsam çıkış gerilimi 24 volt mu olacak?

 

[taydin]

Sargıları doğru yönde paralel bağlarsan, voltaj aynı kalır, trafodan alabileceğim akım kapasitesi artar. Ters yönde paralel bağlarsan, her iki sekonderi de kısa devre etmiş gibi olursun.

Peki iki sargıyı paralel bağlayınca akım kapasitesi, neden her bir sargının akım kapasitesinin toplamı kadar olmuyor? Çünkü iki sekonderin voltajı hiçbir zaman TAM OLARAK eşit olmayacaktır. Aralarında 100 mV bile fark olsa, bu 100 mV, sargıların kendi iç direnci üzerinden akım akıtacak ve buradan ısı olarak güç kaybedeceksin. Sargı iç direnci 100 mΩ ise, 100mV oradan 1 A akım akıtacak, sekondere hiçbir yük bağlanmamış olsa bile!

 

[serkan_48]

Anlayamadığım nokta,

Yukarıdaki iki farklı sinyal tepe tepe noktaları birleştiğinde genlikleri örnek vereyim 100 hz 6 volt ve 150 hz 12 volt birleştiğinde tepe tepe noktaları birleşen sinyalin tepe tepe gerilimi 12 + 6 = 18 voltu buluyor.

Peki aynı faz sinyale sahip bir trafo çıkışı paralel bağlandığında sinyal genliği aynı kalıyor. Nihayetinde trafo 12 volt tepe tepe gerilimi ve 50 hz frekansa sahip.

Bunu anlayamıyorum.

 

[taydin]

Eğer elimizde 6V, 100Hz ve 12V, 150Hz veren iki trafo olsa, ve bu trafo sargılarını paralel bağlarsak, yukarıda MATLAB'in hesapladığı sonuç çıkmaz. O sonucun çıkması için sargıların SERİ bağlı olması lazım. Aynı şey, 2 x 12V trafo için geçerli.

Peki irdeleyelim, 6V, 100Hz ve 12V, 150Hz veren iki trafonun sekonderlerini paralel bağlarsak ne olur? 12V ile 6V arasında bir çıkış voltajı alırız, voltaj farkı nedeniyle sargılarda çok büyük kaçak akımlar akar, trafolar çok ısınır ve yük bağladığımız zaman voltaj çok daha fazla düşer.

 

[serkan_48]

Peki soru şeklini değiştireyim.

Bu yola çıkış amacım artık kulağı çok tersten göstermiş gibi oldum ama soruy sorma amacım şuydu.

Mesela ,

Bir ses sisteminde veya bir stüdyoda ses kaydı yapıyoruz. Stüdyoda 5 adet ses girişimiz mevcut ve 1 adet ses çıkışımız var. Bu ses çıkışımız ses kaydedicisi ile sesi bir medyaya kaydediyor. Sonra bu kaydedilmiş veriyi ses sinyalini bir çalarda çalıp dinliyoruz. Dinlediğimiz seste ise bu 5 adet ses kaynaklarının hepsini duyuyoruz. Buradaki hoparlöre paralel bir osiloskop bağladığımızda nasıl bir sinyal görürüz.

Mesela bu 5 adet ses girişimizde 4 tanesinde enstrüman 1 tanesinde solist var. Çıkış sinyali baya karışık olacak. Ben olayı sadeleştiriyorum.

2 adet ses sinyali var. Bu sinyaller sabit frekanslı sabit genlikteki sinyaller. Bu iki sinyal mix ediliyor ve tek bir hoparlörden çıkış alınıyor. Nihayetinde bu iki seside duyuyoruz. Buradaki sinyal şeklini merak ediyorum.

Yukarıdaki iki ayrı frekans ve genlik değerlerini birer ses sinyali olarak düşünelim. Bu iki sinyali bir mikser ile birleştirdiğimizde yada bu iki sinyali paralel bağladığımızda ne oluyor son sinyal şeklini merak ediyorum. İki sinyal kaynakları seri bağlanmıyor paralel bağlanıyor.

Yada ben yanlışmı düşünüyorum.

 

[taydin]

Mikserler, girişlerindeki ses sinyallerini toplarlar, yani effektif olarak seri bağlarlar. Ama tabi satürasyon ve kırpılma olmaması için sinyaller önce normalize edilir, belli bir seviyeye getirilir. Sonra toplama işlemi (effektif seri bağlama işlemi) bittikten sonra da sinyale uygun bir kazanç veya zayıflatma uygulanıp çıkışa verilir. Yani iki girişli bir mikserin birisine 6V, 100 Hz, diğerine de 12V, 150 Hz verirsen yukarıda MATLAB'in dediği şeyi görürsün

 

[serkan_48]

Bu konuyla ilgili yarın bir çizim yapıp uygun bir zamanda buraya ekleyeceğim.

Şimdilik teşekkürler.