Osilatör devresi hakkında sorular

[Öğretmen27]

Merhaba ustalarım ve hocalarım.
Aşağıdaki transistörlü yükselteç devresinde (1.Şema) CE kondansitörü( sanırım bypass kond. diye geçiyor) ne işe yarıyor?
Bir de 2. şemada xtal ve c1 ile devrenin frekansı ayarlanırken, çıkıştan alınan RF direnciyle de sinyalin genliği mi ayarlanıyor acaba? Doğru mu anlamışım?

 

[taydin]

Tek transistörlü yükselteçlere konulan R_E emitter direncinin amacı, yükselteç kazancının besleme voltajı ve yük değişimlerinden fazla etkilenmemesinin sağlanmasıdır. Yani R_E yükselteci daha stabil hale getirir. Ama bunu yaparken getirdiği negatif geri beslemeden dolayı, yükseltecin toplam kazancının da düşmesine sebep olur.

Ama eğer R_E direncine bir C_E bypass kapasitörü paralel bağlanırsa, kazancı azaltan negatif geri besleme, en azından AC sinyaller için ortadan kalkar, çünkü AC frekanslarda C_E kapasitörü, R_E direncini kısa devre eder. Böylece kazançtan feragat etmeden stabil bir yükselteç elde ederiz.

İkinci osilatördeki R_F direnci, R₁ ile birlikte eviren yükselteç olarar kullanılan OPAMP'in geri besleme oranını belirler. Dolayısıyla R_F yi değiştirmek çıkıştaki sinyal genliğini değiştirir. Ama şunu da belirtmek lazım, bir kristal osilatör yapmak için OPAMP'a göre çok daha verimli yöntemler vardır, o yüzden bu randımanlı bir devre olmaz.

 

[Öğretmen27]

Beyz emiter hattında akan akımı bir nevi kısıtlıyor bu direnç. Bu direnci veya zorlugu ortadan kaldırmak için bu CE kond. konuluyor anladığım kadarıyla.
Nihayetinde collektor emiterden akan akım, beyzden emitere akan akıma bağlı. Kondansitör yüksek frekanslı sinyalde akım geçişine rahatlıkla izin veriyor.