PAM8610 Class D yükselteç incelemesi

[taydin]

DIODES firmasının üretimi olan PAM8610 amplifikatör entegresi ve bu entegreyi kullanan yükselteç modülleri yaygın olarak piyasada bulunuyor. Fiyatları çok ucuz, modülün boyutu da çok küçük. Bu modülden iki tane almıştım daha önce. Şimdi elimde ses testi için yük dirençleri de olduğuna göre, öncelikle bu amfi ile deneyelim bakalım.

 

[taydin]

Öncelikle besleme voltajını, hoparlörleri ve giriş sinyalini bağlamak için konnektörler taktım. PAM8610'un girişi diferansiyel giriş aslında, ama bu modülde girişlerden birisi şaseye çekilip tek uçlu hale getirilmiş. Datasheet'te hangi hoparlör empedansları ile çalışabildiği belirtilmemiş, ama parametreler ölçülürken 8 Ω empedansa göre olduğu belirtilmiş. Ben de 8 Ω olan yükü bağladım.

 

[taydin]

Sonrada hoparlörler bağlı değil iken besleme verdim. Boşta iken 22 mA gibi bir akım çekiyor. Hoparlörler taktım ve girişe 100 mVrms, 1 kHz sinüs uyguladım. Bu şekilde çalışırken 951 mA akım çekiyor ve birkaç dakika çalışma sonrasında entegrenin sıcaklığı 85 °C gibi.

 

[taydin]

PAM8610 da volüm kontrol VOLUME pinine uygulanan bir voltaj ile belirleniyor. Bu voltaj arttıkça kazanç da artıyor. Datasheet'te bir tablo konmuş ve bu tablode 3.1 V değerinde kazancın 33 dB olduğu belirtilmiş. Ama ben modül üzerinde VOLUME pinini ölçüyorum ve orada 5 V var Bu durumda ne olacağı datasheet'te açık değil, ama ben kazancın maksimum olacağını varsayıyorum. Yani 33 dB.

 

[taydin]

PAM8610 datasheet'i ekleyeyim. Öncelikle datasheet'te verilen distorsiyon değerlerinin gerçekten doğru olup olmadığına bakalım. Datasheet'te şu diyagram var:

Bizim kazanca en yakın değer Gv = 32 dB. 5 W çıkış gücünde %0.13 lük bir THD+N değeri verilmiş. Ben de değişik giriş voltajları deneyerek çıkış gücünü 5 W yapıyorum. Bu şekilde THD+N ölçümü yapınca giriş sinyali 146 mVrms, çıkış voltajı 6.32 Vrms, güç de 5 W a çok yakın oluyor.

 

[taydin]

Ölçümü yapınca her iki kanalın THD+N rakamları farklı çıkıyor

Bir kanalda %0.15 diğer kanalda %0.26 ölçüyoruz. Datasheet'e göre rakam %0.13 olması gerekiyordu.

 

[taydin]

Buradaki farklılık birkaç sebepten kaynaklanabilir:

1) Datasheet'te verilen THD değerleri 12 dB, 18 dB, ve 32 dB kazanca göre verilmiş. Ama bizim modüldeki kazanç şu anda 33 dB gibi (ölçülen voltaj değerlerine göre 32.8 dB).

2) Datasheet'te ölçüm yapılırken, yük dirençlerinde seri olarak 22 µH lik bobin bağlandığından bahsediliyor. Bende bu bobinler yok, bu da biraz fark yaratacaktır.

3) Ölçüm şartlarında ortam sıcaklığı ne belli değil. Ben önce hiç soğutma yapmadan ölçtüm ve entegrenin sıcaklığı 127 °C idi. Sonra bir fan koyup entegreyi 75 °C ye kadar soğuttum. THD+N değerlerinde hafif değişimler oluyor.

4) Datasheet'te kullanılan demo devresi, bu benim çin malı modül değil tabiki, başka bir devre. Bu devrenin tasarımı ve komponent seçiminin de bir miktar sonuca etkisi olacaktır. Ayrıca bu modülde kurulu olan devre, üreticinin datasheet'te önerdiği devrenin birebir aynısı da olmayabilir. Bunun da sonuca önemli etkisi olacaktır.

5) Malzemelerin arasında imalat toleransları olabilir, veya bu PAM8610 çakma da olabilir (fiyatına bakılırsa buna şaşmamak da lazım )

 

[taydin]

Ama neticede bu 1 ₺ demir para büyüklüğündeki amfi ile %0.2 THD+N (distorsiyon + gürültü) ile, 8 Ω luk bir yüke 5 W güç aktarabiliyoruz, ve bu çok iyi!

Bu şartlar altında modül 12V besleme voltajından 1.42 A akım çekiyor ve soğutulmazsa da çip 127 °C sıcaklığa ulaşıyor. Datasheet'te termal shutdown sıcaklığı 150 °C olarak verilmiş, yani bu sıcaklıkta artık kendini korumaya alacak. Yani bir soğutucu ile çalıştırmak iyi olur.

 

[taydin]

Datasheet'te entegrenin 8 Ω yüke verebileceği maksimum gücün kanal başına 10 W olduğunu söylüyor. Hazır soğutucu fan da varken giriş voltajını bu güce göre ayarlıyorum. Bu şartlar altında modül besleme voltajından 2.12 A akım çekiyor.

distorsiyon %25 lere çıkıyor ve çıkıştaki sinyalin de artık sinüs denecek bir tarafı kalmıyor. Datasheet'e göre PMA8610 bu güçte %12 gibi bir distorsiyona sahip olması gerekirdi.

 

[taydin]

Eğer 4 Ω hoparlör kullanılırsa ve iyi soğutma sağlanırsa 15 W çıkış gücü alınabileceği belirtiliyor, ama bu soğutmayı sağlamak hiç de kolay değil. Entegrede aluminyum soğutucu monte edilebilecek bir delik yok, o yüzden tek yapılabilecek şey, yapıştırmalı küçük soğutucu kullanmak ve bunu da bir fan ile desteklemek. Ama 10 W da bile distorsiyon rakamları o kadar berbat ki, 15 W daki durumu değerlendirmeye gerek yok.

 

[taydin]

Eğer kabul edilebilir distorsiyon limitimizi %1 olarak varsayarsak, bu amfi ile 6.6 W'a kadar çıkış gücü alınabilir. Ama %0.2 gibi çok temiz ve kaliteli çıkış için limitimiz 5 W.

 

[taydin]

Burada bir de şu önemli ayrıntıyı belirtmek lazım: Class D amfilerin analizini yapmak için sadece audio analizör yeterli değildir. Class D amfi çıkışlarında, çıkışın PWM doğasından dolayı çok daha yüksek frekans bileşenleri vardır (100 kHz'e kadar yolu var). Bu yüksek frekans bileşenlerinin bir filtre ile uzaklaştırılması lazım ölçüm yapılmadan önce, yoksa audio analizör buradaki PWM frekans bileşenleri üzerinde de analiz yapıp saçma sapan ölçüm değerleri üretecektir.

Ben buradaki ölçümleri Audio Precision'un AUX-0025 filtresini kullanarak yaptım. Zaten datasheet'te de kullanılmış olan metot tam olarak bu. Audio Precision audio analizör ve AUX-0025 filtre kullanılmış.

 

[Transformer84]

Hocam eline sağlık,bilgilendirme iyi olmuş böyle ayrıntılı incelemeye ihtiyacımız var ,doğrulsallıktan yana olmama rağmen bende küçük, basit olduğu icin kullanmak istiyorum,merak ettigim bir nokta var 12 voltta %1 thd ile kac watt veriyor sinüs kırpmadan
Devre dayanıklımı yoksa hatasız kurulumda bile kolay arıza yapıyormu tesekkürler

 

[Transformer84]

Datasheet'te entegrenin 8 Ω yüke verebileceği maksimum gücün kanal başına 10 W olduğunu söylüyor. Hazır soğutucu fan da varken giriş voltajını bu güce göre ayarlıyorum. Bu şartlar altında modül besleme voltajından 2.12 A akım çekiyor.

3755 eklentisine bak

distorsiyon %25 lere çıkıyor ve çıkıştaki sinyalin de artık sinüs denecek bir tarafı kalmıyor. Datasheet'e göre PMA8610 bu güçte %12 gibi bir distorsiyona sahip olması gerekirdi.

Hocam maalesef bu entegrelerin sahteleri bolca mevcut çin merdiven altı ürün piyasayı sardı,hatta dünyayı sardı, abd avrupa gibi ülkelerde bile orjinal diye satıyorlar o derece,inşallah bunlardan birine rastlamamışsındır.

 

[taydin]

Hocam maalesef bu entegrelerin sahteleri bolca mevcut çin merdiven altı ürün piyasayı sardı,hatta dünyayı sardı, abd avrupa gibi ülkelerde bile orjinal diye satıyorlar o derece,inşallah bunlardan birine rastlamamışsındır.

Bendeki sahte mi değil mi bilmiyorum ama test ettiklerim fiyat performans açısından çok iyi bir amfi. Kesin sahte satan bir yer biliyorsan oradan da alayım birkaç tane ve karşılaştıralım.

 

[taydin]

Hocam eline sağlık,bilgilendirme iyi olmuş böyle ayrıntılı incelemeye ihtiyacımız var ,doğrulsallıktan yana olmama rağmen bende küçük, basit olduğu icin kullanmak istiyorum,merak ettigim bir nokta var 12 voltta %1 thd ile kac watt veriyor sinüs kırpmadan
Devre dayanıklımı yoksa hatasız kurulumda bile kolay arıza yapıyormu tesekkürler

Datasheet'te bu bilgiler verilmiş. 12 V besleme voltajı ile %1 THD+N istiyorsan 8 W gibi bir çıkış gücü alabiliyorsun. Bunun dışında her türlü kısa devreye ve aşırı ısınmaya karşı koruması da var.

 

[Transformer84]

9

Bendeki sahte mi değil mi bilmiyorum ama test ettiklerim fiyat performans açısından çok iyi bir amfi. Kesin sahte satan bir yer biliyorsan oradan da alayım birkaç tane ve karşılaştıralım.

Yok hocam maalesef yuzde yüz güvenebilecegim bir yer yok, sahte heryerde ne desem yalan olur,çünkü heryerde, devreyi beğendiysen bende almak istiyorum, bildiğim güncel entegrelerin,transistörlerin bile sahtesi bolca mevcut,özellikle üretimi duran ab sınıfı entegrelerin %100'ü sahte örnek tda2030 berbat 24volt tek beslemede kırpmadan maksimum 6.7watt rms verebiliyor, oysaki orjinali 12watt rms dir. Tda2050 de +/-25 volt simetrik beslemede 22watt rms ile derecendirilmesine ragmen sahtesinin verdiği sadece 12watt üstelik o yüzden dikkatli olmanızı öneririm

 

[Transformer84]

Datasheet'te bu bilgiler verilmiş. 12 V besleme voltajı ile %1 THD+N istiyorsan 8 W gibi bir çıkış gücü alabiliyorsun. Bunun dışında her türlü kısa devreye ve aşırı ısınmaya karşı koruması da var.

14510 eklentisine bak

Tamam hocam yeterli,güzelmiş 12volt için iyi bir verim veçıkış linear devrelerde ancak köprü modunda ancak alabiliyoruz bu değeri