Fan kontrol devresi tercihi.

[TA3UIS]

Montajını yaptığım ayarlı güç kaynağının Pass transistörü 80 dereceyi geçince fan çalışsın ve sıcaklığı düşürsün yani sıcaklığı 80 dereceyi geçmesin.
Eğer sıcaklık 80 dereceyi geçtiyse FAN ARIZALANDIYSA devrenin çıkışını kessin.

OpAmp lı bir kaç devre buldum linkleri burada paylaşayım, beraber modifiye edelim isteğe göre.
Bu devrelerden hangisini yapmak/modifiye etmek mantıklıdır?



1. BİRİNCİ DEVRE.

Automatic Fan Controller For An Active Heatsink | Full Electronics Project

This Automatic Fan Controller is based on a thermistor & an op-amp that drives a MOSFET to switch a cooling fan on and off in an active heatsink system.

www.electronicsforu.com

Devre ve çalışma​

Aktif bir soğutucu için otomatik fan kontrol cihazının devre şeması Şekil 2'de gösterilmektedir.

Şekil 2: Aktif soğutucu için otomatik fan kontrol cihazının devre şeması

Op-amp LM358 (IC1), iki MOSFET BS170 (T1 ve T2), küçük bir 12V soğutma fanı ve birkaç başka bileşenden oluşuyor
.

Devre şemasından görebileceğiniz gibi LM358 (IC1) iki adet op-amp'e sahiptir. Birincisinin 2 ve 3 numaralı pinleri vardır ve çıkışı pin 1'dir, ikinci op-amp'in 5 ve 6 numaralı pinleri vardır ve çıkışı pin 7'dir.

İlk op-amp, 10k NTC termistörü TH1 ile 15 kilo-ohm direnç R1 tarafından ayarlanan voltaj arasında basit bir karşılaştırıcı oluşturur. Eşik seviyesindeki fan (fan_set), VR1 potansiyometresi tarafından belirlenir ve histerezis, pozitif geri besleme direnci R2 tarafından kontrol edilir.

Termistör, Şekil 3'te gösterildiği gibi korunacak çipin soğutucusuna yerleştirilir.

Şekil 3: Güç kaynağı ünitesinin soğutucu aksamına monte edilmiş termistör
Sıcaklık arttıkça termistörün direnci azalır.

Sıcaklık ayarlanan eşik seviyesini aştığında ilk op-amp'in çıkışı yükselir. Bu, bağlı 12V (<350mA) soğutma fanını başlatmak için BS170'i (T1) açar.

Termal olarak kontrol edilen bir soğutucu fanı genellikle iyi bir tasarım olsa da, ana sistem için bir termal aşırı yük koruması da gereklidir. Örneğin, bir güç kaynağı ünitesinde (Şekil 3), sistem çok fazla güç kullanmadığında, ısı emici soğuk kalır ve dolayısıyla fan kapalı kalır. Fan yalnızca gerektiğinde açılmalıdır. Bu, optimum soğutma ve gürültü arasında bir dengedir.

Elektronik cihazlarda sıcaklık, bileşenlerin ürettiği ısının yanı sıra çevresel faktörlerden dolayı da yükselir. Ana sistem ünitesindeki sıcaklık eşik seviyesini aştığında, verilen tasarımdaki termal aşırı yük koruma seçeneği ana sistem ünitesini kapatabilir.

İkinci op-amp'in çıkışı, ana sistem ünitesinin termal aşırı yük koruması için kullanılır. Bu op-amp aynı zamanda histerezisli bir voltaj karşılaştırıcısıdır ve sıcaklık belirli bir eşik seviyesini aştığında ana sistem ünitesini (veya mikro denetleyiciyi) kapatmak için açık drenajlı (aktif-düşük) konfigürasyonda başka bir BS170'i (T2) açmak için kullanılır. .

Aşırı yük koruması için sıcaklık eşik seviyesi (overload_set) VR2 tarafından kontrol edilir. Açıkça fan_set eşik seviyesinden daha yüksek olması gerekir.

Termal aşırı yük koruması etkinleştirildiğinde LED1 yanar. Normal durumda T2 kapalıdır ve içinden çok az akım geçer. Dolayısıyla bu, ana sistem ünitesinin normal çalışmasını etkilemez.

Akım güvenli değeri aştığında açılan yaygın aşırı akım sigortalarının aksine, burada sunulan termal koruma, ortam sıcaklığı normal seviyeyi aştığında çalışacak şekilde yapılandırılmıştır. Termal koruma, hassas elektronik bileşenlerin aşırı sıcaklık koşulları nedeniyle zarar görmemesini sağlar.

İnşaat ve test​

Aktif bir soğutucu için otomatik fan kontrol cihazının gerçek boyutlu PCB düzeni Şekil 4'te ve bileşen düzeni Şekil 5'te gösterilmektedir.

Şekil 4: Otomatik fan kontrol cihazı için gerçek boyutlu PCB düzeni

Şekil 5: PCB'nin bileşen düzeni

PCB ve Bileşen Düzeni PDF'lerini indirin: Buraya tıklayın​

Devreyi PCB üzerine monte edin ve CON1 konnektörüne 12V DC bağlayın. Soğutma fanını CON2'ye ve ana sistem ünitesinin güç anahtarının terminallerini CON3'e bağlayın.



2. İKİNCİ DEVRE

Op Amplı Sıcaklık Anahtarı Fan Kontrol – Elektronik Devreler Projeler

Soğutucu üzerinde ki sıcaklığa göre fan çalıştırmak için kullandığım bir devre hazır test etmişken paylaşmak istedim devre LM358 op amp üzrine kurulu entegre çı

320volt.com

Op Amplı Sıcaklık Anahtarı Fan Kontrol​

Soğutucu üzerinde ki sıcaklığa göre fan çalıştırmak için kullandığım bir devre hazır test etmişken paylaşmak istedim devre LM358 op amp üzrine kurulu entegre çıkışında N kanal mosfet ( IRF540, 50N06 ya da IRFZ44) kullanılıyor 10k NTC ile sıcaklığa göre çıkış veriyor çalışma eşiğini devre üzerinde ki 25k trimpot ile ayarlayabilirsiniz devre belirlenen ısıda fanı tam güç çalıştırır ısıs düştüğünde ise durdurur.

3. ÜÇÜNCÜ DEVRE

Fan controller circuit using op amp

This fan controller circuit diagram is build using a 741 operational amplifier, one thermistor and other few components .

www.electroniq.circuiteelectronice.ro

Bu fan kontrol cihazı devre şeması, 741 operasyonel amplifikatör, bir termistör ve diğer birkaç bileşen kullanılarak oluşturulmuştur.
Çoğu zaman bazı ses uygulamalarında veya diğer elektronik uygulamalarda, devredeki bazı elemanların sıcaklığını sabit bir sıcaklıkta tutmak veya sadece cihazı düşük sıcaklıkta tutmak için bir fan kontrol devresine ihtiyaç duyarız.
Birçok uygulamada soğutucuyu soğutmamız veya cihazın içindeki havayı havalandırmamız gerekir. Bu şemadaki fan kontrol devresi ile otomatik havalandırma yapabiliriz.

Bu fan kontrol devresi, yaklaşık 200 mA gereken maksimum akımla 12 voltluk bir fanı kontrol edecektir.
Sıcaklığı algılamak için sıcaklık 31 derece C'yi aştığında fanı çalıştıran #271-110 termistör kullanılır.
Fanı farklı bir sıcaklıkta açmak isterseniz 8,2K direnci (R4) bir dirençle değiştirebilirsiniz. 10K düzeltici kabı.
Bu fan soğutma kontrol devresi için çıkış voltajı 12 ila 15 volt dc arasında olan bir güç kaynağı kullanabilirsiniz.

 

[taydin]

Birinci devre benim hoşuma gitmedi. Eğer bir devrede opamp varsa, devreyi opamp sembolleri ile çizersin. Neymiş öyle o, kocaman bir kutu, bacakları da bir şekilde bir yerlere bağlı ...

İkinci devre basit ve sadece yapılması gereken işi yapıyor. Ben olsam onunla başlardım.

 

[TA3UIS]

Daha basit olması büyük avantaj ikinci devrenin.
Peki sıcaklık teklikeli dereceye geldiğinde çıkışı kesecek şekilde ne yapabiliriz aşağıdaki devreye?

Op Amplı Sıcaklık Anahtarı Fan Kontrol​

Soğutucu üzerinde ki sıcaklığa göre fan çalıştırmak için kullandığım bir devre hazır test etmişken paylaşmak istedim devre LM358 op amp üzrine kurulu entegre çıkışında N kanal mosfet ( IRF540, 50N06 ya da IRFZ44) kullanılıyor 10k NTC ile sıcaklığa göre çıkış veriyor çalışma eşiğini devre üzerinde ki 25k trimpot ile ayarlayabilirsiniz devre belirlenen ısıda fanı tam güç çalıştırır ısıs düştüğünde ise durdurur.

 

[taydin]

Orijinal V1 şemasına göre konuşursak, bir NPN transistör ile Q2 nin bazını şaseye çekebilirsin. Burada şase, C1 in eksisindeki şase

 

[HexfeT]

Eskiden 10 tanesi bedavanın biraz üzerinde alınan bu küçük regülatör modüllerinin geribildirim hattına uygun şekilde 10k ntc takınca zaten üzerinde olan trimpotla hassasiyeti ayarlanabilen bir fan kontrolcü oluveriyor. Korad güç kaynaklarım ısıya değil, çekilen akıma göre anında fan çalıştırıp gürültü yapıyordu. Yertersiz soğutucularını söküp attım. Pentium 4 soğutucusu takıp, fan kontrol olarak bunu ekledim.

 

[TA3UIS]

Orijinal V1 şemasına göre konuşursak, bir NPN transistör ile Q2 nin bazını şaseye çekebilirsin. Burada şase, C1 in eksisindeki şase

32506 eklentisine bak

Q2 nin bazını bir kablo ile C1 in eksisine bağlayınca, fan kontrol devresi ile birlikte sistem nasıl işleyecek?

 

[taydin]

Q2 nin bazını bir kablo ile C1 in eksisine bağlayınca, fan kontrol devresi ile birlikte sistem nasıl işleyecek?

Kablo ile bağlamayacaksın, öyle yaparsan çıkışı kalıcı olarak kapatmış olursun. Bir transistör, kontrollü olarak bazı şaseye çekecek. Kontrol de bu komparatör devresinden gelecek.

 

[TA3UIS]

Kablo ile bağlamayacaksın, öyle yaparsan çıkışı kalıcı olarak kapatmış olursun. Bir transistör, kontrollü olarak bazı şaseye çekecek. Kontrol de bu komparatör devresinden gelecek.

Haklısın, NPN transistör kısmını okudum ama yazıyı yazarken dikkate almamışım.

Devre şeması ile ilgili nasıl bir şey ortaya çıkarmak lazım ?
Sonuçta birbiri ile haberleşecekler.

 

[Mehmet.b]

80°C lık termostat olmaz mı?
Kontakları normalde kapalı konumda. İlgili
sıcaklıkta kontaklar açılır.
Buna göre, bir transistör ile fan devreye alınabilir.

 

[TA3UIS]

Olmaz diye bir şey yok, en sağlıklı yöntemi arıyorum.
Ama sıcaklık yükselmeye devam ederse çıkışı da kesmeli.

 

[TA3UIS]

Önce şu devreyi bir yapayım, daha sonra da yüksek sıcaklık varsa çıkışı kesmesi için NPN transistörünün komutu nereden alacağına bakayım.

 

[Mehmet.b]

Eğer olay kritik ise; 6/8 bacaklı bir mcu
ile hepsi yapılabilir.

 

[hakan8470]

Eskiden 10 tanesi bedavanın biraz üzerinde alınan bu küçük regülatör modüllerinin geribildirim hattına uygun şekilde 10k ntc takınca zaten üzerinde olan trimpotla hassasiyeti ayarlanabilen bir fan kontrolcü oluveriyor. Korad güç kaynaklarım ısıya değil, çekilen akıma göre anında fan çalıştırıp gürültü yapıyordu. Yertersiz soğutucularını söküp attım. Pentium 4 soğutucusu takıp, fan kontrol olarak bunu ekledim.

32507 eklentisine bak

bu enteresan, trimpotu cikarmadan NTC yi nasil uygun sekilde bagladiniz?

 

[semih_s]

bu enteresan, trimpotu cikarmadan NTC yi nasil uygun sekilde bagladiniz?

böyle . Ama bu fotodaki bağlantı başka amaç içindi. NTC farklı backlara bağlanır. Biraz hesap-kitapla uygun değerde ntc ile İstenen sıcaklık-voltaj ilişkisi yakalanabilir.

 

[hakan8470]

Semih abi bende NTC 10K olcuyorum yaklasik be iki kablo var. Anladigim NTC trimpot yerine baglanacak. NTC nin degeri sicaklikla degistikce , direnci degisecek o da cikis voltajini degistirecek. ???

 

[ozkarah]

ben ofiste kullandığımız güç kaynağı için 2 tane termostat, 1 tane 220V AC fan ve 1 tane de termik sigorta kullandım.

Termostatlar iki farklı sıcaklıkta :
- bir tanesi 50 derecede devreye girip fanı yarım güçte çalıştırıyor (seri bir kapasitör ile)
- ikincisi 70 derecede devreye girip fanı tam güçte çalıştırıyor (kapasitörü kısa devre yapıyor)

Termik sigorta ise 105 derecede güç kaynağının giriş beslemesini kesiyor.

Sıcaklıkları kendi ihtiyacınıza göre düzenleyebilirsiniz.

Çok basit ama etkili bir düzenek oldu:
- AC fan primerden de önce beslendiği için çıkışa gürültü yapmıyor.
- Mekanik düzeneklerde arıza daha zor oluyor.
- Aynı anda hepsi arıza yapmazsa önünde sonunda sistem kapanıyor.
- Termostatın kendi bir histerisi var. Böylece fanı çalıştırdıktan sonra açtıktan eşikten 4-5 derece aşağı inene kadar çalıştırıyor. Böylece osilasyon gibi fan sık açılıp kapanmıyor.

 

[semih_s]

Semih abi bende NTC 10K olcuyorum yaklasik be iki kablo var. Anladigim NTC trimpot yerine baglanacak. NTC nin degeri sicaklikla degistikce , direnci degisecek o da cikis voltajini degistirecek. ???

Bence regülatördeki trimpotun değerini ölçmek lazım. Sonra da ihtiyaç duyulan maksimum voltaj için kaç ohm gerektiğini ya deneyerek ölçmek ya da çipin ref gerilimi ve devrede kullanılan değerlerden yola çıkıp hesaplamak lazım.

Buna göre, gerekirse seri dirençle birlikte kullanıp bir şey denenebilir. Fikir benim huşuma gitti, ayaküstü değer veremiyorum ama akşam bir devre kurup deneyeceğim.

 

[hakan8470]

Bir arkadasim bana bunu gonderdi, uzerindeki IC nin ismi yok, trimpot 200K. 200K ile 10K lik NTC nin entegrasyonu
Sizdekiler farkli olabilir.

 

[Mehmet.b]

MP1584EN ancak, üretici MP2338 öneriyor.

 

[semih_s]

Daha önceden Hazırladığım NTC tablosunu düzenledim. NTC'yi FB ile GND arasına bağlamak gerekiyor. yoksa sıcaklık arttıkça voltaj düşüyor. Çalışma sayfası da ekte. Çıkış voltajının eğrisine yapacak bir şey yok galiba ama max voltaja ulaşılan sıcaklığk için uygun değerler denenebilir. Dosya ods formatında open office ile çalışır.