Baba yadigari klasik bir güç amfisi

[taydin]

Geçen hafta memlekete gittiğimde, babam çok eskiden Almanya'dan aldığı ve yıllardır evde atıl duran güç amfisini verdi. Çocukluğumda bu amfiden çok müzik dinlemişliğim var, şimdi 25 yıl aradan sonra tekrar çalıştırmak istiyorum.

 

[taydin]

Cihazın çıkış gücü 2 x 60W. İki tane stereo hoparlör grubu bağlanabiliyor, A ve B grubu. Hangi gruba ses gideceği de cihazın ön tarafındaki butonlarla seçilebiliyor. Bir de "Raumklang Lautsprecher Matrix" diye bir çıkış var. Bunun ne olduğuna ve nasıl kullanılacağına da bakacağım artık. Ön taraftaki bir düğme ile sadece A grubu, A ve B grubu aktif hale getirilebiliyor. Buna ilave olarak da Matrix devreye sokulabiliyor.

Öncelikle cihaza enerji verdim. Hayat belirtisi var Ama cihazin girişleri eski tip DIN girişi, ona göre de adaptör yok elimde. Hoparlör çıkışları da gene özel fişli. Muhtemelen o çıkışları zaten iptal edip oralara standart vidalı terminal koyacağım eğer çalışırsa, ama girişler için bir DIN den RCA ya dönüştüren adaptör almakta fayda var.

 

[taydin]

Bu arada internette bakarken "Radio Museum" diye bir sitede bu cihazın şemasını buldum Ama şemayı talep etmek gerekiyor.

https://www.radiomuseum.org/r/quelle_universum_system_hifi_75_2.html

 

[taydin]

Ali express'den DIN konnektörünü RCA'ya dönüştüren kablonun siparişini verdim. Ayrıca amfinin çıkışında bulunan, gene DIN hoparlör konnektörlerinden de 10 adet sipariş ettim. Gelince inşallah ilk testini yapacağım.

Cihazın tasarımı ve estetiği çok güzel Bunca yıldan sonra bile hem düğmeler, hem potansiyometreler çok düzgün çalışıyor. Umarım cihazın kendisi de çalışacak. Çalışmazsa, yeni bir tamirat projesi çıktı demektir

 

[taydin]

Şimdi farkettim, cihazın önündeki kulaklık DIN konnektörünün pin yapısı, arkadaki giriş DIN konnektörlerinden farklı Yani sipariş ettiğim dönüştürücü kablo orada işe yaramayacak. Ona artık başka bir çözüm bulmam gerekecek.

 

[taydin]

Cihazın şeması da elime ulaştı. STK serisi hibrit çıkış katı kullanılmış. Bunların kalitesi fena değildir, ama dönüştürücü kablolar gelsin, THD+N (distorsiyon) ölçümünü yapıp kesin olarak göreceğim inşallah.

 

[taydin]

Cihazın içini açtım ve tam anlamıyla şok geçirdim. İçerisinin tozlu olmasını bekliyordum, ama tozdan öte, fare idrarına benzeyen izler var devrenin her tarafında. Koku da böyle birşeyi çağrıştırıyor Bu kötü ...

Üstelik birisi daha önce bunu tamir etmeye çalışmış. Bozuk olan bir transistörü sökmüş, ama transistörün soğutucusunu da sökmüş nedense. Ve hatta sonradan soğutucuyu kaybetmiş olacak ki, transistörü cihazın gövdesine vidalamış ve tellerle devredeki yerine bağlamış ;D

 

[taydin]

Anfideki kartları söktüm. Oda leş gibi koktu

Atölyedeki metal parçaları temizlemek için, ve elektronik kart temizlemek için de bir ultrasonik yıkama makinası almıştım. Şimdi bu kartları ultrasonik temizliğe tabi tutacağım bakalım. Kartlar ya tertemiz olacak, yada tamamen kullanılamaz hale gelecek. Zaten bu fare idrarı olayından sonra biraz hevesim de kaçtı açıkçası, çok da üzülmem. Ama en azından ilk kart temizleme denemesini yapmış olacağım.

 

[taydin]

Kartları ultrasonik yıkama makinası ile yıkadım. Tam istediğim sonucu alamadım, kartlar halen yağlı gibiydi. Belki kullandığım deterjan uygun değildi veya başka bir problem olabilir. Yıkamadan sonra epey izopropil alkol ile üzerinden geçmem gerekti.

 

[taydin]

Dikkat ederseniz, kartları birbirine bağlayan kablolar, kart üzerine "tel sarma" tekniği ile bağlanmış Bunu çok önceden kullandığımı hayal meyal hatırlıyorum.

Amfinin orijinalliğini koruyacağım, o yüzden bu şekilde sarılabilecek tek damarlı tel bulacağım. Kablolara büyüteç altında bakınca, kalın olanlar AWG 20, ince olanlar da AWG 24 olarak görünüyor. Bunlar amerikan ölçüleri, bunları yerelleştirirsek, AWG 20 aşağı yukarı 0.5mm2 lik tek damar tel (NYA). AWG 24 de aşağı yukarı 0.25mm2 lik tek damar tel (ülkemizde zil teli olarak da bilinir).

Bir de bu "tel sarma" işini yapmak için ilgili alet de lazım olacak. Google'da bunu aratıp bulana kadar perişan oldum ;D Birçok yaprak dolması tarifi, fabrikalarda kasnaklara tel saran makinalardan sonra, nihayet bir firmada doğru aleti buldum:

JDV HWUR 224 Tel Sarma Sökme Aleti

Yarın arayacağım ve benim istediğim çaplarda telleri sarabiliyormu öğreneceğim. Bir de bunun daha otomatik olan el aleti var, fiyat da öğreneceğim, uygun ise belki onu alırım.

 

[taydin]

Dün tel sarma makinasını gidip aldım. Kalem tipi olan yoktu, mecbur tetikli olan ve daha pahalı olan modeli almak zorunda kaldım.

Buna farklı tel çaplarına göre farklı uçlar takılabiliyor. AWG 24 olan kablolara uygun uç çıktı içinden, ama AWG 20 olan kablolara uygun uç yoktu. Satıcıda da yoktu. Bu ucu üreticisinden direkt olarak getirtmeye çalışacağım, email attım.

Ama eğer Türkiye'ye göndermezler ise, o zaman yeni bir proje çıktı demektir : O ucun aynısını kendim atölyede yapacağım!

 

[taydin]

Tel sarma tabancası WG 800 ün üreticisine email atmıştım geçtiğimiz cuma günü, herhangi bir cevap gelmedi. Bugün aradım telefonla, duruma bakıp bilgi vereceklerini söylediler. Sadece AWG 20 ucunun fiyatı 15 dolar gibi, umarım gümrüğe girmez ...

Aslında iki tane AWG 24 teli üst üste sarıp paralel bağlayabilirim, kart üzerindeki pinlerin uzunluğu buna müsait. Ama mümkün olduğunca orijinal şeklini muhafaza etmek istiyorum.

Eğer Türkiye'ye göndermeyeceklerse, o ucu civa çeliğinden kendim yapacağım. Tabi ucun fiyatının iki üç misli masraf yapacağım belki, ama masraf düşüncesi olsa zaten bu amfiyi tamir etmeye dahi girişmezdim, buna değmez ;D

 

[taydin]

Bu arada AWG 24 kablo ile bir tel sarma denemesi yaptım, sonuç fena değil Ama asıl kart üzerinde çalışmadan böyle tek sıra konnektörler ile biraz antrenman yapmakta fayda var ;D

 

[taydin]

Wire wrap için gereken kablolar elime ulaştı ve amfinin montajını yapmaya başlatım

Wire wrap aletini kullanarak bütün kablolamaları tekrar yaptım

 

[taydin]

Test edilebilecek düzeyde montajı tamamladım. Bundan sonraki aşama bir test sinyalı verip amfinin çıkış verip vermediğine bakmak.

 

[taydin]

Cihazın TAPE1 girişine 500mVrms, 1 KHz test sinyali uyguladım. Stereo A çıkışlarında da ölçüm yaptım. Malesef cihaz hiçbir çıkış vermiyordu.

Devre şemasında önce besleme voltajlarını test ettim. +40V, -40V, ve 20V çıkışlar düzgün idi. Sinyali 5 pinli DIN konnektörden takip ettim ve ön yükselteç katından sonra kaybolduğunu gördüm. Bu devrenin beslemesini kontrol ettim. 24.6V olması gereken voltaj hiç yoktu. Bu beslemeyi geriye doğru takip edince, tek transistörlü bir regülatör ile +40V ana beslemeden elde edildiği görülüyor.

Oradaki 2SC1449 transistörü arızalı idi. Ve tahmin edeceğiniz gibi, bu transistör de, daha önceden birisinin söküp sonra da şaseye vidaladığı transistör Yalnız orada BD135 ile değiştirilmiş, bunun 2SC1449 ile pek benzerliği de yok. Bu transistörün aynısının artık bulunması mümkün değil, o yüzden ona yeterince yakın olan BD377 ile değiştirdim.

Soğutucu olarak da elimde bulunan minyatür soğutuculardan kullandım. Ama aksilik çıkacak ya, bu soğutucu da biraz büyük geldi ve yakındaki elektrolitik kapasitörlerin gövdesine değiyordu. Kapasitörleri de söktüm ve etrafına birkaç tur izolasyon bandı sardım.

Transistörü değiştirdikten sonra, oradaki besleme voltajı 24.7V olarak değil de, 20V olarak ölçtüm. Bu şekilde deneme yapınca, girişe uyguladığım 1 KHz'i çıkışta gördüm.

 

[taydin]

Cihazın geri kalanını da topladım ve toplanmış halde bir deneme daha yaptım.

Bu şekilde de çıkışta 1 KHz sinüsü alabiliyorum. Distorsiyon ölçümü yapmak isterdim, ama bunun için elimdeki aluminyum dirençleri DIN hoparlör çıkışlarına bağlayacak şekilde bir ara kablo yapmam gerekiyor, o yüzden uğraşmadım. Yüksüz THD ölçümü yaptığım zaman 500mVrms giriş ve 15Vrms çıkış (kabaca 30 misli bir amplifikasyon) %0.02 gibi bir rakam çıktı. Volümü sona getirdiğimde de %0.9 gibi bir rakam çıktı. Ama bu şekilde yapılan ölçüm güvenilir değildir, mutlaka yük altında ölçüm yapılmalı. Bu şekilde yapılan ölçüm bize sadece amfinin güç katında bariz bir arıza olmadığını gösteriyor.

 

[taydin]

Evet ve en sonunda geldik asıl teste Cihazın stereo A çıkışına uygun DIN hoparlör kabloları yaptım ve benim THIEL hoparlörlere bağladım. Sonra da cihazın TAPE1 girişine, başka bir projede üzerinde çalıştığım Spotify medya oynatıcısını bağladım. Bu amfinin ses kalitesini iyi olarak hatırlıyordum, ve şimdi dinleyince gerçekten de kulağıma çok hoş geldi. Belki de psikolojiktir, bilemiyorum, ama çok beğendiğimi söyleyebilirim. Hele bir "Loudness" butonu var, onu açtıktan sonra artık kesinlikle kapatmak istemiyorum

Şurada da, cihazı yüksekçe bir volüm seviyesinde test ederken, hemen cep telefonu ile çektiğim video

 

[ozgurece-TA3HGU]

Aydın Hocam Elinize sağlık mükemmel bir restorasyon olmuş. Cihaz ne kadar güzel görünüyor. Ses kalitesini youtube yüklemesinden anlamak mümkün değil tabiki ama eminim üst seviye anfi kalitesindedir.

 

[taydin]

Teşekkürler! Bunca yıl geçmesine rağmen o potansiyometreler ve düğmeler o kadar güzel bir his veriyor ki, denemeden anlaşılmaz