Mekatronik ve Endüstri 4.0

[Museigen]

Herkse merhabalar mekatronik ve ündüstri 4.0 merak ve heyecanla takip ettiğim ve incelediğim konular ve bu iki konu hakkında biraz araştırma yaptım anladığım kadarıyla mekatronik olmadan endüstri 4.0 çok yavaş ilerleyecek fakat asıl korkum işçi sınıfı vatandaşlar. Robotlar ve bilgisayarlar işçi sınıfının yerini alacak ve bende bu konu hakkında fikirlerinizi çok merak ediyorum sizce mekatronik ve endüstri 4.0 ilişkisi nasıldır nasıl olmalıdır ?

 

[taydin]

Genelde ben işin teknik boyutuna çok odaklanıyorum, o yüzden "endüstri 4.0" ın ne anlama geldiğini de bilmiyordum. Şimdi biraz bakınca ben kabaca şöyle anlıyorum. Bir fabrikada işlemci barındıran HERŞEY internete bağlı olacak ve böylece uzaktan yönetilebilecek ve kontrol edilebilecek. Eğer bu tamınlama doğru değilse düzelt lütfen.

Bu tabi kulağa çok hoş geliyor iken, çok büyük tuzak ve riskleri de beraberinde getiriyor. Eğer endüstri 4.0 ı meydana getiren tüm teknolojileri bizim bilimadamları üretiyor olsaydı, ki buna hem yazılım hem de donanım, hem de işlemcilerin kendisi dahil, o zaman belki bu tuzak ve riskleri minimuma indirebilirsin. Ama işlemciyi hazır alıyoruz, o yüzden internete bağlı olan o işlemcinin belli bir zamanda tam olarak ne yaptığından kesinlikle %100 emin olamayız. Emin olamayınca da her zaman o nesnelerin başka ülkelerdeki kontrol merkezleri tarafından gözlemlenmediğinden veya kontrol edilmediğinden de emin olamayız.

Diyeceksin ki "tamam mesela ARM işlemciyi veya core i7 işlemciyi hazır oluyoruz ama programını biz yazıyoruz. Eğer bir açık varsa o bizim programdan kaynaklanıyordur ve o açık giderildiğinde sorun kalmaz". Ama iş o kadar basit değil. Bir core i7 işlemcinin içinde milyarlarca transistör var ve o işlemcinin nasıl çalışacağını belirleyen de dahili bir yazılımı var (buna microcode deniyor). Bu microcode'un, eğer sistemde internet bağlantısı varsa, internete çıkmak için gereken tüm desteği içermediğinden emin olabilir misin? Emin olman için o microcode'u senin yazmış olman lazım. Sen yazmadıysan da her zaman orada o işlemcinin asıl sahibine hizmet eden bir kodun olduğunu düşünmen lazım.

Eğer bu tip konuları düşünmezsek, nasıl ki ABD/Israil stuxnet ile İran santrifüjlerini darmadağan etti, işte bu endüstri 4.0'ın getirdiği kolay erişim ile de bizim kritik endüstriyel tesislere saldırabilir. Endüstri 4.0'ı kullanmayalım demiyorum. Kritik olmayan endüstrilerde kullanılabilir. Ama askeri teknoloji üretilen ve geliştirilen yerlerde böyle şeyleri ancak HER ŞEYİNİ KENDİN geliştiriyorsan kullanmalıyız. Yani işlemciyi biz yapacağız, programı biz yazacağız, devrenin tasarımını biz yapacağız, tüm bilgi birikimi bizde olacak.

 

[taydin]

ABD stuxnet'i geliştirmek için yıllarca çalışmak zorunda kaldı. İran tesislerinde Microsoft işletim sistemleri ve Siemens PLC'leri kullanıldığını tespit ettiler. Sonra hükümet Microsoft'dan ve Siemens'ten, işine yarayabilecek bütün yazılım açıklarını raporlamasını istedi. Bu açıklardan yararlanarak da bir virüsü geliştirdiler. Sonra da bir Siemens temsilcisini (aslında ajan) o tesise sokup USB flash belleği oradaki windows makinaya takıp çıkardılar. Ve tesisleri çok büyük hasar verdiler.

Ama eğer bilinçsizce endüstri 4.0 trenine binersek, o zaman bu kadar uğraşmalarına hiç gerek kalmayacak Direkt olarak internetten komutu gönder, ortalık yıkılmaya başlasın!

 

[Sercan]

TC numarası ve adrese dayalı adres gibi bilgilerin olduğu Emniyet genel müdürlüğünün çalınan veritabanı internette "sızdırılmıştı". Sızdırılmayan neler var bilmiyoruz. Yani sızmasa vatandaş olarak bundan da haberimizi yok idi. Bu nedenle ben 2016 yılında MIT lisansı ile açık kaynak devlet anlayışına geçtik diye biliyorum.

Milli işlemci ve benzeri bazı ileri teknoloji gayretler şu şartlar altında üretmeyi ummak gerekli mi kesinlikle evet ama rasyonel değil. Çünkü birbirine gofret ve ithal malzeme satarak ticaret yapma ya da emlak ile voleyi vurma gayretinde olan millet ile o finans kaynaklarını karşılaması mümkün değil. Sadece millet suçlu mu hayır tabii ki gümrük vs gibi ülkeyi kalkındıracak noktalardaki tutum da bundan 10 yıl öncesinde olmayan bir gariplik.

En güncel milli ürünlerimizde bile manevra alanlarımız sınırlı. Endüstri 4.0 gibi bir birikim...

Kendi ütopyalarımızda çok güzel çözümlerimiz olabilir, gerçekte hayat 1+1=2 kadar net, sade ve derin...

 

[Endorfin35+]

Nedir bu endustri 4.0?

Bizim bilgisayarlarda hala 1.0 versiyonu mu yuklu acaba...

 

[Sercan]

Sanırım altyapıların 5G düzeyinde olması ile üretim de bulunan robotların merkezi bir noktadan kontrol edilebildiği disiplin desek fena bir özeti olmaz. Tabii ki Almanya bu işte başı çekiyor. Vizyon olarak bugün ki üretim yapan robotların ağ ile birbirine bağlı ve tek merkezden kontrol edildiğini düşün. Bu sayede aynı fabrika bir gün araba üretirken, ertesi gün helikopter üretebilir... Bunu şimdi de yapabilir ama o zaman bu işler çok çok daha kolay organize edilir. Tabi bu çok tıknaz bir özet oldu.

 

[Endorfin35+]

Aslında hepimiz endustri 4.0 denilince biraz kem kum ediyoruz. Endustri tarihini falan bilmem ama bende duruma kendi yorumumu eklemek istiyorum. Hepimiz ilkogretimden sanayi devrimi diye bir sey hatirlariz (tarihini hatirlamasamda. ) . Bu arada sanayi ve endustri es deger kelimeler. Sanayi devriminden once sanayi yokmuydu vardi... olan sey sanayide Makinelesmenin artmasi.

Gelelim endustri 4.0 arkadasa... 4. Sanayi devrimi olarak lanse edilmekle birlikte bu devrimin yazilim temeline dayali olmasindan dolayi yazilim versiyonlarina atifta bulunularak 4. Sanayi devrimi yerine endustri 4.0 olarak lanse edilmistir.

Tabi olarak bir gecis sureci yasanmaktadir. Kanimca bir makinenin endustri 4.0 olmasi icin iki temel kriter gereklidir. Bunlarin ilki makine yazilim ile calismali, ikincisi bilgi alisverisi yapabilmalidir. Bilgi alisverisi biraz goreceli bir konu cihazlarin ağa bagli olmalari sart degil. Hele internete bagli olmalari hic degil. Bagli olursa endustri 4.0 a tersmi duser, aksine pekistirir. Burda konuyu neslerin İnterneti (Iot) ile karistirmamak lazim.

O halde endustri 4.0 ihtiyaclarini karsilayan guzel bir ornekte vererek konuyu noktalayayim. Kabaca 10 yasindan kucuk tum otomabiller endustri 4.0 a coktan adapte durumdadir. Otomabil bir makine mi evet... Yazilimlami calisiyor evet. Kendi icinde parcalari arasinda haberlesiyor sensorlerden topladigi veriyi disari aktariyor mu evet. Aga bagli mi hayir...

 

[Museigen]

Endüstri 4.0 çoğunuzunda söylediği gibi robotlar sayesinde olan şeyler. öncelikle ben her şeyi hallettiğimizi hayal ediyorum kendi işlemcimiz varmış gibi kendi yazılımımızı yapmışız gibi. endüstri 4.0 bir çok iş kolu getirmekle beraber bir çok iş kolunu da yok edecek örneğin satış elemanları çünkü endüstri 4.0 da satışı da yapay zekalar yapıcak mesela bir otomobil fabrikanız var fabrikada A-B ve C modellerini üretiyorusunuz ve bu modelleri F-G ve H şehirlerine satıyorsunuz yapay zeka burda da işin içine giriyor F şehreinde C modelinin daha çok sattığını hesaplayarak F şehrine diğer şehirlere nazaran daha çok C modeli gönderiyor. Aslında işin başında Henry Ford geliyor seri üretimi ve o zamanlarda robot olarak tabir edebileceğimiz seri bant makinelerinde kendi araçlarını yapıyor bu sayede hem maaliyeti azalıyor hem iş gücünden tasaruf ediyor yani aslında endüstri 4.0 ın babası henry ford dur. Bu arada bence Türkiye endüstri 4.0 trenini yine her zamanki gibi kaçırdı umarım en son vagonada olsa bir şekilde o trene binmeyi başarırız.

 

[Museigen]

Endüstri 4.0'ı benim de şuanda öğrencisi olduğum bölümle mekatronik ile çok bağdaştırıyorum. İşin içinde yapay zeka, Yazılım, elektrik ve makineler ver ve bunu yani endüstri 4.0'ı gerçekten de mekatronik mühendisleri sayesinde hayata geçecek aslında hayata geçecek dediğime bakmayın Japonya, Almanya, Amerika gibi ülkeler çoğu fabrikalarında 4.0'a geçtiler bile fakat biz henüz bile endüstri 3.0'a tam olarak hakim değiliz. Peki biz endüstri 4.0'a nasıl geçebiliriz klavyemin ve bilgilerimin yettiği kadarıyla size açıklamaya çalışayım. Öncelikle bütün eğitim sistemimizi değiştirmemiz gerecek 4.0'a uygun kod yazmayı, yapay zekayı öğreten liseler üniversiteler açmalıyız. eskiden bu ülkeye makine mühendisi lazımdı bu sebeple meslek liseleri açıldı çok güzel ama artık teknoloji ilerledi hem makine hem bilgisayar hemde elektrik bilmesi gereken meslekler ortaya çıktı. dolayısıyla artık meslek liselerinde mekatronik bölümleri, yazılım ile ilgili bölümler açılması gerek evet ülkemizde bu bölümleri olan liseler var fakat sizce yeterli mi ? bence asla yeterli değil bu endüstri 4.0'a geçmek için yapılması gereken en kolay şey fakat bunu bile yapmaktan acizsek 4.0 teknoloji fabrkalarımıza ne zaman geçeceğiz yine ülkeler zenginliklerini zenginlik güçlerine güç katarken yine izleyecek miyiz bana sorarsanız evet izleyeceğiz. yazım hatalarım olabilir okurken zorlanmış olabilirsiniz bunun için özür dilerim ve fikirlerimde size göre hatalar olmuş olabilir bunu geri dönüş yaparak güzel bir münakaşa yaşabiliriz yaşım gereği biraz agresif yazılar yazmış olabilirim onuda görmezden gelirseniz çok sevinirim iyi geceler dilerim

 

[taydin]

Benim anladığım kadarıyla bu internete bağlı olma bu işin en kilit tarafı. Yoksa sadece yerel ağ üzerinden kontrol edilen makinaların olduğu fabrika ise, günümüzün neredeyse her fabrikası bu tanıma uymuyor mu?

 

[Museigen]

Türkiye'de pek bu tanıma uymuyor. Evet fabrika internet üzerinden yönetiliyor fakat esasa kilit nokta nesnelerin interneti mesela bir montaj robotu üretimde ki robotla bir internet ağında tek vücutmuş gibi çalışmasıdır

 

[taydin]

Veri güvenliği mesela şirketlerde henüz oturmuş değil. Geçen e-imza almaya gittim. USB dongle şeklinde. Satan firma yetkili özel A.Ş firması. Herif pin kodunu bloknot kağıdına eliyle yazıp verdi. Durum bundan ibaret maalesef. Almamız gereken yollar var.

Bu ne beya ... Bari değiştirebiliyor musun pini?

 

[Sercan]

Mobil imzayı bir dönem ben de telefon operatörü aracılığı ile kullandım çok gerekli fakat şimdi onlarda sıkıntılı daha doğrusu bir dönem sıkıntılı idi bende o nedenle bıraktım.