115 Volt AC gerilimle çalışan cihazı kullanma

[Sercan]

Bende Nitto Kohki marka VP0935 model kuru hava kompresör var. Kompresör 115V-85W-60Hz özelliklerinde. Şu an 0-250 Volt ayarlanabilir bir trafo ile 115 Volt'ta sorunsuz kullanıyorum. Problem şu; Trafo ağır ve gereksiz yer kaplıyor. Bir de görüntü kirliğine sebep oluyor. Kompresörü derli toplu bir cihaz haline getirmek istiyorum. Bu kompresörü 115 voltta kullanmanın daha pratik bir yolu var mıdır? Yoksa mecbur buna kontrol paneli olan bir kasa yapacağım.

 

[Sercan]

Mesela bunu çalıştırmak için triyak ile çalışan bir devre yapmak mümkün olur mu?

 

[taydin]

O kompresörün gücü nispeten düşük, muhtemelen içinde gölge kutuplı AC motor var. En garantili metot, motoru 220V'a göre tekrar sarmak. Ama bunun ustaca yapılması lazım, kabaca yarı yarıya çapta tel ile iki kat sarım yapılacak ve sarımlar muntazam yapılmazsa mevcut makaraya sığmayabilir.

Ama şunu unutmaman lazım: Kompresör 60 Hz'e göre imal edilmiş. 50 Hz'de çalıştırınca %13 performans kaybediyorsun, çünkü devir %13 azalacak.

 

[taydin]

İkinci bir olasılık da 100W lık bir 220V / 110V trafo kullanmak. Bu trafonun boyutu çok büyük olmaz. 10 cm³ lük bir kutu boyutunda olur. Eğer bunu sığdırabilirsen çok güzel bir çözüm olur.

 

[taydin]

Ama en ideal çözüm, 310VDC'den 110VAC ye dönüşüm yapan bir inverter devresi yapmak veya bir yerden satın almak. Buradaki 310VDC de, mevcut şehir şebekesindeki 220VAC'nin tam dalga doğrultulmuş değeridir.

Bu şekilde inverterli yaparsan, tam olarak o kompresörün istediği 110V, 60Hz AC gerilimi üretmiş olursun. 220VAC'den 310VDC elde etmek çok kolay, orası sorun değil. Bir tam dalga doğrultma devresi bu işi görecek. 310VDC'den 110V, 60 Hz AC elde etmek için de birden fazla çeşit inverter topolojisi var. Örneğin push pull inverter yapısı gayet güzel iş görür.

İnternette biraz araştırdım hazır bir devre var mı diye ama hazırda göremedim. Bulursam burada paylaşırım.

 

[Sercan]

Şu an çalışmasıyla ilgili bir sorunum olmadığı için bir ürün satın almak gereksiz olacaktır. Ancak bir projeye dönüştürüp deneysel bir hale getirebilirsem verimli olacak. O yüzden senin de belirttiğin gibi son yorumundaki çözüm daha uygun görünüyor. Bunu ben de araştıracağım, çözüm bulursam burada paylaşırım. Kabaca baktığımda internette bu konu ile ilgili bir çok soru bulabildim ancak cevap bulamadım. Pratik bir çözüme kavuşturabilirsek bir çok kişinin faydasına olacak gibi duruyor.

 

[taydin]

Evet öğrenme açısından en uygunu, inverter yapmak. İnternette konu ile ilgili fazla bilgi yok, çünkü bu iş için en yaygın kullanılan metot 220/110 trafosu.

Online UPS'lerin tamamında yukarıda bahsettiğim inverter devresi vardır, çünkü bu tip UPS'lerde iki inverter var. Birisi akülerden 310VDC elde eden birinci inverter, diğeri de bu 310VDC'den 220VAC elde eden ikinci inverter. Tam sinüs inverter'lerde bu ikinci inverter PWM bazlı çalışır ve istenen frekans ve voltaj değerinde AC gerilim elde eder. Yani eğer hurda bir online UPS bulabilirsen bit pazarında, belki ikinci inverteri çalışır hale getirilebilir. Geri kalan hiçbir şeyi çalışmak zorunda değil.

 

[Sercan]

Elimde 3 tane UPS var zaten. Resimde görülenler soldan sağa doğru sağlam-arızalı-sağlam.

Miniguard 600VA Çıkış 220VAC 50Hz
Tunçmatik Lite II 1000 Arızalı. Tamir edebilirsem bunu kullanmak istiyorum.
Tunçmatik Lite II 650 Çıkış 220-240VAC 50-60Hz

Ortadaki hariç diğerlerini bu iş için deneyebilirim. MiniGuard olanı (en soldaki) binadan birisi atıyordu ondan aldım. Şebekeye bağlıyken çalışıyor ancak şebekeyi kestiğimde kapatıyor sanıyorum pili bitik. Bu iş için uygun gibi duruyor. Acaba bu uygun şekilde modifiye edilebilir mi? Ya da en sağdakini mi denesem?

 

[taydin]

Bunlar line interaktif UPS'e benziyor. Bunlarda hem çift inverter yoktur, hem de bunların çıkış voltajı ve frekansı değiştirilemiyordur. Muhtemelen bunlar 24V veya 48V'tan direkt olarak 220V 50Hz üretiyordur.

 

[Sercan]

Bugün bir hurdacıdan Tuncmatik Newtech Pro 1 kVA Online UPS buldum. UPS pil bağlı değil (bağlı olmasına rağmen) uyarısı veriyor. Aynı yerde bir de Edi Karaköy-İstanbul marka 220-110 düşürebilen trafo Trafonun kutusu tam olarak benim kompresörün boyutları ile aynı. Eğer bu UPS'si sorunsuz çalıştırmayı başarabilirsem bunu bir işaret olarak kabul edip, kompresörü bu yeni trafo ile birlikte derli toplu bir hale getirip kullanacağım. Trafonun yüksüz çıkışını ölçtüğümde tam 50 Hz 112V gerilim görebiliyorum. Biraz performans olacak sanırım. Bu arada UPS'in diğer tüm fonksiyonları çalışıyor. Hatta yazılımını kurup USB bağlantısı da yapabiliyorum.

 

[taydin]

Bende o UPS'in 3 KVA olanı var. 5 yıl önce aldım. Geçen sene bozuldu, tamir ettim ve şu anda atöylede kullanıyorum

O UPS'te iki tane inverter vardır. Frekans ve çıkış voltajı hangi aralıkta ayarlanabiliyor baktın mı?

 

[taydin]

Bu arada seni tebrik ederim, hurdalardan çok iyi fırsatlar bulma konusunda çok uzmansın

 

[Sercan]

Bende o UPS'in 3 KVA olanı var. 5 yıl önce aldım. Geçen sene bozuldu, tamir ettim ve şu anda atöylede kullanıyorum

O UPS'te iki tane inverter vardır. Frekans ve çıkış voltajı hangi aralıkta ayarlanabiliyor baktın mı?

Şimdi ona bakıyordum

Çıkış değerleri şu şekilde:
Çıkış voltajı 200/208/220/230/240 VAC
Frekans aralığı-Senkron Modu 47-53 Hz veya 57-63 Hz
Frekans aralığı-Akü Modu 50 ± 0.25 Hz - 60 ± 0.3 Hz

 

[taydin]

Hmm voltajı fazla düşüremiyorsun demek bunda. O zaman gene trafo gerekecek. Sırf 60 Hz elde edeceğim diye de UPS değmez. UPS'i atölye'de cihazları beslemek için, aldığın trafoyu da kompresör için kullanabilirsin belki.