Protek 506'yı nasıl kalibre etmeliyim?

[Sercan]

Protek 506 ölçü aletim var. Bunun mevcut doküman ve yazılımını bu linkte paylaşmıştım.

Bu cihaz yeni bir ölçü aleti (UT61E) aldıktan 1-2 hafta sonra bit pazarından denk geldi ve aldım. Dolayısı ile benden önceki hikayesini, ne kadar eski ve hangi şartlarda saklandığını vb. bilmiyorum. Kabaca yaptığım testlerde çalıştığı ve ikinci cihaz olarak kullandığım için çok üstüne düşmedim.

Burada bahsettiğim gibi UT61E ölçü aletimi UT61E+ ile değiştireceğim için sattım. Bu iş aksiliklerle birlikte tam kapanmaya denk geldi, bu dönemde Protek 506'yı aktif olarak kullanmaya başladım.

Durum bu iken daha önce fark etmediğim sorunlar da belirdi. Cihazın kalibrasyonu tam değil. Ne ölçsem hatalı (genelde eksik) çıkıyor. Kaba ölçümler önemli değil ama bazı ölçümlerin en azından tutarlı çıkması gerekiyor. Özellikle mV, mA gibi kademelerde yazana değere güvenmek istiyorum. Örneğin şurada yaptığım ölçümlerde olduğu gibi Fluke 360 ile 0.76 mA ölçtüğüm AC akım, Protek 506 ile 030.5 mA çıktı.

Bu kademede Protek 506'dan beklenmesi gereken özellikler tablodaki gibi.

 

[Sercan]

Yukarıda bahsettiğim dokümanlarda kalibrasyon sürecini aşağıdaki gibi ifade etmişler. 1. madde tamam 2. madde de kısmen tamam tek sorun kalibrasyon için yeterince hassas cihazlarım yok!

1. Remove the bottom case by performing the steps from 1 through 3 in the fuse replacement procedure.
2. Proceed in the order listed below.
These adjustments should be done only by a qualified service personnel and only with appropiate equipment (Calibrator, decade box etc.)

 

[Sercan]

Bu cihazı kalibrasyon için profesyonel bir yere gönderirsem ne tutar ve buna değer mi? Daha önce hiç kalibrasyon yaptırmadığım için hangi firmadan ne kadara yapılır bilmiyorum. Kullandıkları ekipmanlar gerçekten kalibrasyon cihazı mı yoksa eşte dosta ya da arkadaşlarımıza ait bazı firmalarda bulabileceğimiz üst sınıf cihazlar mı? Tecrübelerinizi paylaşmanızı rica ediyorum.

 

[Sercan]

Bahsettiğin gibi bir işlemin hiç bir mantığı yok. Benim bildiğim kalibrasyon süreci, kalibrasyona gönderilen cihazın ayarlarını çok hassas kalibrasyon cihazları ile tam olması gerektiği gibi yapıp, bendeki gibi bozulmaların -cihaz özelliklerinde belirtilen sapmalarda- önüne geçmek için yapılıyor ve bunu kendi cihazlarına göre sertifikalandırıyorlar.

kurdun ensesi kalın olsun.

Bu konuda haklısın, bendeki cihazların çoğunu doğrulamam gerek. O fiyatlara 4 farklı cihazı kalibrasyona göndereceğime, atölyeme 5. bir cihaz kazandırabilirim. O zaman bunu kalibre etmek için arkadaşlardan istifade etmeliyim.

 

[taydin]

Kalibrasyon laboratuvarları sadece sertifika/rapor verir, senin cihazının ayarlarını değiştirmezler. Cihazı ayarlama işini sadece üretici veya cihazın elektronik devresine vakıf olan birisi yapabilir.

 

[taydin]

Durum bu iken daha önce fark etmediğim sorunlar da belirdi. Cihazın kalibrasyonu tam değil. Ne ölçsem hatalı (genelde eksik) çıkıyor. Kaba ölçümler önemli değil ama bazı ölçümlerin en azından tutarlı çıkması gerekiyor. Özellikle mV, mA gibi kademelerde yazana değere güvenmek istiyorum. Örneğin şurada yaptığım ölçümlerde olduğu gibi Fluke 360 ile 0.76 mA ölçtüğüm AC akım, Protek 506 ile 030.5 mA çıktı.

Fluke 360 nın bant genişliği yanlış hatırlamıyorsam 400 Hz. Protek'in bant genişliği ise datasheet'ten koyduğun alıntıya bakılırsa 1 kHz. Senin de osiloskop ekranından gördüğüm kadarıyla ölçtüğün frekans 1 kHz gibi. Bu durumda protek'in ölçümüne güvenmen lazım, fluke'a değil.

 

[Sercan]

Demek ki kalibrasyon işini ben de tamamen yanlış değerlendirmişim. Sertifika için yapılan doğrulama süreci olması çok garip.

Fluke 360 nın bant genişliği yanlış hatırlamıyorsam 400 Hz. Protek'in bant genişliği ise datasheet'ten koyduğun alıntıya bakılırsa 1 kHz. Senin de osiloskop ekranından gördüğüm kadarıyla ölçtüğün frekans 1 kHz gibi. Bu durumda protek'in ölçümüne güvenmen lazım, fluke'a değil.

Evet devreye 1 kHz veriyorum. Fluke 360 ile ilgili bu bilgiyi nereden edindin? Benim bulabildiğim hiç bir kitapçıkta bu bilgiyi göremedim. Bilmediğim bir döküman varsa sınırlarını anlamam için faydalı olur. Aşağıdaki resmi sayfada tek bulabildiğim resmi bilgi aşağıdaki çözünürlük tablosu, bir de kalibrasyon bilgisi var.

Kendi sitesinde de kalibrasyon filan belgesi var.

Kılavuzlar | Fluke

www.fluke.com

 

[Sercan]

Bu arada kalibrasyon bilgimi güncellerken aşağıdaki çok temel bilgiye geldim. İlk paragrafın sonunda açıkça ifade etmişler zaten. Fakat kelimenin kendisi kafa karıştırıcı. Bazı cihazlarda kalibrasyon sürecini anlatırken şu potu çevirin diyor...

Kalibrasyon - Vikipedi

tr.wikipedia.org

 

[taydin]

Kalibrasyon kelimesi gevşek bir şekilde bir cihazın ayarlanması olarak da kullanılıyor, o yüzden kafa karışıklığı yaygın.

 

[taydin]

Demek ki kalibrasyon işini ben de tamamen yanlış değerlendirmişim. Sertifika için yapılan doğrulama süreci olması çok garip.



Evet devreye 1 kHz veriyorum. Fluke 360 ile ilgili bu bilgiyi nereden edindin? Benim bulabildiğim hiç bir kitapçıkta bu bilgiyi göremedim. Bilmediğim bir döküman varsa sınırlarını anlamam için faydalı olur. Aşağıdaki resmi sayfada tek bulabildiğim resmi bilgi aşağıdaki çözünürlük tablosu, bir de kalibrasyon bilgisi var.

10317 eklentisine bak

Kendi sitesinde de kalibrasyon filan belgesi var.

Kılavuzlar | Fluke

www.fluke.com

Hmm ben 400 Hz diye hatırlıyorum ama aşağıdaki broşürde de 15 - 150 Hz diyor. Ama doğruluk değeri sadece 50/60 Hz için verilmiş.

https://www.myflukestore.com/pdfs/cache/www.myflukestore.com/360/datasheet/360-datasheet.pdf

 

[Sercan]

Şimdi oldu, aynı bilgiyi RS Online da paylaşmış. Peki bu cihaz sadece saha kullanımı için mi ideal?

Ben ne ölçtüm arkadaş! Beynim yandı.

FLUKE-360 | Fluke 360 Clampmeter, Max Current 60A ac CAT II 300 V | RS

uk.rs-online.com

 

[Sercan]

Bir numaram daha var, onu da deneyeceğim.

 

[Sercan]

Şimdi kafamı karıştıran düzeni tekrar kurdum. Tektronix P6021 AC akım probunu 2 mA/mV ( 3 db ≈ 450 Hz) kademesine aldıp osiloskopa bağladım. Manzara aşağıdaki gibi,

Not: Probda ufak bir temas sorunu olduğu için ekran görüntüsünü güncelledim. Doğrusu bu ekran görüntüsüdür.

 

[taydin]

Aslında test düzeneğini şema olarak çizersen daha anlaşılır olur. Görüntüden ben tam anlayamadım ne olduğunu.

 

[Sercan]

 

[Sercan]

Yukarıdaki AC akımı doğru şekilde ölçmeye çalışıyorum.

 

[Sercan]

En iyisi bu cihazı kapanmadan sonra güvenilir bir kaynakla kıyaslayayım. Böyle çok karıştı.

 

[taydin]

Eğer iki tane multimetre varsa, yukarıda verdiğin şemaya göre ölçebilmen lazım. Birisi mA olan yerde akım ölçecek diğer mV olan yerde gerilim ölçecek. Ölçümlerin iki multimetre ile yapılması şart, tek multimetre ile sırayla yapamazsın.

 

[Sercan]

Ölçtüm zaten, sorun ölçtüğüm değerlerin doğruluğundan emin olamamamdan kaynaklanıyor.

Voltajı CEM DT-351 ile akımı ise Protek 506 ile ölçtüm. AC Voltajı 0.008 V, AC akımı ise 0.030 A olarak okudum.

[math]\frac{0.008}{0.030}= 0,26 ohm[/math]

 

[taydin]

İki multimetrenin doğru ölçüp ölçmediğini karşılaştırma yaparak anlayabilirsin. 1.5 V luk kalem pili ikisiyle aynı anda ölç, eğer birbirine çok yakın değerler veriyorlarsa voltaj ölçümü doğrudur. Aynı şekilde iki multimetreyi seri bağlayıp bilinen bir akım ölç, eğer birbirine çok yakın değerler veriyorlarsa akım ölçümü de doğrudur.

Buradaki varsayım şu: Sadece bir multimetre yanlış ölçüyorsa, aralarında fark olacaktır. İkisi de yanlış ölçüyorsa, tam olarak AYNI HATAYI yapmaları çok çok düşük bir ihtimal, o yüzden gene aralarında fark olacaktır.