TrueRTA ile ses kartını audio analizör gibi kullanmak

[taydin]

TrueRTA yazılımının hem limitli bedava versiyonu hem de ilave özelliklere sahip paralı versiyonu var. Burada bedava versiyonu ile PC'deki ses kartını limitli bir audio analizör olarak kullanmaya çalışacağız. TrueRTA, özellikleri itibari ile RightMark Audio Analyzer kadar ayrıntılı değil, ama birçok temel ölçümün yapılması da mümkün gibi görünüyor. Bu yazılımı şimdiye kadar kullanmadım, ama bahsedildiğini çok duydum.

DİKKAT: Yaptığımız testlere göre TrueRTA nın spektrum ölçüm kalitesi son derece kötü. Bazı buglar yüzünden doğru bir kalibrasyon yapmak da çok güç. O yüzden bu yazılımı kesinlikle önermiyorum. Onun yerine aşağıdaki konuda bahsedilen Arta'nın kullanılmasını öneriyorum.

Arta Ses Ölçüm ve Analiz Yazılımı

Bu gün @ckocagil 'in bize önerdiği Arta Ses Ölçüm ve Analiz Yazılımını indirdim ve kurdum. Karşıma 3 Adet program çıktı. Arta, Limp ve Steps programları. Programları çalıştırdığım da lisans kodu gir yada demo sürüme devam et penceresini görünce önce bir dumura uğradım. Bedavacılığa alışmışım...

mekatronik.org

 

[taydin]

Öncelikle yukarıdaki link'ten yazılımın bedava olan Level-1 sürümünü indiriyoruz ve kuruyoruz. Çalıştırınca şöyle bir ekran çıkıyor karşımıza:

 

[taydin]

Sonra Audio I/O -> Audio Device Selection menüsünden ses kartının giriş ve çıkışlarını seçiyoruz:

 

[taydin]

Sonra da çıkış seviyesini -10.0 yapıp çıkışı ON yapıyoruz. Bu durumda ses kartının o çıkışta 300 Hz üretiyor olması lazım.

 

[Gokrtl]

Sonra da çıkış seviyesini -10.0 yapıp çıkışı ON yapıyoruz. Bu durumda ses kartının o çıkışta 300 Hz üretiyor olması lazım.

2728 eklentisine bak

evet sesi duyabiliyorum

 

[taydin]

Sonra Windows ayarlarında, Windows'un sound card'ındaki seviyeleri ellememesi için elimizden gelen herşeyi yapıyoruz.

Öncelikle kart çıkış seviyesini %100 yapıyoruz:

Windows'un "enhancement" dediği şeyleri kapatıyoruz:

 

[taydin]

Uygun bir örnekleme hızı seçiyoruz:

"Spatial sound" denen şeyi (her neyse artık Allah bilir) kapatıyoruz

 

[taydin]

Şimdi bu şekilde 300 Hz test tonu çalarken, en az 300 Hz bant genişliğine sahip bir multimetre ile çıkıştaki seviyeyi ölçüyoruz. Bu ölçülen değeri de Audio I/O -> Line Out Calibration penceresindeki Volts rms kutusuna yazıyoruz:

 

[taydin]

Artık ses çıkış kalibrasyonu tamamlandı. Şimdi mesela ben -12.0 dBu luk sinüs üretiyoruz benim ses kartından ve AP525 ile ölçüyorum:

 

[taydin]

Bunu yaptıktan sonra artık elinde 20 kHz'e kadar çalışan, ve kalitesi de ses kartının kalitesi ile belirlenen bir sinyal jeneratörün var

 

[Gokrtl]

Bunu yaptıktan sonra artık elinde 20 kHz'e kadar çalışan, ve kalitesi de ses kartının kalitesi ile belirlenen bir sinyal jeneratörün var

Hepsini yaptım. Sinyal jeneratörüm oldu. Şimdi nasıl tes edecem elimdeki aleti?
Speaker out dan çıkış alsam line in'e giremem.

 

[taydin]

Şimdi sırada ses kartı girişinin kalibrasyonu var. Benim ses kartı preamp girişli olduğu için test edemedim. PC anakarttaki ses kartı ile yapayım yazacağım

 

[taydin]

Benim PC anakartındaki ses kartının line in girişinin görülebilmesi için mutlaka bir jack takılı olması gerekiyor. O yüzden öncelikle şöyle bir kablo yaptım. Kablonun iki ucunda da 3.5 mm stereo jack var, kablonun ortasını da soyup iletkenleri açığa çıkardım. Bu kabloyu ses kartı çıkışına ve line in girişine taktım. Böyle yapınca TrueRTA da ses giriş ve çıkışlarını seçebildim.

 

[Gokrtl]

Benim PC anakartındaki ses kartının line in girişinin görülebilmesi için mutlaka bir jack takılı olması gerekiyor. O yüzden öncelikle şöyle bir kablo yaptım. Kablonun iki ucunda da 3.5 mm stereo jack var, kablonun ortasını da soyup iletkenleri açığa çıkardım. Bu kabloyu ses kartı çıkışına ve line in girişine taktım. Böyle yapınca TrueRTA da ses giriş ve çıkışlarını seçebildim.

2737 eklentisine bak

2738 eklentisine bak

Kabloyu koparmadıysan ortadan plastiğini soymak ne kazandırdı ki?

 

[taydin]

Gene frekansı 300 Hz, genliği -10 dBu yapıp çıkışı açıyoruz. Sonra da AC multimetre ile ölçtüğümüz değeri Line Input Calibration penceresindeki kutuya yazıyoruz.

Ama dikkat! Eğer yanlış yapılırsa, "Restore Default Calibration" düğmesine basılıp tekrar denemek lazım.

 

[taydin]

Bu şekilde kalibrasyonu bitiriyoruz. Şu anda line out, line in'e bağlı. 300 Hz, -10 dBu üretiyor ve 244.87 mVrms ölçüyoruz. -10 dBu = 0.244948974 V, bu kadar kusur kadı kızında da olur

Ama şöyle bir dangalaklık var: Jeneratör çıkış genliğini dBu olarak veriyorsun, ölçümü yaparken Vrms olarak yapıyor. Artık bilemiyorum bir ayarı var mıdır. Biraz kurcalamak lazım.

 

[taydin]

Ama şimdi asıl testi yapalım. Hem çıkışı hem girişi AP525 ile kontrol edelim.

Önce TrueRTA ya 300 Hz, -10 dBu ürettiriyoruz ve AP525 ile ölçüyoruz:

Sonra AP525'e -10 dBu ürettiriyoruz ve TrueRTA ya ölçtürüyoruz:

 

[taydin]

Sonuçlar yeterince yakın. Artık bu kalibrasyonun bitişi ile TrueRTA ve PC'nin ses kartını kısıtlı bir audio analizör olarak kullanabiliriz. Spektrum analiz etme özelliği de var, ama çözünürlük çok düşük. Daha yüksek çözünürlük için paralı versiyon gerekiyor.

 

[taydin]

TrueRTA yı kullanırken en önemli konu, PC'nin ses ayarlarının her seferinde bilinen bir duruma getirilmesidir. Volüm maksimum olacak (hem line in hem de line out için), Windows'un da herhangi bir mudahalede bulunmamasını sağlayacak şekilde ses ayarlarının yapılması gerekiyor. Eğer bu yapılmazsa TrueRTA yanlış ölçüm yapacaktır.

 

[Gokrtl]

Gece gece hem senin anlattıklarını videolu hale getireyim hemde yarınki işim biraz hafiflesin diye test yapayım dedim ama ne yaptımsa Line İn'in kendi gürültüsünü -15db den aşağı indirimedim. Halbuki gündüz -80db lerdeydi. Ne oldu bilmiyorum. Artık gündüz biraz daha kurcalayacağım.