Antistatik masa örtüsü nasıl seçilir

[taydin]

Statik elektriğe duyarlı olan devreler ve komponentlerle çalışırken, çalışma masasının üzerinde antistatik örtü olması gerekir. Piyasada çok ucuzdan uçuk fiyata kadar değişik antistatik örtüler var. Bunlar arasında nasıl bir seçim yapılmalı?

Antistatik örtüden istenen EN ÖNEMLİ özellik, yalıtkan olmamasıdır. Benim aldığım (ama daha sermeye fırsatımın olmadığı) orta ayar bir örtünün direncini ölçtüğüm zaman, 2-3 MΩ gibi bir direnç değeri ölçüyorum.

 

[taydin]

Yalıtkan olmamasının dışında, örtüler arasındaki fark, kullanılan kauçuğun ne kadar dayanıklı olduğu, koku yapıp yapmadığı, havya ucu ısısına ne kadar dayanıklı olduğu gibi faktörler var. Bu gibi ayrıntılar konusunda türkiye'deki esnaftan bilgi almak neredeyse imkansız olduğu için ne en ucuzunu, ne de en pahalısı almak herhalde en uygunu.

 

[athenas0arrows]

Hocam peki izolasyon trafosuna bağlı bir kartı ölçüm yaparken antistatik örtüyu topraklama hattından ayırmalı mıyız bir yazınızda izolasyon trafosunu olayı topraklamadan uzak olmasıdır demiştiniz

Izolasyon trafosunun arkasındaki devre, üzerinde çalışılan, ARGE yapılan ve arızalı olup tamir edilen bir devre. Her türlü olumsuzluk olabilir. O yüzden çarpılmamak için toprağın hiçbir şekilde yakınlarda olmaması lazım.

 

[taydin]

Hocam peki izolasyon trafosuna bağlı bir kartı ölçüm yaparken antistatik örtüyu topraklama hattından ayırmalı mıyız bir yazınızda izolasyon trafosunu olayı topraklamadan uzak olmasıdır demiştiniz

Hiç gerek yok. Yukarıda probların arasında 10 mm mesafe varken direnç değeri 3 MΩ. Masa örtüsünün toprağa bağlandığı yere olan direnç pratikte sonsuz olacaktır ve devreye hiçbir etkisi olmayacaktır.

 

[taydin]

Antistatik örtüyü masaya serdikten sonra bir kenarını elektriksel toprak hattına bağlamak gerekir. Antistatik örtünün kullanılabilmesi için antistatik bileklik, örtünün toprak bağlantısı gibi ilave ekipmanlar da gereklidir. Aşağıda standart kullanım için gereken ekipmanları görüyoruz:

Antistatik örtüye takılacak kopça, o kopçaya takılacak topraklama kaplosu (siyah), topraklama kablosunu şebeke toprağına bağlayan fiş (sarı), antistatik bileklik ve kablosu (mavi) görülüyor.

 

[taydin]

Standart kullanımdaki bağlantı şekli aşağıdaki gibi: Sarı fişi toprakli bir prize takıyoruz. Topraklama kablosunun örtüye takılı olan kopçaya geçen başlığında bulunan iki tane dişi banana jake de bileklik kablosunu takıyoruz.

 

[taydin]

Eğer toprak hattı olmayan bir yerde isek ve üzerinde çalıştığımız cihazda da büyük miktarda metal kütle varsa (örneğin metal saçtan yapılmış bir kasa varsa), o zaman antistatik bilekliğin banana jakına bir krokodil takıyoruz ve bu krokodili de metal kasaya takıyoruz. Örneğin bir masa üstü bilgisayar kasası. Çok yoğun bir statik elektrik birikimi yaratılmıyorsa metal kasa statik elektriği yeterince uzaklaştıracaktır.

 

[taydin]

Yalnız antistatik örtüye bu kopçanın nasıl takılacağını bilmiyorum. İnternette aratınca da çıkan sonuçlar ana hatlarıyla sutyen kopçası nasıl sökülür (hem de tek elle)

Bunun belki makinası vardır da, makina olmadan bunu nasıl takarız?

 

[Sercan]

Normalde çıtçıtlar aşağıdaki videodaki gibi presleniyor. Fakat sendeki sanki pres değil de 4 sivri ucu dikeltip sonra altta geçince tekrar açmalı gibi duruyor...

 

[taydin]

Fakat sendeki sanki pres değil de 4 sivri ucu dikeltip sonra altta geçince tekrar açmalı gibi duruyor...

Evet herhalde bunda sistem öyle. Ama o 4 üçgeni dik hale getirip sapladıktan sonra içe doğru kapatmak mukavemet kaybetmemesi bakımından daha mantıklı olur.

 

[Sercan]

4 üçgeni dik hale getirip sapladıktan sonra içe doğru kapatmak mukavemet kaybetmemesi bakımından daha mantıklı olur.

Aynı şeyi söylemek istedim.

 

[Sercan]

Bir alışverişimde, 70 x 40 cm ölçülerinde promosyon amaçlı ESD masa örtüsü verdiler. 2 mm de kalınlığı var. Hemen eve gelip aynı direnç ölçümünü yaptım. UT61E+ model ölçü aleti ile 220 MΩ'a kadar ölçüm yapabilmeme kapasiteme rağmen herhangi bir direnç değeri okuyamadım.

Firmayı geri aradım ve bana 10⁶ ile 10⁹ Ω değerleri arasında direnç değeri olabileceğini ve dolayısıyla ölçü aleti ile ESD doğrulamasın yapılamayabileceğini söylediler. Bunlar sanıyorum megger ya da özel ESD ölçüm cihazı ile doğruladıklarını söylediler.

İnternette biraz araştırma yaptım. NASA "ELECTROSTATIC DISCHARGE CONTROL REQUIREMENTS FOR THE PROTECTION OF ELECTRONIC COMPONENTS AND ASSEMBLIES" adı altında bir döküman yayınlamış ve burada da aşağıdaki gibi değerlerde olabilir diyor yani bana verilen bilgi ile örtüşüyor.

Ben buradan şunu anlıyorum. ESD malzemeyi multimetre ile ölçmek, ölçüm kapasitesi sınırları içindeysek işe yarıyor. Direnç değeri okuyamasak da ESD olma ihtimali var.

Nedir bu işin aslı astarı?

Bu arada bu mat için yanmaz dediler ama buradaki yanmaz özellik, alev almaz anlamına geliyormuş, zaten karbon alaşımlı olduğu için kararma gibi sorunlar olması gayet normal dendi. 250 °C ısıya bozulmadan dayanabiliyormuş.

 

[taydin]

Belki de o muşambanın direnci senin multimetrenin ölçebileceği değerin üzerinde. Bu durumda gene ESD boşaltımı yapacaktır, ama bu daha yavaş olacaktır.

Bir de şu var, ürünler ile ilgili teknik özellikler verilirken, her zaman en olumsuz rakam verilir, ama ürünün tipik performansı bu rakamlardan çok daha iyidir. Mesela ben daha önce 600 V luk bir film kondansatörün gerçek voltaj dayanımını tespit etmeya çalışmıştım ve 5000 V da bile kondansatör delinmemişti. Aynı şekilde, voltaj dayanımı 1000 V olarak verilen 1N4007 nin ancak 1800 V da delindiğini gördüm. Şimdi bu adamlar en fazla 1 GΩ direnç vermişler, gerçek rakamın bundan çok daha az olmasını beklersin. Ama anlaşılıyor ki değer 0.22 GΩ un üzerinde.

 

[taydin]

O çıt çıt presinden bende var. Ama boyutu orta-ufak için sanırım. Yani gönder presleyeyim diyeceğim ama boyutu, geldisi gittisi sana bir ton iş. Uçlarına akşam bakayım aletin nasıl pres yaptığını sana aktaracağım. Büyük ihtimal tornada yapacağın ufak bir parçaya çekiçle vurup çakabilir olursun.

Kulakları dik vaziyete getirip muşambaya çakacağım herhalde. Sonra da alttan kulakları içe doğru kıvırıp mengene ile presleyeceğim. Önemli olan çıt çıt ile alt yüzey arasında iyi iletkenlik teması.

 

[by lent]

Anakartın içinde olduğu esad naylonu gazete gibi açıp kullansak olmaz mı? Sesli düşünüyorum sadece.

 

[ckocagil]

Bu ölçüm birimini daha önce görmediyseniz araştırın, mantığı çok ilginç. ohms/sq diyor. Yani ohm/mm^2 demiyor veya ohm/m^2 demiyor. Kare başına şu kadar ohm diyor. Bilen çıkacak mı merak ettim

 

[taydin]

Bu ölçüm birimini daha önce görmediyseniz araştırın, mantığı çok ilginç. ohms/sq diyor. Yani ohm/mm^2 demiyor veya ohm/m^2 demiyor. Kare başına şu kadar ohm diyor. Bilen çıkacak mı merak ettim

Öyle bir birim varmış hakkaten. Wikipediada baktım ama bir sürü formülü görünce kapattım

 

[ckocagil]

Öyle bir birim varmış hakkaten. Wikipediada baktım ama bir sürü formülü görünce kapattım

Mantığı çok basit de Wikipedia teoriye girince işte

Bir levhanın direncini sağ ve sol uçlardan ölçüyoruz diyelim. Yatay olarak levha uzadıkça direnç artar (seri direnç ekleniyor). Dikey olarak uzadıkça direnç azalır (paralel direnç ekleniyor). İkisini de aynı oranda uzatırsak direnç sabit kalır. Böylece 1x1'lik bir levha ile 1000x1000'lik levha aynı dirence sahip olur. ohms/sq = levha kare iken sahip olduğu direnç

 

[Sercan]

EDN'de yer alan bir makaleye göre:

https://www.edn.com/ohms-per-square/

 

[by lent]

çıtçıt 'ın alternatifleri var hatta dikiş için yanları delikli tipi,

delikli citcit - Google Suche