Power Buton Devresi Nasıl Yapılır?

[Gokrtl]

Bildiğimiz üzere bir çok elektronik üründe kullanılan devreyi uyarıcı on-off butonu var. Özellikle pc ve laptoplarda kullanılanlardan bahsediyorum. Bu butonlar aç-kapa özelliğine sahip değiller. Sadece komut gönderiyorlar.
İşte ben de kendi yaptığım ampli de kaba, şalter kılıklı açma kapama düğmeleri yerine böyle bir sistem kullanmak istiyorum. Sanırım smps lerde bu iş kolay oluyor ama direk pirizden gelen 220 yi lomuta edecek bir buton nasıl yapılır bilmiyorum. Bu konuda bir fikri olan var mı?
Düğmeye bir basıcaz 220v trafoya akmaya başlayacak, ikinci basmamız da 220v u kesecek.
Bu devreyi tasarlayabilirsek daha sonra led filan ekleyerek geliştirebilirz de.

 

[memleket]

En basiti hazır bir devre ile yapılabilinir.

Diğer Bilgisayar Bileşeni Modelleri ve Fiyatları - n11

Diğer ürünleri binlerce marka ve modelleri ile n11'de. Uygun fiyatlı Diğer çeşitleri ve özellikleri için hemen tıklayın.

urun.n11.com

Tek butonlu on/off anahtar devre şeması – Özgür Koca

veya PIC ile yapılır.

 

[memleket]

Sonki devrede led yerine 12V röle kullanıp kontaklarından 220v geçirebilirsin..

 

[Gokrtl]

Sonki devrede led yerine 12V röle kullanıp kontaklarından 220v geçirebilirsin..

İnceleyeyim bakalım.
Bu arada trafo konusundakş videoları ve pdf i inceledim. Videolar güzel ama bende ingilizce yok. Hele hintli ingilizcesi hiç yok yine görsel olarak birşeyler kaptım.

 

[Gokrtl]

En basiti hazır bir devre ile yapılabilinir.

Diğer Bilgisayar Bileşeni Modelleri ve Fiyatları - n11

Diğer ürünleri binlerce marka ve modelleri ile n11'de. Uygun fiyatlı Diğer çeşitleri ve özellikleri için hemen tıklayın.

urun.n11.com

Tek butonlu on/off anahtar devre şeması – Özgür Koca

veya PIC ile yapılır.

Videodaki anahtarlamayı tuttum. Bunu zamanı geldiğinde kullanacağım. Şemasını ve ares baskısınıda çizip 1.mesaja iliştiririm. İsteyen indirip kullanır. Yalnız röle biraz kaba bir eleman böyle küçük bir devre için. Acaba röle yerine alternatif bir eleman var mı?

 

[Gokrtl]

Ahanda aklıma optokuplör geldi. Zamanında elemanları araştırırken karşıma çıkmıştı. İki bacağına sinyal verdiğin zaman içindeki kızıl ötesi uyarıcı ile diğer iki bacağı on-off yapıyordu yanlış hatırlamıyorsam eğer. Ama bu iki bacaktan 220v geçer mi ondan emin değilim.

 

[Gokrtl]

Bu arada biraz düşününce 220v'u kontrol edemeyeceğimi anladım. Çünkü yapacağım devrenin de enerjiye ihtiyacı var. Bunun yerine 220yi trafoya direk vererek 12v sargısını hariç tutup ampli yi besleyen çıkışları kontrol edebilirim.

 

[taydin]

Bu arada biraz düşününce 220v'u kontrol edemeyeceğimi anladım. Çünkü yapacağım devrenin de enerjiye ihtiyacı var. Bunun yerine 220yi trafoya direk vererek 12v sargısını hariç tutup ampli yi besleyen çıkışları kontrol edebilirim.

Trafo yüksek güçlü olduğu için boşta da olsa kayda değer bir akım çekecek, o yüzden bu mantıklı olmaz.

Onun yerine sadece güç kontrol devresini besleyen ve çok düşük güç harcayan bir devre kullanılabilir. Örnek: bir direnç ve zener. Buradan alacağın gerilimle de güç kontrol devresini çalıştırabilirsin.

 

[Gokrtl]

Trafo yüksek güçlü olduğu için boşta da olsa kayda değer bir akım çekecek, o yüzden bu mantıklı olmaz.

Onun yerine sadece güç kontrol devresini besleyen ve çok düşük güç harcayan bir devre kullanılabilir. Örnek: bir direnç ve zener. Buradan alacağın gerilimle de güç kontrol devresini çalıştırabilirsin.

Direnç ve zenere gücü nereden alıcam abi? Tam anlamadım.

Bu arada optokuplör işide yalan oldu. Üzerinde foto transistör varmış ve çok düşük akım geçiriyor.

 

[taydin]

İşin içinde epey ayrıntı var Gökhan. Şimdi biraz google'da arattım hazır devre bulamadım.

Yarım dalga doğrultucu ve direnç zener ile örneğin 12V elde ediyorsun. Sonra da bununla bir "soft switch" devresini çalıştırıyorsun. EEVBlog'dan Dave Jones zamanında böyle bir devreyi tasarlamıştı:

Bu devre de bir "solid state relay, SSR" veya normal röleyi sürüyor. SSR kullanırsan çok daha düşük akımlarla yükün anahtarlamasını yapabilirsin.

Senin belki de hiç kullanmadığın birçok bileşen var. Direnç, zener devresini de minimum akım sarfiyatı için optimize etmen gerekecek. Bir de 220V ile çalışıyor olacaksın risk var. Bu nedenlerden dolayı giriş seviyesinde bir proje değil.

 

[Gokrtl]

Triyak iş görmezmi abi? Yalnız triyakta minik anahtar kullanmak gerek. Çünkü elini butondan çekince akımı kesiyor.

 

[taydin]

Opto TRIAC olabilir. Ama onların da yüksek akımlıları zor bulunuyor.

 

[taydin]

Yalnız şunu da aklından çıkarmaman lazım: Trafoyu şebekeye böyle lineer olmayan bir elemanla bağlayınca, şebekenin voltajını biraz bozuyorsun. Yani şebekenin harmonik distorsiyonu atıyorum %1 ise, sen ona belli bir yüzde katıyorsun. Lineer güç kaynağı çıkışına bunun etkisi olur mu olmaz mı net olarak söylemek çok zor, ama maksimum kalite istediğin bir amfide böyle bir riski almaya ne gerek var?

Benim bildiğim bütün üst seviye amfilerde mekanik anahtar var. Soft switch kullanmanın da tek esprisi şudur: Çok yüksek adetlerde ürettiğin bir malda birkaç dolar fiyattan kırmak. Yoksa soft switch bir kalite göstergesi değildir. Aksine, nerede bir cihazda soft switch görürsen o cihazı yapan herif sineğin yağını yüzmeye çalışıyor demektir

 

[tsahin]

İşin içinde epey ayrıntı var Gökhan. Şimdi biraz google'da arattım hazır devre bulamadım.

Yukarıda iki örnek devre verilmiş ve basit devreler gibi duruyor.
Olayın ayrıntısı nerede anlamadım

 

[Furkan KELEŞOĞLU]

Elektronikprojeler forumunda tek buton ile on/off olan bir devre vardı 12F serisi pic ile yapılmıştı senin gibi bir arkadaş yardım istemişti onun için programı yazıp hex dosyasını orada paylaşmıştım. o devreyi bul. kendine bir tane 18650 pil al. bu pil için bir tanede şarj unit ki baya ucuz bunlar. benim buton devresini pil ile besle amfi açılıncada şarj ünitesi şebekeden güç alarak pili şarj eder. 12F serisi olduğu için cok düşük akım ile calışıyor. dahili osilatörü falanı filanı var yani hemen delikli pertinaksa yap geç cıkışındada bir röle sürüyor sadece.

 

[taydin]

Yukarıda iki örnek devre verilmiş ve basit devreler gibi duruyor.
Olayın ayrıntısı nerede anlamadım

Devre kapalı durumda iken ne kadar güç harcıyor? Devre açık iken ne kadar İLAVE güç harcıyor. Ayrıntı burada işte. Yoksa Gökhan'ın ilk düşündüğü gibi trafoya ilave 12V bir sargı yaptır, trafo her zaman şebekeye bağlı kalsın ve 12V sargıdaki bir elektronik devre cihazı açıp kapatsın

Yukarıdaki örnek devreler iş görür, ama ikisinde de röle var. Rölelerin bobinleri oldukça yüksek akım çekerler, dolayısıyla cihazın açık iken daha fazla enerji harcamasına sebep olurlar.

SSR ile yapılmış bir soft switch ise hem beklemede hem de çalışırken ÇOK AZ ilave enerji tüketir. Eğer yapmış olduğun elektronik cihaz için örneğin Energy Star sertifikası alıp cihazın üzerine de logo koyacaksan bu kritik önemdedir.

 

[ckocagil]

Latching relay denen röleler sadece ayarlanırken akım çeker. Bir de açılıp kapanırken klik klik diye ses çıkarmaları hoşuna gidebilir, SSRda bu "özellik" yok

 

[Gokrtl]

Devre kapalı durumda iken ne kadar güç harcıyor? Devre açık iken ne kadar İLAVE güç harcıyor. Ayrıntı burada işte. Yoksa Gökhan'ın ilk düşündüğü gibi trafoya ilave 12V bir sargı yaptır, trafo her zaman şebekeye bağlı kalsın ve 12V sargıdaki bir elektronik devre cihazı açıp kapatsın

Yukarıdaki örnek devreler iş görür, ama ikisinde de röle var. Rölelerin bobinleri oldukça yüksek akım çekerler, dolayısıyla cihazın açık iken daha fazla enerji harcamasına sebep olurlar.

SSR ile yapılmış bir soft switch ise hem beklemede hem de çalışırken ÇOK AZ ilave enerji tüketir. Eğer yapmış olduğun elektronik cihaz için örneğin Energy Star sertifikası alıp cihazın üzerine de logo koyacaksan bu kritik önemdedir.

@memleket 'in verdiği videodaki şemayı çizdim. proteus kütüphanesinde ssr röle bulamadığım için normal röle kullandım. Sonuç olarak röle ucu boşta iken 110v göstererek saçmalasa da butona her basıldığında aç kapa görevini başarı ile yapıyor.

Nette bulduğum şu SSR-25A Röle iş görebilir gibi ama datasheet'i yarı çince olduğu için çalışma prensibini tam anlayamadım.
Kendimce çözümlememe göre 3 ve 4 nolu bacaklara dc 3-32 volt vererek tetikleniyor.
Bu tetiklenme sonucu 1 ve 2 nolu bacaklardan 380v 25A'e kadar akım geçebiliyor.
Tam olarak doğru yorumlamış isem iş görür.

Geriye şebeke voltajını bozmadan devreye lazım olan 12v'u ayarlamak kalıyor. Bu durum da @taydin abi şebekeden devre için ayrı, trafo için ayrı 220v alsak yinede bozulur mu?

 

[taydin]

Gene o fındık trafolardan kullanabilirsin. Ama eğer SSR kullanırsan bir yarım dalga doğrultucu, direnç ve zener ile de 12V elde edip bu devreyi besleyebilirsin. Mekanik röleli devreyi böyle bir direnç/zener besleyemez.

 

[taydin]

Bir de 25A lik SSR ye ne gerek var yav. Tarım sulama motoru mu çalıştırıyorsun 5A yeter de artar bile.