Tristör mü triyakmı?

[Endorfin35+]

Bu iki elemanlada çok işim olmuyor. Nasıl kontrol edildiğini unuttum. Alçü aleti ile gate ten sinyal verince kendini kitleyen hangisiydi. Elimde bir malzeme var ne olduğunu anlayamadım.

a1 a2 uçları veya k a uçlarını ayırt edemiyorum ama gate belli. A1 a2 diyelim şimdilik. Bu uçlarda iki yönlü ölçümde değer almıyorum. A1 gate arasında iki yönlü ölçümde değer alıyorum. Buraya kadar triyak a benziyor.

Eksi uç a1 de iken artı uç a2 ve gate uçlarına aynı anda değiyor. Sonra a2 den teması kesmeden gate temsını kestiğimde a1 a2 iletimde kalıyor. İletimi kesersem tekrar gate üzerinden gelerek tetiklemem gerekiyor.

Ancak artı eksi uçları yer değiştirdiğimde kitlenmiyor.

Tristör olsa gate de tek yönlü ölçüm almam gerekirdi. Ama bu kitleme işi kafamı karıştırdı. Bu arada kesin mosfet değil.

 

[taydin]

En son ne zaman triyak ölçtüğümü hatırlamıyorum. Şimdi bir BTA16 yı alıp ölçtüm. Triyak iç yapısına göre G ve A1 arasında bir diyot görmem gerekiyor. Ama diyot görmüyorum, iki tarafta da bir forward voltaj görüyorum. Üç farklı multimetre ile denedim, üçünde de farklı bir voltaj görüyorum, 0.08 V, 0.03 V, 0.11 V.

Ama triyakın MOSFET'lerde olduğu gibi multimetre ile kilitleneceğini sanmıyorum. Triyakın iletimde kalması için gereken bir minimum tutma akımı var.

 

[Endorfin35+]

Malum firmadan 20 adet Bta138 aldım. 6 adet denedim hepsi yandı. Bazısı daha tetiklemeden bazısı ilk tetikten sonra kısa devre oldular. Bacaklarını ölçünce bendeki bta138 ler gibi değil yukarıda anlattığım gibi daha farklı tepki veriyorlar. Acaba bunlar tristörmü diye şüphelendim. Okulda iken hocalar göstermişti ya triyak ya tristör ölçü aleti ile kitleniyor ama hangisi unuttum. Neyse bu malzeme yine tirak ama bt138 olmadığı kesin... Ne güzel bana patates denk gelmiyor diyordum ki ine denk geldi...

 

[Under Ground]

Zamanında manda yavrusu kadar DC motorlara tristorle yol verme sistemleri ile baya uğraştım. Yol vermesi bir dert, susturması daha bir dert. Kimi seri kondansatör ile susturuluyor kimi ters gerilimle. Panonun içi arap saçı boğuş dur. Ölçü aletinin + probuna 10 cm bir kablo bağlardım. Tristör anot ve katoduna ilk önce gate olmadan değdirirdim. Yuksek direnç okunur . Arkasından + proba bağlı kabloyu gate e değdirirdim. Lap diye direnç düşerdi. Ahanda derdim tristör sağlam.

 

[Mikro Step]

Triac da tristor gibi tetiklendiginde kitlenen bir malzemedir. Ancak yuksek guclu tristor ve triaclar avometrenin omaj yada diyod olcumu kademesindeki akimlarla tutunamazlar.

O yuzden guc kaynagi ve direncle deneme yapmak lazim.

Triac iki yonlu bir elemandir. Gate ucundan A1 ucuna hem PN hem de NP jonksiyonu oldugundan avometre ile olculdugunde omaj gosterirler. (Birbirine ters yonde paralel bagli diyod ozelligi gosterirlr.)

Sadece 2 uc arasinda olcum yaptiginizda, A2 ucu diger uclarla hic omaj gostrmeyen uctur.

Triac mukemmel simterik bir eleman degildir. Avometre ile olctugunuzde problari yer degistirdiginizde bir onceki polarmadaki davranisin aynisini beklemeyin.