Decade Box (Onlu direnç yada kondansatör kutusu) fikri

[athenas0arrows]

Sizce direnç yada kondasatör için dekat kutusu olsa elinizde nerelerde kullanırdınız Murat Şen'in dekat kondastör yenileme videosunu izledikten sonra neden dekat direnç kutusu yapmayalım ki dedim dekat etimolojik olarak 10 ve 10'un katlarını ifade etmek için kullanılan bir kelime ama burdaki projede
x1 ( 1 ohm )
x10 (10 ohm )
x100 ( 100 ohm )
x1K ( 1K ohm )
x10K ( 10k ohm )
X100K ( 100K ohm )
x1M ( 1M ohm )
x10M ( 10M ohm )
olarak kademelendirmeyi düşünüyorum bulunabilirlik ve hassaslık da istediğim için dirençlerden tolerans değerlerini %0.01 olarak yapabiliriz şema olarak aslında pek falza bir şey yok projede bağlantı şekli olarak komutatör kullanmak hem işlevsellik hemde görsel açıdan daha iyi olucak eevblog da david yapmış videosunu da çekmiş david'ın kullandığı komitatörler 10 kademeli türkiye bulunanlar en yüksek 12 oluyor 1 kademe boşta kalıcak

direnç seçimi bu şekilde yapılıyor burda benim aklıma takılan sorular şunlar
1-) 8 kademe acaba fazla mı oldu yoksa iyi mi oldu çünkü bütün kademeleri sonuna kadar açar isek 111.111.110 ohm elde etmiş oluyoruz
2-) murat şenin yenilemiş olduğu dekat kondansatör kutusunda topraklama da var diye düşünüyorum burada ki topraklamanın amacı nedir orada dış kasa tam olarak metal olmasa da iç kısmı iletken bir boya ile kaplı kondansatörden yada dirençten çıkabilecek sorunlarda faraday kafesi gibi davranıp kullanıcı korumak diye düşünüyorum

murat şenin yenilediği buydu
dekat kutusu yapsak nerelerde kullanabilirizi ilk akla gelen AR-GE çalışmaları

 

[taydin]

Bunlar genelde kalibrasyon amaçlı kullanılıyor. Ama bir devrede direnç değerlerini optimize etmek için de işe yarar. Mesela bir opamp yükselteç için kazanç ayarı yapıyorsun ve optimum noktayı bulmak istiyorsun. Veya opamp'li bantpass filtre yaptın, kesim noktasında maksimum sivrilik istiyorsun. Bunu potansiyometre ile yapman çok zor olur, ama direnç kutusu ile çok küçük direnç adımları atabilirsin.

Dave'in yaptığı kutu ile 10 Ω dan 10 MΩ değerine kadar direnç elde etmek mümkün ve bu çok iyi bir aralık. Daha yüksek direnç değerleri istiyorsan, düşük toleranslı direnç bulmak hem zor hem de fiyatlar eksponansiyel artıyor. Ben elimdeki megger izolasyon test cihazı için yüksek direnç değerli kutu almak istemiştim. 8000 dolar fiyat bilgisi gelince anında vazgeçtim ...

HRRS-5 kV & 10 kV Series - High Resistance Decade Box

Choose from units with a max. resistance of 1 GΩ, 10 GΩ, 10 GΩ, 1TΩ or 11 TΩ Units use the most stable and accurate resistors and custom high voltage switches Maximum Voltages of 5000 V or 10,000 V. For 2000 V, consider the standard HRRS Series Used for calibration of Meggers and sourcing out...

www.ietlabs.com

 

[athenas0arrows]

İet in direnç kutusundaki guard ve case gnd uçları ne işe yarıyor bazı üst seviye ekipmanlarda da oluyor bu uçlar

 

[taydin]

İet in direnç kutusundaki guard ve case gnd uçları ne işe yarıyor bazı üst seviye ekipmanlarda da oluyor bu uçlar

O konuda benim de ayrıntılı bilgim yok. Çok düşük voltaj/akım veya çok yüksek direnç uygulamalarında mutlaka guard olayı oluyor. Ayrıca "triaxial" denen iç içe iki blendaja sahip koaksiyel kablo da kullaılıyor.

 

[taydin]

Yalnız Dave'in video'sunu seyrederken çok önemli bir yanlış bilgiden döndüm. Ben hep seri bağlı dirençlerin toleranslarının toplandığını düşünüyordum, ama bunun öyle olmadığını farkettim. 10 tane 100 Ω %1 direnç seri bağlanırsa toplam direnç 1000 Ω ve tolerans da gene %1 oluyor

 

[athenas0arrows]

Triaxial soketler hakkında şunu buldum Marco reps in videosunu dekat kutusuna guard olmasada case Jack bırakmanın bize ne avantajı olur ve konu ile alakasız ama triaxial kabloları sinyal jeneratörü bnc ucu yerine kullanıp guard hattına earth bağlandığında dış etmeden gelicek parazitlerden kurtulmuş olmaz mıyız

 

[Atak]

Yalnız Dave'in video'sunu seyrederken çok önemli bir yanlış bilgiden döndüm. Ben hep seri bağlı dirençlerin toleranslarının toplandığını düşünüyordum, ama bunun öyle olmadığını farkettim. 10 tane 100 Ω %1 direnç seri bağlanırsa toplam direnç 1000 Ω ve tolerans da gene %1 oluyor

Paralelde de aynı kalır değil mi? Değişir mi?

 

[taydin]

Paralelde de aynı kalır değil mi? Değişir mi?

Evet tolerans aynı kalıyor.

 

[taydin]

Ama farklı toleransa sahip dirençler için şöyle bir gözlemim var:

Farklı toleransa sahip iki direnç seri bağlanırsa, eşdeğer direncin toleransı, iki tolerans değerinin ortalamasına eşit oluyor.

Farklı toleransa sahip iki direnç paralel bağlanırsa, eşdeğer direncin toleransı, ortalama değerden daha düşük oluyor. Yani paralel bağlamak, daha iyi bir tolerans performansı sağlıyor. Şu örneği vereyim:

R[SUB]1[/SUB] = 100 Ω %20
R[SUB]2[/SUB] = 100 Ω %2

Şimdi bu dirençleri en olumsuz yönde değiştirelim ve hem seri hem paralel bağlantıda nasıl bir tolerans karşımıza çıkıyor görelim:

[math]R_S = R_1 + R_2 = 120 + 102 = 222\ \Omega[/math][math]tol = \frac{22}{200} = \%11[/math]
[math]R_P = \frac{1}{\frac{1}{R_1} + \frac{1}{R_2}} = 55.\overline{135}[/math][math]tol = \frac{5.\overline{135}}{50} = \%10.\overline{027}[/math]
Paralel bağlantıda eşdeğer direncin toleransı, ayrı ayrı direnç toleranslarının ortalamasından daha iyi

 

[Sercan]

Paralel bağlantıda eşdeğer direncin toleransı, ayrı ayrı direnç toleranslarının ortalamasından daha iyi

Yuvarlamadan kaynaklı bir yanılma olabilir mi?

Aynı örneği 4 adet 100 Ω %20 direnç ile en kötü senaryoda test edersen, seri ya da paralel ikisinde de sonuç %20 çıkıyor. Seri ya da paralel toleranslar farklı olsaydı aşağıdaki matematiğin de bu farkı göstermesi gerekirdi...

[math]R_S = R_1+ R_2 + R_3 + R_4 = 120 + 120 + 120 +120 = 480\ \Omega[/math][math]tol = \frac{80}{400} = \%20[/math]

[math]R_P = \frac{1}{\frac{1}{R_1} + \frac{1}{R_2} + \frac{1}{R_3} + \frac{1}{R_4}} = 30\ \Omega[/math][math]tol = \frac{5}{25} = \%20[/math]

 

[Sercan]

Küsüratlar olmasın diye aşağıdaki gibi örnekledim ve gerçekten paralel bağlı iken farklı değerler çıkıyor. Benim de kafam karıştı. Hakikatten paralel bağlı iken neden daha düşük çıkıyor?

R[SUB]1[/SUB] = 100 Ω %15
R[SUB]2[/SUB] = 100 Ω %5


[math]R_S = R_1 + R_2 = 115 + 105 = 220\ \Omega[/math][math]tol = \frac{20}{200} = \%10[/math]
[math]R_P = \frac{1}{\frac{1}{R_1} + \frac{1}{R_2}} = 54.88636[/math][math]tol = \frac{4.88636}{50} = \%9.7727[/math]

 

[taydin]

Yuvarlama hatası bu kadar büyük olmaz. Hiper Calc kullanıyorum ve bu çok yüksek çözünürlükle işlem yapıyor. Eşit tolerans değerlerinde seri ve paralelde aynı sonuç çıkarken farklı tolerans değerlerinde farklı sonuçlar çıkıyor.

 

[Sercan]

Evet ikinci gönderimde aynı farkı bende gözlemledim... Acaba bu fark neden oluyor?

 

[taydin]

[math]tol = \frac{10}{25} = \%20[/math]

Burada bölünen 5 olacak yalnız, 10 değil. Olması gereken direnç değeri 25 Ω hesaplanan direnç değeri 30 Ω

 

[Sercan]

Evet hesap makinesinden yanlış aktarmışım yazım hatası olmuş, düzelttim.

 

[taydin]

Paralel bağlı dirençlerde, eşdeğer direnç açısından bakılırsa düşük değerli olan direnç belirleyici oluyor. Sebebi bu. Bu aslında yüksek doğruluklu devrelerde kullanılabilecek çok önemli bir teknik. Mesela diyelim bir referans üretici devre yaptın ve %0.005 toleranslı dirençlerle devreyi hazırladın. Ama dirençler belli sabit değerlerde satılıyor, her ara değer bulunmuyor. Diyelim üst değer fazla geliyor, alt değer az geliyor. Ne yapacaksın? İşte tam olarak bu noktada yukarıdaki gerçek devreye giriyor. Eğer bu çok hassas dirence, bunun değerinin çok üstünde paralel bir direnç bağlanırsa, bu paralel direncin toleransı çok kötü bile olsa, devredeki eşdeğer direncin toleransı hala çok iyi olacaktır.

 

[Atak]

Küsüratlar olmasın diye aşağıdaki gibi örnekledim ve gerçekten paralel bağlı iken farklı değerler çıkıyor. Benim de kafam karıştı. Hakikatten paralel bağlı iken neden daha düşük çıkıyor?

R[SUB]1[/SUB] = 100 Ω %15
R[SUB]2[/SUB] = 100 Ω %5


[math]R_S = R_1 + R_2 = 115 + 105 = 220\ \Omega[/math][math]tol = \frac{20}{200} = \%10[/math]
[math]R_P = \frac{1}{\frac{1}{R_1} + \frac{1}{R_2}} = 54.88636[/math][math]tol = \frac{4.88636}{50} = \%0.97727[/math]

Son kısım da 9.77 olacak sanırım ben de ilk yanlış hesapladım kendim sonra bunu fark ettim.

 

[Atak]

İnternette dummy load yapanlar da 50ohm yakalamak için o zaman bu olayı kullanıyorlar. 20 tane paralel 1k dan 50 ohm tuturma olayı gibi baya yakın oluyor o zaman. Ben de 20 taneyle neden uğraşıyorlar diyordum.

 

[Sercan]

Son kısım da 9.77 olacak sanırım ben de ilk yanlış hesapladım kendim sonra bunu fark ettim.

Aynen tam olarak 9.7727 olacak. Latex'i kullanmaya alışayım diye çorba etmişim.

 

[taydin]

Bir örnek yapalım. Bir referans voltaj üreteci yapıyoruz ve kazanç ayarlarını %0.005 toleransa sahip folyo dirençlerle yaptık. Ama malum dirençler belli sabit değerlerle geliyor. Bir üst değer fazla, bir alt değer az geliyor. Ara değer lazım.

R[SUB]1[/SUB] = 1.2 kΩ %0.005

Ama bize biraz daha düşük bir değer lazım. Bu direncin değerini, toleransı bozmadan azaltmamız lazım. 100 kΩ bir direnci buna paralel bağlarsak ne oluyor bakalım:

[math]R_P = \frac{1}{\frac{1}{1200} + \frac{1}{100000}} = 1185.77\ \Omega[/math]
Şimdi 100 kΩ direnci %1 toleranslı seçtiğimizi düşünelim ve en kötü durumda eşdeğer direnç ne oluyor bakalım

[math]R_P = \frac{1}{\frac{1}{1200.06} + \frac{1}{101000}} = 1185.968\ \Omega[/math]
Eşdeğer direncin toleransı nedir?

[math]tol = \frac{1185.968 - 1185.77}{1185.77} = \%0.00016[/math]
Dikkat edin, %1 toleranslı sıradan bir metalfilm direnç kullanıyoruz, ve son derece pahalı %0.005 toleranslı direncin değerini, toleransını neredeyse hiç etkilemeyerek değiştiriyoruz!