İnternetten edinilen bilgiler ile kaba hesap yapalım. Basit güdümlü füze fiyatları 10.000$ imiş. Onun yerine 100 dolarlık drona, 50 dolarlık el bombası/patlayıcı bağlayıp aynı sonuca ulaşıyorlar. Ayrıca operatörün can güvenliği sıkıntısı yok. Yani bakınca mantıklı bir hareket. Konuyla alakasız ancak bu yüzden de izinsiz dron uçurulmasıyla ilgili yasa ve cezalar çok mantıklı, kesinlikle uçurulmasına izin verilmemeli.
Savaşta her iki tarafta DF vs ile kumandanın yerlerini tespit ettiler ve bu yüzden de ilk zamanlar çok operatör zayiatı verdiler. Önlem olarak artık kumandanın vericisini kablo ile 1 2 km uzattılar. Vericinin konuma saldırı yapılsa bile operatör uzakta olduğunda kendisini korudu.
Yine ilk zamanlar dronlarda video sinyalleri analog olarak iletiliyordu ve hazır piyasa malı ürünler kullanılıyordu - hala kullanılıyor-. Dolayısı ile görüntü sinyali şifresiz ve yayın frekansı belli idi. Karşı taraf havadaki bu video sinyallerini izleyip, dronun kalış noktasını, dolayısıyla operatörün yerini tespit ediyordu. Şuanda da analog video alıcı vericiler kullanılıyor ancak basitte olsa bir şifreleme yapılıyor ve kendilerini koruyorlar. Çünkü her birlik kendisine göre bir çözüm/şifreleme vs yapıyor. Merkezi bir şifre çözücü iş yapamıyor.
Yada dronlarda kullanılan alıcı/vericiler hep piyasa malı ürünler. Frekansları belli idi. Karşı taraf bu frekanslarda karıştırma yaptı bir süre saldırıları azalttı. 1 hafta geçmeden saldıran taraf mevcut frekansın dışında yeni bir frekans kullanmaya başladı. Böyle olunca karıştırıcı iş yapamaz oldu, karıştırıcıya yeni fekans bantları yüklendi. Kedi-fare gibi sürekli birbirlerini kovaladılar, kendilerini geliştirdiler.
Son zamanlarda kısa mesafelerde dronlar fiber optik ile iletişime geçildi. İlk fiberler sadece görüntü sinyallerini taşıyordu, şu anda hem kumanda hem video taşıyorlar. Hadi sinyal karıştırıcı iş yapsın... Buna da kamikaze dronlar vs ile çözüm buluyorlar ama elbet bu sektörde gelişecek, daha ucuz ve basit çözümler gelecek.
Böyle neler neler yaşandı ve yaşanıyor. İşin sonunda her iki tarafta kendisini ve piyasayı geliştirdi. Dediğiniz gibi böyle böyle hem savaşan taraflar hem de savaşı izleyenler tecrübe edindi ve edinmeye devam ediyor.
