Akım Korumalı Grup Priz Yapımı..Nasıl Yapılır.? Yardım..

[taydin]

Ortalama bir yıldırımda bile anlık olarak 10,000 Amper akım geçebilir. Süre genelde 1 saniyenin altındadır, mesela 100 ms diyelim. Varistör iletken olduğunda 0.1 Ω dirence sahip olduğunu varsayarsak, gene de üzerinde 100 ms süreyle 1000 V olacaktır ve bu da bütün elektronik cihazları yakmaya yeterlidir.

Yıldırıma karşı tek koruma, fişi çekmek, hatta çektikten sonra fişi de prizden yeterince uzaklaştırmak

 

[taydin]

Sadece fikrimi yazdim hocam isin uzmani sizsiniz tabiki...

Elektronik mühendisliği mezunu olsam da, benim şu anda uzmanlığım gömülü yazılım geliştirme. Elektronik hobim oldu artık. Ama uzmanlar da yanılabilir Haksız olduğumu düşünüyorsan bunu belirtmeni ve berabar tartışmayı tercih ederim, ki ikimizde doğrusunu öğrenelim.

 

[emrah74]

Abi peki güç devrelerinde transil diyotlar ne amaçla kullanılıyor.Onlarda bildiğim kadarıyla,üzerinden yüksek voltaj geçtiklerinde kendilerini feda ediyor.

 

[Öğretmen27]

Transil diyotlari bir ses sisteminde gormustum. Yanmisti ve bulundugu cam sigortayi attirmisti. Dediginiz gibi transil diyotlarda arastirdigim kadariyla yuksek gerilimden korumak amacli takiliyor.

 

[taydin]

Abi peki güç devrelerinde transil diyotlar ne amaçla kullanılıyor.Onlarda bildiğim kadarıyla,üzerinden yüksek voltaj geçtiklerinde kendilerini feda ediyor.

Benim bildiğim, ve üzerinde çalıştığım gömülü sistemlerde kullandığımız transil diyotlar genelde ESD (statik elektrik) ye karşı koruma amaçlı kullanılıyor. Mesela USB konnektörünün data sinyallerinde transil diyotlar var. Ama güç devrelerinde de kullanılabilir tabi ki.

Transil diyotları, çok hızlı zenerler olarak düşünebilirsin. Varistörlerden çok daha hızlıdır.

 

[taydin]

Transil diyotlari bir ses sisteminde gormustum. Yanmisti ve bulundugu cam sigortayi attirmisti. Dediginiz gibi transil diyotlarda arastirdigim kadariyla yuksek gerilimden korumak amacli takiliyor.

Bir süre önce babamın masaj koltuğunu tamir etmiştim. Orada da sorun aynı idi. Aşırı voltajdan varistör iletken olmuş, sigortayı attırmış ama sigorta atana kadar da kendisi tamamen kömür olup gitmişti. Memlekette varistör bulmak ne mümkün, o yüzden varistörün cenazesini temizledim ve sadece yeni sigorta takıp işi bitirdim. Tabi şu anda aynı aşırı voltaj gelirse herhangi bir koruma yok ...

 

[emrah74]

Benim bildiğim, ve üzerinde çalıştığım gömülü sistemlerde kullandığımız transil diyotlar genelde ESD (statik elektrik) ye karşı koruma amaçlı kullanılıyor. Mesela USB konnektörünün data sinyallerinde transil diyotlar var. Ama güç devrelerinde de kullanılabilir tabi ki.

Transil diyotları, çok hızlı zenerler olarak düşünebilirsin. Varistörlerden çok daha hızlıdır.

Benim de tamir ettiğim devreye fazla voltaj vermişler.Devrenin beslemesinde varistörlerden sonra transil diyot vardı iki adet.Devrede varistör ler sağlam idi ama transil diyotlardan biri hakkın rahmetine kavuşmuş.Parcayı devreden söküp parçacının yolunu tuttum.Dedim abi bana bundan lazım adam şaşkın şaşkın suratıma baktı bu ne dedi
Bende yok ondan dedi.Aynı değerde parçayı netten de bulamdım.Mecburen çinden sipariş verdim.
Birde devre de triak da kısa devre olmuştu ama ne garipdir varistörler sağlam idi.

 

[emrah74]

Yanlış hatırlamıyorsam parcanın kodu 1.5 KE 430 CA idi.Yaptığım araştırmalarda bu transil diyot 43Voldan sonra kısa devre oluyormuş.

 

[taydin]

Transil (veya TVS diye de geçer) varistöre (veya MOV diye de geçer) göre çok daha hızlıdır. O yüzden MOV daha "hmm, voltaj da yükseliyor gibi" derken TVS çoktan iletime geçmeye başlamış olur. Dolayısıyla TVS nin daha önce gitmesi normal.

Peki TVS'ler daha iyi olduğuna göre, neden buna paralel bir de MOV bağlarsın? Muhtemelen bir standarda uyumluluk açısından MOV konması şart koşulmuştur. Sen de sırf "standarda uyumluyum" diyebilmek için koyarsın MOV'u. Ama ona ilave olarak da daha iyisi olan TVS'yi de koyarsın.

 

[Öğretmen27]

Bu transil veya tvs yi hdd nin besleme girisinde de var. Bir Hdd arizasinda tvs diyotun arizali oldugunu tespit edip baska hurda hdd kartindan sokup takmistim. Tvs deyinde aklima geldi timur hocam.

 

[taydin]

Bu transil veya tvs yi hdd nin besleme girisinde de var. Bir Hdd arizasinda tvs diyotun arizali oldugunu tespit edip baska hurda hdd kartindan sokup takmistim. Tvs deyinde aklima geldi timur hocam.

Tamir konusunda epey deneyimin olduğu anlaşılıyor. Tamir projelerini burada paylaşırsan çok faydalı olur

 

[Öğretmen27]

Tamir konusunda epey deneyimin olduğu anlaşılıyor. Tamir projelerini burada paylaşırsan çok faydalı olur

Yok hocam estagfurullah. Her turlu cihazi tamir etmeye calisirim. Elektronik cihazlari kurtarmak cok hosuma gidiyor. Elime gecen cihaz olursa buradan paylasirim insaalah.

 

[emrah74]

Peki abi bu TVS başka nerelerde kullanılır.Birde abi TVS nin üstündeki yazılar nasıl okunur.

Transil (veya TVS diye de geçer) varistöre (veya MOV diye de geçer) göre çok daha hızlıdır. O yüzden MOV daha "hmm, voltaj da yükseliyor gibi" derken TVS çoktan iletime geçmeye başlamış olur. Dolayısıyla TVS nin daha önce gitmesi normal.

Peki TVS'ler daha iyi olduğuna göre, neden buna paralel bir de MOV bağlarsın? Muhtemelen bir standarda uyumluluk açısından MOV konması şart koşulmuştur. Sen de sırf "standarda uyumluyum" diyebilmek için koyarsın MOV'u. Ama ona ilave olarak da daha iyisi olan TVS'yi de koyarsın.

Peki abi bu TVS başka nerelerde kullanılır.Birde abi TVS nin üstündeki yazılar nasıl okunur.Şimdi bu görsele göre, TWS 1500watt ve 100 volta kadar dayanabiliyor mu? Ayrıca A kutuplu CA kutupsuz mu oluyor.Sondaki RL ibaresini anlıyamdım.Son olarakda abi 1.5 KW yazanlarda var buda bir buçuk KW mı oluyor.

 

[taydin]

Elektronik komponentlerin model kodlarında kullanılan konvansiyonlar, her üretici tarafından bağımsız olarak belirlenir. Yukarida eklediğin datasheet'te de adamlar her bir harfin ne anlama geldiğini açıklamış.

"Breakdown voltage" değeri, TVS'nin iletime geçeceği voltajdır. Bu voltajı uçlarında gördüğü anda TVS iletime geçer. O yüzden burada dikkat edeceksin. Mesela 220VAC şebeke tarafını koruyacaksın. "Hmm, belli bir marjım olsun, hadi 250V'luk TVS koyayım" dersen, fişi taktığın anda o TVS gider! Neden? Çünkü 220VAC değeri RMS olarak ifade edilmiştir ve anlık olarak ± 310V arasında gider gelir (saniyede 50 defa). Bu uygulama için 310V üzeri bir TVS kullanmak lazım.

"Unidirectional, bidirectional" ise TVS'nin DC veya AC uygulamalar için olan modelleri. Unidirectional, tek polarizayonda çalışır, bidirectional ise her iki polarizasyonda da çalışır. AC için bidirectional kullanmak gerekiyor ki AC voltajın hem pozitif hem de negatif döngüsünde koruma yapsın. Ama hassas elektronik komponentlerin girişlerinde ESD koruması için unidirectional TVS yeterlidir.

 

[taydin]

"Peak pulse power". TVS'ler aşırı voltajda iletime geçtikten sonra, içlerinden geçen akım nedeniyle bir güç tüketmeye başlarlar. Bu güç değerinin "peak pulse power" değerini aşmaması lazım. Tabi burada bu güç ölçümünün nasıl yapıldığı, ne kadar süreli olduğu da belirtilmesi lazım. Konunun detaylarını ben de bilmiyorum. Muhtemelen bununla ilgili bir endüstri standardı vardır.

Eğer belirtilen güç tüketimi aşılırsa, TVS arızalanacak ve kısa devre olacaktır. TVS'lerin arıza modu budur, yani kısa devre olurlar.

Eğer TVS arızalanıp kısa devre olduktan sonra hala üzerinden yüksek akım akmaya devam ederse, eninde sonunda TVS eriyip gidecek, devre açılacak ve böylece koruma kalkmış olacak. Girişteki aşırı voltaj durumu devam ediyorsa artık bu voltaj devreyi yakacak.

"Peak pulse power" nasıl seçilmeli? Eğer çok parazitli bir şebeke sözkonusu ise, parazit filtresi de olsa, bazan bu parazit palslarından dolayı TVS iletime geçecektir. Ama pals süresi kısa olduğu için sigorta falan atmayacak ve pals sönünce TVS yalıtıma geçecek ve devre çalışmaya devam edecek. Ama işte o kısa süre için üzerinden geçecek muazzam akımı tolere edebilmesi lazım. Bunun muhtemelen deneysel olarak belirlenmesi lazım. Yani şebekeye pals enjekte edip TVS voltaj ve akımı takip edilir ve anlık güç grafiği çıkar. Buradan da uygun güce sahip TVS seçilir.

 

[elektroboard]

Açık alanda ( tarla, bina çatıları vb.) çalışacak bir devre tasarlamaktayim. Konu açık alan olunca aklıma hemen yıldırımdan nasıl korunurum sorusu geldi? Genelde girislerce ptc ve tvs diyotlar kullanırım. Bunlara ek ne yapabilirim. Mesela neon tüpler var (gas-discharge tune GDT). Bunlar alternatif olabilir mi?

 

[taydin]

Benim bildiğim, bir devreyi yıldırıma karşı korumanın bir yolu yoktur. Şöyle düşün: Koruma anlamında yapabileceğim maksimum şeyler neler?

1) Devre girişini ayırırsın. İyi de, yıldırım 1 km yukarıdan gelmiş, senin yarattığın en son birkaç santimde mi duracak

2) Devre girişin kısa devre edersin. Şimdi google efendiye sorunca, tipik bir yıldırımda geçen akım 30,000 Amperdir diyor. Diyelim senin yarattığın kısa devrenin direnci 10 mΩ. Bu durumda bu kısa devrenin üzerinde 300 V gerilim olacaktır. Bu gerilim de çoğu elektronik devreyi darmadağın etmeye yeterlidir.

Yıldırıma karşı yapabileceğin koruma, cihazı korumaya yönelik olmamalı. Koruma, yıldırımın sadece o cihazı yakması ve onun dışında yangın falan çıkarmaması üzerine olmalı.

 

[elektroboard]

Benim bildiğim, bir devreyi yıldırıma karşı korumanın bir yolu yoktur. Şöyle düşün: Koruma anlamında yapabileceğim maksimum şeyler neler?

1) Devre girişini ayırırsın. İyi de, yıldırım 1 km yukarıdan gelmiş, senin yarattığın en son birkaç santimde mi duracak

2) Devre girişin kısa devre edersin. Şimdi google efendiye sorunca, tipik bir yıldırımda geçen akım 30,000 Amperdir diyor. Diyelim senin yarattığın kısa devrenin direnci 10 mΩ. Bu durumda bu kısa devrenin üzerinde 300 V gerilim olacaktır. Bu gerilim de çoğu elektronik devreyi darmadağın etmeye yeterlidir.

Yıldırıma karşı yapabileceğin koruma, cihazı korumaya yönelik olmamalı. Koruma, yıldırımın sadece o cihazı yakması ve onun dışında yangın falan çıkarmaması üzerine olmalı.

Bunu da yapmak zor değil mi. Sonuçta kas kat bağlı sistemler varsa ardı ardına hepsi zarar görecektir

 

[taydin]

Bunu da yapmak zor değil mi. Sonuçta kas kat bağlı sistemler varsa ardı ardına hepsi zarar görecektir

Elektriksel olarak bağlı olan herşey büyük ihtimalle yanacak. Kastettiğim o değil. Kastettiğim, mesela yakında benzin bidonu falan olmayacak

 

[taydin]

Ama hasarın gene de belli bir derinliği olur. Mesela diyelim yıldırım tam çaktığı anda 10 mΩ luk çok kaliteli bir kısa devre yerleştirdin devrenin girişine. Bu durumda 300 V görecek devrenin girişi. Ama bu çok hızlı yükselen bir pals olduğu için kapasitif ve endüktif etkiler nedeniyle fazla da uzağa gidemeyecek.