Bodrum katlarindaki radon gazi tehlikesi

[Mikro Step]

Daha once bir kac yerde okumus goz ardi etmistim. Bu gun bir yazida Amerika'da ev satislarinda radon gazi olcumu sarti getirilis.
Huylandim.

Yerin derinliklerinden gelen bu gaz catlaklardan vs sizip evlerin bodrum katlarinda birikiyor. Radyoaktif bir madde oldugundan akcigerler icin cok tehlikeli.

Akilli bidiga sordum aspirator kullansam dedim. Cok da ise yaramiyormus. Negatif basinc olusturdugu icin daha cok radon birikimine de sebep olabilir dedi.

Radon gazi dedektoru almaya karar verdim. Sonucta zamanimin buyuk bir kismini bodrum katinda yer alan atolyemde geciriyorum.

Radon dedektorleri yazinca gene Cin mallari on planda. Fakat guvenilir bir cihaz almak istiyorum.

Duyarliligi yuksek gaiger sayaclari da is gorebiliyormus. Gerci bunlar radon degil de genel olarak radyoaktif maddelere duyarli.

https://radonmonitor-shop.com/radon-gas-detectors-saradgmbh

 

[Dede]

Fay kırıklarından çıktığı ve deprem zamanında da bolca atmosfere çıkıp ışık topu görünümü veriği falan söyleniyor.
Deprem ile ilşkili olduğuna şüphe yok.
Eğer fay hatları gibi bir sıkıntı yoksa mekanında takıntı yapman gerekmez bence.
Benim bulıunduğum kocaeli baştan sona fay hattı üzerinde.
Akciğer kanseri yüzdesini araştırmak gerek.
_____________________
Diyelimki bi radon sensoru buldun.
Çalıştığından emin olmak için de bir radon gazı bulman gerekir sanırım.

 

[czorgormez]

ben bu konuyu ciddiye alıyorum ama bahsettiğim insanlar neredeyse yokmuş gibi davranıyorlar. amerikada evlerin bodrumuna bir cihaz bırakılır ve yıllık radon ölçümü yapılır, çok yaygındır hatta zorunludur.

ancak bildiğim kadarıyla avrupada da yaygın bir uygulama değil. belki coğrafi olarak radon yoğun olan ve olmayan bölgeler vardır.

düz geiger counter ile background radyasyona kıyasla anlamlı bir fark ölçmek zor olabilir. radon monitörler nasıl bir teknik kullanıyor araştırmak lazım. çok bir zararı yok ama genelde granit mutfak tezgahlarında da radyoaktivite sorunu var.

 

[Mikro Step]

Olay sadece fay kiriklari ile alakali degil.

Radon agir bir gaz mi

ChatGPT said:​

Evet, radon ağır bir gazdır. Radon’un atom numarası 86 ve atom kütlesi yaklaşık 222 g/mol’dür, bu da onu oldukça ağır bir gaz yapar. Havadaki ortalama moleküler ağırlık yaklaşık 29 g/mol olduğundan, radon bundan çok daha yoğundur. Bu nedenle, radon gazı genellikle yer seviyesine yakın bölgelerde birikir ve özellikle bodrum katlarında, zemin seviyesindeki alanlarda veya yetersiz havalandırılan yerlerde daha yüksek seviyelerde bulunur.
Radonun ağır olması, sızdığı alanlarda kalma eğilimini artırır; bu yüzden iyi havalandırılmayan alanlarda uzun süre birikebilir ve sağlık riski oluşturabilir.

4o

You said:​

Peki agir ise nasil oluyorda dunyanin icinden yukarilara siziyor

ChatGPT said:​

Radon gazı ağır olduğu halde, yer kabuğundan yüzeye sızmasının birkaç temel nedeni vardır. Bu nedenler, radonun oluşum süreci ve yer kabuğundaki diğer etkenlerle ilgilidir:

1. Radonun Radyoaktif Çürüme ile Oluşumu​

• Radon gazı, yer kabuğundaki uranyum ve toryum gibi radyoaktif elementlerin çürümesi sonucu oluşur. Bu elementler, sürekli olarak radon üretir ve bu süreç yavaş ama kesintisiz bir şekilde devam eder.
• Oluşan radon gazı, toprak ve kayaçların içindeki küçük boşluklardan geçerek yukarı doğru ilerler. Radon molekülleri arasındaki radyoaktif çürüme nedeniyle sürekli olarak alfa parçacıkları salındığından, gazın enerjisi artar ve bu da onun yukarı doğru hareketini destekler.

2. Difüzyon ve Basınç Farkları​

• Toprak ve kayaçların gözeneklerinde bulunan radon gazı, difüzyon yoluyla düşük yoğunluklu bölgelere doğru hareket eder. Bu difüzyon, yoğunluk farkından dolayı meydana gelir ve gazın daha düşük yoğunluklu yüzey tabakalarına doğru yükselmesine neden olur.
• Ayrıca, yer kabuğundaki basınç değişiklikleri de radonun yukarı yönlü hareketini etkiler. Özellikle yağış, sıcaklık değişiklikleri ve atmosfer basıncındaki değişiklikler, radonun yüzeye doğru hareketini kolaylaştırabilir.

3. Yer Hareketleri ve Kırıklar​

• Depremler, volkanik faaliyetler ve diğer yer hareketleri nedeniyle yer kabuğunda çatlaklar ve kırıklar oluşur. Bu çatlaklar, radon gazının daha kolay bir şekilde yüzeye sızmasına yol açar.
• Özellikle aktif fay hatları ve volkanik bölgelerde radon çıkışı daha yoğundur, çünkü yer kabuğundaki hareketlilik gazın çıkış yolunu açar.

4. Toprak ve Kayaçların Gözenekliliği​

• Radon, gözenekli topraklarda daha rahat hareket eder. Örneğin kumlu veya gevşek toprak yapıları, radonun geçişini hızlandırır ve yüzeye ulaşmasını kolaylaştırır.
• Kil gibi yoğun ve sıkı topraklar ise radonun hareketini yavaşlatır, ancak tamamen engelleyemez.

5. Binalarda Hava Basıncı Farkları​

• Kapalı alanlarda, özellikle binalarda iç ortam basıncı genellikle toprak basıncından daha düşüktür. Bu basınç farkı, radonun binanın zemininden içeri doğru çekilmesine neden olur. Bu nedenle bodrum gibi zemin katlarda radon birikimi daha fazla görülür.

Özetle:​

Radon gazı ağır olduğu halde, radyoaktif çürüme ile sürekli oluşumu, toprak yapısı, difüzyon, basınç farkları ve yer hareketleri gibi faktörler sayesinde yer kabuğundan yüzeye doğru çıkar. Radon gazı yüzeye ulaştıktan sonra serbest kalır, atmosferde dağılır veya kapalı alanlarda birikebilir.

4o

 

[czorgormez]

radon bir alpha emitter, yani klasik geiger tüpü ile tespiti zor çünkü alpha parçacıkları bir kağıttan bile geçemez bu yüzden dedektörün çok hassas ve penceresinin quartz olması (ve ince olması) şart. bu da dayanıksız bir tüp demek vs. bu yüzden baktığım bütün projelerde pancake ya da ionization chamber denen teknik kullanılmış.

bu kadar zayıf parçacık nasıl oluyor da zarar veriyor derseniz. enerjisi çok yüksek ve kütlesi var. 2 nötron + 2 proton. radon gazı havada alpha parçacığı yaydığında bunun pek bir zararı yok parçacık deriden geçemiyor ama bu gaz ciğerlerimize gittiğinde ve orada bozunup bu yüksek enerjili ve kütlesi de olan alpha parçacığını yaydığında hücreye zarar verebiliyor. yapısal olarak bildiğimiz helium çekirdeği sadece nükleer bozunum esnasında diğer atom çekirdeğinden çok yüksek enerji-hız ile fırlatılıyor. etraftan bir iki serbest elektron buluğu anda da sakinleşip helyum gazına dönüşüyor.

radon dedektör yaptıktan sonra test etmek istersen herhangi bir eski model yangın dedektörünün içindeki americium-241 radyoaktif elementi söküp bunu bir alpha emitter gibi kullanabilirsin. benim geiger counter 2-3 cm mesafeden çılgın değerler gösteriyor.

https://www.sciencebuddies.org/science-fair-projects/project-ideas/Elec_p064/electricity-electronics/build-your-own-radon-detector

How to Build a Home-Brew Radon Detector

Measure radiation with a converted webcam

spectrum.ieee.org

https://inis.iaea.org/collection/NCLCollectionStore/_Public/36/010/36010924.pdf

 

[mechanic]

Daha once bir kac yerde okumus goz ardi etmistim. Bu gun bir yazida Amerika'da ev satislarinda radon gazi olcumu sarti getirilis.
Huylandim.

Yerin derinliklerinden gelen bu gaz catlaklardan vs sizip evlerin bodrum katlarinda birikiyor. Radyoaktif bir madde oldugundan akcigerler icin cok tehlikeli.

Akilli bidiga sordum aspirator kullansam dedim. Cok da ise yaramiyormus. Negatif basinc olusturdugu icin daha cok radon birikimine de sebep olabilir dedi.

Radon gazi dedektoru almaya karar verdim. Sonucta zamanimin buyuk bir kismini bodrum katinda yer alan atolyemde geciriyorum.

Radon dedektorleri yazinca gene Cin mallari on planda. Fakat guvenilir bir cihaz almak istiyorum.

Duyarliligi yuksek gaiger sayaclari da is gorebiliyormus. Gerci bunlar radon degil de genel olarak radyoaktif maddelere duyarli.

https://radonmonitor-shop.com/radon-gas-detectors-saradgmbh

Bodrum katı perde beton ise sızmaz.
Kapıdan giriyorsa kapı önüne kanal açılıp biriken hava dışarı atılır.

 

[Mikro Step]

Betondan su siziyorsa gaz da sizar. Kaldiki evim en az 40 yillik. O tarihlerde nasil beton kullandilarsa.

Haa bir de asiri yagmurlu havalarda zemin fayanslarinin birlesim yerlerinden minicik su kaynama yapiyor..

 

[Dede]

Betondan su siziyorsa gaz da sizar. Kaldiki evim en az 40 yillik. O tarihlerde nasil beton kullandilarsa.

Haa bir de asiri yagmurlu havalarda zemin fayanslarinin birlesim yerlerinden minicik su kaynama yapiyor..

Abi sen evi değiştir en iyisi

 

[Mikro Step]

Bodrumu da olan benzeri bir evi bulmak istesem ya hic bulamam ya da almaya gucum yetmez. Bodrum en az 60 m kare boyutlarinda. Dogrudan evin icinden iniyorum.

Komsulara gurultu de gitmiyor.

 

[Dede]

Bodrumu da olan benzeri bir evi bulmak istesem ya hic bulamam ya da almaya gucum yetmez. Bodrum en az 60 m kare boyutlarinda. Dogrudan evin icinden iniyorum.

Komsulara gurultu de gitmiyor.

O zaman zemine ve duvarlara sızdırmaz kalama yapmak daha mantıklı değilmi.?

 

[Mikro Step]

Olayi soyle aciklayayim hatta ornek vereyim.

Cocuklugumda icinde su olmasa bile merdiveni olsa bile aman kuyuya inmeyin ölursunuz derlerdi.

Hic mantikli gelmezdi. Megersem olay su sekildeymis. Nasil yerde cukurlar varsa ve yere su dokulurse su agir oldugu icin yerdeki cukurlara gidip oralari dolduruyorsa kuyu, cukur gibi yerlerde havadan agir gazlarin yuzeyden akip gelip bu cukurlarda birikimine neden oluyormus.

Ayni durum muhtemelen radon gazi icin de gecerli olacak. Radon gazi binanin altindan gelemese bile yuzeye yakin yerlere kadar ulasmis gaz bodrumdan bahceye acilan kapinin sagindan gene bodruma gelecektir.

Sorun bodrumun yer yuzeyinden alcakta olmasindan kaynaklaniyor. Yoksa ust katlar icin tehlike olmuyormus.

 

[mechanic]

Olayi soyle aciklayayim hatta ornek vereyim.

Cocuklugumda icinde su olmasa bile merdiveni olsa bile aman kuyuya inmeyin ölursunuz derlerdi.

Hic mantikli gelmezdi. Megersem olay su sekildeymis. Nasil yerde cukurlar varsa ve yere su dokulurse su agir oldugu icin yerdeki cukurlara gidip oralari dolduruyorsa kuyu, cukur gibi yerlerde havadan agir gazlarin yuzeyden akip gelip bu cukurlarda birikimine neden oluyormus.

Ayni durum muhtemelen radon gazi icin de gecerli olacak. Radon gazi binanin altindan gelemese bile yuzeye yakin yerlere kadar ulasmis gaz bodrumdan bahceye acilan kapinin sagindan gene bodruma gelecektir.

Sorun bodrumun yer yuzeyinden alcakta olmasindan kaynaklaniyor. Yoksa ust katlar icin tehlike olmuyormus.

Odanın içine kanal aç ağır gazlar orya toplanır. Fan ile dışarı atarsın.
Suda toplanır ama.

 

[Dede]

Olayi soyle aciklayayim hatta ornek vereyim.

Cocuklugumda icinde su olmasa bile merdiveni olsa bile aman kuyuya inmeyin ölursunuz derlerdi.

Hic mantikli gelmezdi. Megersem olay su sekildeymis. Nasil yerde cukurlar varsa ve yere su dokulurse su agir oldugu icin yerdeki cukurlara gidip oralari dolduruyorsa kuyu, cukur gibi yerlerde havadan agir gazlarin yuzeyden akip gelip bu cukurlarda birikimine neden oluyormus.

Ayni durum muhtemelen radon gazi icin de gecerli olacak. Radon gazi binanin altindan gelemese bile yuzeye yakin yerlere kadar ulasmis gaz bodrumdan bahceye acilan kapinin sagindan gene bodruma gelecektir.

Sorun bodrumun yer yuzeyinden alcakta olmasindan kaynaklaniyor. Yoksa ust katlar icin tehlike olmuyormus.

hergün zeminden dışarıya emiş yapan fan ile 10 dakika tahliye işi kurtarmazmı.?

 

[adogsm]

Radyoaktif olduğuna göre radyasyon ölçüm cihazı ile tespit edilemez mi?

 

[Endorfin35+]

Olayi soyle aciklayayim hatta ornek vereyim.

Cocuklugumda icinde su olmasa bile merdiveni olsa bile aman kuyuya inmeyin ölursunuz derlerdi.

Hic mantikli gelmezdi. Megersem olay su sekildeymis. Nasil yerde cukurlar varsa ve yere su dokulurse su agir oldugu icin yerdeki cukurlara gidip oralari dolduruyorsa kuyu, cukur gibi yerlerde havadan agir gazlarin yuzeyden akip gelip bu cukurlarda birikimine neden oluyormus.

Ayni durum muhtemelen radon gazi icin de gecerli olacak. Radon gazi binanin altindan gelemese bile yuzeye yakin yerlere kadar ulasmis gaz bodrumdan bahceye acilan kapinin sagindan gene bodruma gelecektir.

Sorun bodrumun yer yuzeyinden alcakta olmasindan kaynaklaniyor. Yoksa ust katlar icin tehlike olmuyormus.

Bir belgesel izlemiştim. Tepedeki bir gölün etrafındaki köylüler bir gecede ölmüşler. Gölün derinliği fazla ve dibinde gaz birikimi olmuş (ne gazı hatırlamıyorum) gölün içine doğru yüksek dağlardan heyelan olmuş. Göl çalkalanmış. Gaz dışarı çıkıp gölün olduğu tepeden aşağı bir gaz seli oluşturarak köylerde yaşayanları zehirlemiş...

 

[Mikro Step]

Radyoaktif olduğuna göre radyasyon ölçüm cihazı ile tespit edilemez mi?

Akilli bidik cok cok duyarli geiger sayaci algilayabilir, fakat radon gazi oldugunu soyleyemez der.

Sorun partikul seviyesindeki cok cok az bir gazin akcigerlere ulasmasi durumunda hucreyi bozmasi tehlikesi. Ne kadar cok gaz ve ne kadar uzun sure maruz kalinirsa akciger kanseri riskini artiriyormus.