Doğru Bir Ölçme Yöntemi mi?

[picmanya]

Videodaki deneyin amacı; metalin saf çinko olup olmadığını anlamak gibi görünüyor. Ölçme yöntemini tam anlayamadım ben. Doğruluğundan şüphem var.
Bardağı tam doldurup tartıp, sonrada çinkoyu içine atıp, en sonda bardaktan taşan suyu tartıp kıyaslamış olsaydı anlayacaktım.
Hassas ufak terazim olsa denerdim, malesef terazim yok.
İpi de elinden bardağa serbest olarak bırakmamış. Video sizce mantıklı mı? Böyle ölçme olurmu?

 

[czorgormez]

aslında tamamen doğru bir ölçme yöntemi ve düşününce çok mantıklı.

taşan suyun hacmini ölçmek yerine, suyun metalin özgül ağırlığına kıyasla uyguladığı kaldırma kuvvetini ölçüyor. ipi tamamen bırakmış olsa paranın ağırlığını ölçmüş olurdu ve bu işe yaramazdı.

tabi bu ölçüm için elde o metal paranın bir hacim-özgül ağırlık referansı olması gerekir. en sonda gösterdiği tablo da bu referanslar anladığım

aslında videoda baştaki yoruma bakarsan bir sürü kişi senin gibi kafa karışıklığı yaşamış ve biri açıklama yapmış. hatta şunu da eklemiş "parayı bağlı ipi elinizle tutmayın elin yarattığı titreşimler ölçümde hataya sebep olur. ipi sabit bir noktaya bağlayın" demiş.

"I see a lot of commentators here who don't understand what's going on.It is necesarry to calculate the volume of the coin, and the graduated cylinder method filled with water is not very accurate, so this method is used, which is very accurate.The principle is this. By immersing the coin in water, it will be pushed up with a force equal to the weight of a volume of water equal to the volume of the coin (Archimede's principle). Newton principle of action and reaction tell us that the coin will also push the water down with a force equal in value to that with which the coin is pushed up. The scale will indicate a difference in weight, which represents the weight of a volume of water equal to the volume of the coin. The density of water being known, the rest is simple calculations.A recomandation for those who will want to use this method: do not hold the thread in your hand, hang it from a support, because the instability of the hand produces fluctuations in the readings of the scale."

 

[taydin]

Düşük hata için suyun da saf su olması lazım, çünkü çeşme suyunun özgül ağırlığı 1 g/cm³ olmaz.

 

[czorgormez]

Düşük hata için suyun da saf su olması lazım, çünkü çeşme suyunun özgül ağırlığı 1 g/cm³ olmaz.

0.997877 g/cm3
Tap water present a density (0.997877 g/cm3) higher than that of double distilled water (0.997045 g/cm3).

diyor google. ihmal edilebilir ya da hesaba eklenebilir gibi. tabi her çeşme suyunda bu biraz değişecektir. sanırım içindeki tuzlar ve çözünmüş maddeden dolayı özgül ağırlı çok çok az daha yüksek.

ilginç bizim kuyumcuların bu yöntemi kullandığını hiç görmedim. acaba bunu otomatize eden bir alet yapsak satılır mı

 

[taydin]

TDS ölçümü yapan ucuz aletler var. Ölçüm sonucundan gerçeğe daha yakın bir özgül ağırlık hesaplanabiliyormuş.

Formation water density - AAPG Wiki

wiki.aapg.org

Veya hassas pipet kontrolörleri kullanarak 100 ml sıvı dozlayıp hassas terazi ile tartarsın, sonucu 100'e bölüp özgül ağırlığı bulursun.

 

[taydin]

Veya hassas pipet kontrolörleri kullanarak 100 ml sıvı dozlayıp hassas terazi ile tartarsın, sonucu 100'e bölüp özgül ağırlığı bulursun.

Denedim, ama beklenmedik sonuç aldım. 100 ml çeşme suyunu dozladım, 98.48 g geldi. 100'ün üzerinde bir değer bekliyordum. İnternette araştırınca, özgül ağırlığın 4 ℃ de ölçüldüğünü, ve çözünmüş gazların da sudan uzaklaştırılması gerektiği belirtiliyor. Yani hata oranı pratikte baya fazla olabilecek gibi duruyor.

 

[czorgormez]

Denedim, ama beklenmedik sonuç aldım. 100 ml çeşme suyunu dozladım, 98.48 g geldi. 100'ün üzerinde bir değer bekliyordum. İnternette araştırınca, özgül ağırlığın 4 ℃ de ölçüldüğünü, ve çözünmüş gazların da sudan uzaklaştırılması gerektiği belirtiliyor. Yani hata oranı pratikte baya fazla olabilecek gibi duruyor.

bence burada şuna bakılıyor. %1 hata oranı mühim değil. çünkü altın-para vs. bir hile yapılacaksa karlı olması için %10-20 oranında hile yapılması lazım ki uğraştığına değsin. az sirkulasyonla (daha az yakalanma ihtimali) kar edilebilsin. amaç parayı-altını fiziksel olarak bozmadan kesmeden içini açmadan ve çok karmaşık kimyasal analizlere girmeden bunu tespit etmek.

bu yöntem scientific bir ölçüm metodu olmaktan çok pratik şekilde saflık hilesini bulmaya yarıyor.

o 100ml ölçümde de hata olabilir. işaretli kaplarda suyun-sıvının yüzey geriliminden dolayı kenarlarda hafifçe yukarı eğim vermesi nedeniyle tam ölçüm almak çok zor. bunu azaltabilmek için yüzeyi ufak yukarıya uzun silindir kaplar var. çünkü pratikte çeşme suyunun içindeki gazlardan dolayı 1.5 gr hafif çıkabileceğini sanmıyorum.

 

[taydin]

İş çabuk olsun diye 50 ml pipet ile dozladım. Eğer 5 ml pipet ile dozlasaydım hata ihmal edilebilir seviyede olurdu.

 

[picmanya]

yazılanları okudum.
yöntemin doğruluğundan hala şüpheliyim. nasıl ölçülebildiği kısmını teknik olarak anlayamadım. ikna olmadım. bir mantığı-dayanağı yok gibi duruyor.

kuyumcularda bu yöntem istenirse uygulanabiliyor, ama benim söylediğim hacim taşırma yöntemiyle uygulanıyor. hacim birimiyle ölçülmeyip yine ağırlık ölçümünden bulunuyor. Yöntemi ilk kullanan Arşimet ustadır. litre cinsinden taşan suyun ağırlığı ölçülür hacmi değil.

Nadirde olsa özel su olmayan sıvılı bir yöntemi kullananlar oluyor. Yalnız bu yönteme gelene kadar 5 tane ölçme yöntemi zaten işi bitiriyor.
Hacim-özkütle ölçümüne gerek bile kalmıyor.
Kuyumcu şüphelendiğinde, müşteri son 5. yönteme de müsade etse, zaten hacim taşırmaya hiç gerek kalmıyor.

bu 5. yöntem yerine cihaz yapılabilir oda pahalı bir cihaz olur alanı pek olmaz sanıyorum.

çok hassas terazi ile oda sıcaklığında, şişe su ile bile, % 99,5 gibi oranda işlem tamamlanır.
% 100 saflıkta altında yok. En safı % 99,9 dur. Piyasadakilerin büyük çoğunluğu % 99,5 dir. Ve buna 24 Ayar (Karat) denir. Seninki % 99,9 muş deyip fazladan para verilmez.

Ben daha farklı metal ölçmeyi planlıyordum.

 

[deneyci]

yazılanları okudum.
yöntemin doğruluğundan hala şüpheliyim. nasıl ölçülebildiği kısmını teknik olarak anlayamadım. ikna olmadım. bir mantığı-dayanağı yok gibi duruyor.

kuyumcularda bu yöntem istenirse uygulanabiliyor, ama benim söylediğim hacim taşırma yöntemiyle uygulanıyor. hacim birimiyle ölçülmeyip yine ağırlık ölçümünden bulunuyor. Yöntemi ilk kullanan Arşimet ustadır. litre cinsinden taşan suyun ağırlığı ölçülür hacmi değil.

Nadirde olsa özel su olmayan sıvılı bir yöntemi kullananlar oluyor. Yalnız bu yönteme gelene kadar 5 tane ölçme yöntemi zaten işi bitiriyor.
Hacim-özkütle ölçümüne gerek bile kalmıyor.
Kuyumcu şüphelendiğinde, müşteri son 5. yönteme de müsade etse, zaten hacim taşırmaya hiç gerek kalmıyor.

bu 5. yöntem yerine cihaz yapılabilir oda pahalı bir cihaz olur alanı pek olmaz sanıyorum.

çok hassas terazi ile oda sıcaklığında, şişe su ile bile, % 99,5 gibi oranda işlem tamamlanır.
% 100 saflıkta altında yok. En safı % 99,9 dur. Piyasadakilerin büyük çoğunluğu % 99,5 dir. Ve buna 24 Ayar (Karat) denir. Seninki % 99,9 muş deyip fazladan para verilmez.

Ben daha farklı metal ölçmeyi planlıyordum.

iple bağlı olduğu için paranın ağırlığını değil parayla aynı hacimdeki suyun ağırlığını ölçüyor.
paranın ağırlığını taşırdığı suyun ağırlığına bölünce özgül ağırlığı bulunuyor.

 

[hakan8470]

iple bağlı olduğu için paranın ağırlığını değil parayla aynı hacimdeki suyun ağırlığını ölçüyor.
paranın ağırlığını taşırdığı suyun ağırlığına bölünce özgül ağırlığı bulunuyor.

Picmanya abi bunu anlamiyor zaten, ona arsimet kanunu anlatmalisiniz. Yani yuzen cisimlere (yuzmeyen cisimlere de ) su, cismin suyun icindeki hacmi kadar kaldirma kuvveti uygular.

 

[frmman]

Konuya katkı sağlayacak (arşimet amca) etkileşimli güzel bir deney düzeneği.
Açılan sayfadaki butonlar ve çeşitli nesneler ile etkileşim kuraibliyorsunuz.

Arşimet prensibi

www.vascak.cz

 

[hakan8470]

Ve eklemelisiniz, bir gemiyi iple baglayip bu sekilde suya birakirsaniz, alttan o sekilde tartma sonucu, dogru bir sonuc olmayacaktir.

 

[czorgormez]

bilim ne güzel bir şey. ikna olmaya-etmeye değil. ölçmeye ve ispata dayanıyor.

 

[deneyci]

bende para büyüklüğünde paslanmaz çelik parça vardı. ağırlığını ölçtüm.
26.5 gram çıktı.
Aynı yöntemle suya sokunca 3.4 gram ölçtüm.
26.5/3,4=7,79411764 buna krom hiç katılmamış galiba?
kromun özgül ağırlığı yüksek halbuki.
bu saf demir ağırlığına yakın.
birde benim ölçü aletinin hassasiyeti 0.1 gram.

 

[deneyci]

bende para büyüklüğünde paslanmaz çelik parça vardı. ağırlığını ölçtüm.
26.5 gram çıktı.
Aynı yöntemle suya sokunca 3.4 gram ölçtüm.
26.5/3,4=7,79411764 buna krom hiç katılmamış galiba?
kromun özgül ağırlığı yüksek halbuki.
bu saf demir ağırlığına yakın.
birde benim ölçü aletinin hassasiyeti 0.1 gram.

aklımda yanllış kalmış kromun 6.7 gram/cm^3 imiş. demirinde 7.86 gram/cm^3

 

[deneyci]

bende para büyüklüğünde paslanmaz çelik parça vardı. ağırlığını ölçtüm.
26.5 gram çıktı.
Aynı yöntemle suya sokunca 3.4 gram ölçtüm.
26.5/3,4=7,79411764 buna krom hiç katılmamış galiba?
kromun özgül ağırlığı yüksek halbuki.
bu saf demir ağırlığına yakın.
birde benim ölçü aletinin hassasiyeti 0.1 gram.

a=demirin hacmi
b=kromun hacmi
toplam hacim 3.4 cm^3 suyun özgül ağırlığını 1cm^3 olarak kabul edersek
b=(3,4-a) oluyor.
7.86a-6.7(3,4-a)=26,5gram
a=3,206896551724 cm^3
b=0,193103448276 cm^3
içerisindeki demirin ağırlığı 7.86*a=25,20620689655064 gram
içerisindeki kromun ağırlığı 6.7*b=1,2937931034492 gram
6.7b/26.5*100 = %4.88 krom oluyor
7.86a/26.5*100=% 95,12 demir oluyor

benim anlamadığım şey demirin yüzdesi fazla olduğu halde neden mıknatıs az çekiyor?

 

[picmanya]

ipe asılı olan, aynı fiziksel ölçlerde, başka maddeler olunca ağırlıkları farklımı ölçülüyor? öyleyse durum farklı olur tabiki. yinede denemeliyim.
niye kuyumcular bardaktan taşan suyu ölçüyorlar ozaman, bunu bilmiyorlarmı acaba? bardaklarıda özel, heryerinden taşmayıp,
ufak bir yerden sızıntı yapıp, direkt kantara iniyor sıvı.

 

[deneyci]

ipe asılı olan, aynı fiziksel ölçlerde, başka maddeler olunca ağırlıkları farklımı ölçülüyor? öyleyse durum farklı olur tabiki. yinede denemeliyim.
niye kuyumcular taşan suyu ölçüyorlar ozaman bunu bilmiyorlarmı acaba?

İçinde hava boşluğu varsa altın saf olsa bile hatalı çıkar her iki yöntem ile.

 

[hakan8470]

ipe asılı olan, aynı fiziksel ölçlerde, başka maddeler olunca ağırlıkları farklımı ölçülüyor?

suya sokulma sebebi sadece hacmini hesaplamak icin abi, hacmi kadar kuvvet gorecegi icin, tartida o degeri hacim olarak kabul ediyor. Agirligi disarida tartmis olmali.

niye kuyumcular taşan suyu ölçüyorlar ozaman bunu bilmiyorlarmı acaba?

kuyumcularda gormedim oyle bir sey ama kuyumcularida kandirmak icin envayi tur is yapiyorlar.