Kaclik telden kac sarim yapmaliyim?

[Mikro Step]

Diyelimki K Amper Sarimlik magnetik gerilime ihtiyacimiz var.

K=N*I olduguna gore istersem akimi 10 kat artirir sarim sayisini 10 kat azaltabilirim.

Yada akimi 100 kat azaltip sarim sayisini 100 kat artirabilirim.

NI=(10*I)*(N/10)=(I/100)*(100*N)

Degisen bir sey olmuyor.

Bir nuvede sarginin yerlesecegi hacim degisemeyecegine gore bu hacmi dolduracak sarim sayisinin ve tel kesitinin onemi var.

Ote yandan R*I^2 kayiplarinin da minumum olmasini istiyoruz.

Eger sarim sayisini azaltip akimi artirsam daha kalin kesitte tel kullanmam gerekir ve bu dusuk omaj demektir.

Yok sarim sayisini artirirsam az akim akitacagim ama ince telden dolayi direnc artacak demektir,

O halde sorumuz acaba bu sartlar altinda en ideal sarim sayisi ve akim degeri varmidir?
Yoksa ne secersem seceyim R*i^2 degismez mi?

Bu konuya kafa yoralim.

Tabiki tek bir aletimiz var o da matematik.

 

[Mikro Step]

Kullanacagimiz telin capini ile direci arasindaki iliski

R=Ro*L/S Ro bakir icin sabit olduguna gore bagintiya sokmayabiliriz.

R=L/S

Kesiti A kat artirirsak akimi da A kat artirabiliriz.

Bakir telde J akim yogunlugunu sabit alabiliriz. (Isin icine sogumayi katmadik)
Bu, simdilik dogru yada yanlis farketmez bir kabulumuz olsun.

 

[Mikro Step]

Simdi birisi cikip dogrudan su kadar cap su kadar sarim olmali derse inanmayalim.

Ideoljimiz videodaki ideoloji olmali.

 

[Mikro Step]

Genel bir cozum yapmak yerine;

Telimiz kare kesitli olsun. Bunu 4 parcaya bolersek akim akitma kapasitesi 1/4 olur. Buna karsilik sarim sayisi 4 kat artar.

R direnci L/S ile orantiliydi.

soldaki tel ile sarilan bobinin boyu L ise sagdaki ile sarilanin boyu 4L olacak.

Soldakinin kesiti S ise sagdakinin kesiti S/4 olacak.

Soldakinin direnci R= L/S iken sagdakinin direnci (4L)/(S/4)= 16R olacak.

Soldakindeki kayip R*I^2 iken sagdakinin kaybi 16R(I/4)^2 yani gene RI^2 olacak.

Tel capi ve sarim sayisi ile oynayarak kayipta degisiklik yapamiyoruz gorunuyor.

Eger sarim icin ayrilan hacim yeterince fazlaysa ve buraya daha kalin telle ayni sarim sayisinda bobin sarabiliyorsak evet o zaman
omik kayibi azaltabiliyoruz. Fakat bu da maliyeti artiracak.

Peki birisi digerinden daha avantajli olmali. Geriye enduktans ve soguma ozellikleri kaliyor.

Dusuk enduktans icin az sarimi tercih ederiz.

Peki soguma kolayligi icin ne diyebiliriz?

 

[taydin]

Eğer kare kesitli tel bulabilirsen bunun soğutmaya faydası olur, çünkü sarımları birbirine daha geniş yüzeyde temas ediyor olacak ve ısı aktarımı kolaylaşacak. Yuvarlak kesitlide de termal macun ile birlikte sarılmasının faydası olur. Ama soğutma ne kadar kritik onu geçen akım ve akımın ne kadar süre geçeceği belirleyecek. 100 derecenin çok üzerinde değilse soğutmayı çok da sorun etmeye gerek yok bence.