UNI-T UT61E inceleme

[taydin]

 

[Gokrtl]

Ohoo ben çoktan izledim. Konusu geç geldi

 

[Omega]

Güzel inceleme .
Bu arada bahsettiğiniz hfe değerinin ,transistör datasheetlerinde minimum ve maximum değerleri belirtiliyor.Tasarımda minimum değeri alınıp biraz daha tölerans verilip beys direnci ve dolayisyle kollektör akımı hesaplanabiliyor.
hfe nin ölçülmesi ,kodu okunmayan bir transistörün darlingtonmu değilmi anlaşılmasını da sağlar.

Diğer yandan önceki incelemedeki ölçü aletinin yüksek voltajı algılama özelliği ,genelde ev kullanıcılarının örneğin matkapla çalışacağı durumlarda o bölgede aktif bir elektrik hattının olup olmadığından emin olmasını da sağlar.

 

[taydin]

h_FE den genel olarak istenen şey, yüksek olması. Bu hem anahtarlamada işe yarar, hem geri beslemeli yükselteçte işe yarar, hem de devre karakteristiklerinin kolayca hesaplanmasında işe yarar. Ama spesifik bir değere göre hiçbir zaman tasarım yapılmaz.

 

[taydin]

Bu arada UT61E nin kauçuk kılıfı yok! Bunu bir klipte anlatmıştım ama sonradan dahil etmemişim Bu Vegas Pro 15 video editörü hala süründürüyor beni

 

[Omega]

h_FE den genel olarak istenen şey, yüksek olması. Bu hem anahtarlamada işe yarar, hem geri beslemeli yükselteçte işe yarar, hem de devre karakteristiklerinin kolayca hesaplanmasında işe yarar. Ama spesifik bir değere göre hiçbir zaman tasarım yapılmaz.

Hocam hfe nin yüksek olması elbetteki istenir .Bu değerin yardımcı olduğu en önemli konu "Bu transistör bu yükü sürebilirmi" sorusunun cevabı için.
Zaten tek bir değere bakılarak hiçbir tasarım yapılmaz.

Ben söylediklerime en az bir referans gösterebilen biriyim

Aşağıda Applied Science kanalında hfe değerine göre bir vana nın açılıp kapanması için devrenin nasıl hesaplandığını gösteriyor.
(Hesaplar 9:10 da başlıyor)

 

[taydin]

Hocam hfe nin yüksek olması elbetteki istenir .Bu değerin yardımcı olduğu en önemli konu "Bu transistör bu yükü sürebilirmi" sorusunun cevabı için.
Zaten tek bir değere bakılarak hiçbir tasarım yapılmaz.

Ben söylediklerime en az bir referans gösterebilen biriyim

Aşağıda Applied Science kanalında hfe değerine göre bir vana nın açılıp kapanması için devrenin nasıl hesaplandığını gösteriyor.
(Hesaplar 9:10 da başlıyor)

Valla o videoyu seyretmedim ama ben gene aynı şeyi söylüyorum Belli bir transistörün h_FE değerine göre tasarım yapılmaz. Eğer anahtarlama olarak bir transistörü kullanacaksan, son derece abartılı olarak ÇOK KÖTÜ bir h_FE değerine göre tasarım yaparsın ve bu tüm anahtarlama transistörlerinde çalışacağını varsayarsın. Mesela h_FE = 25 e göre tasarım yaparsın ve bu garanti olur.

 

[taydin]

Hatta bununla iligli bir konu da açmıştım burada:

Temel transistör devreleri: Transistörlü anahtar

Temel transistör devreleri serisinin ilk mesajı ile başlıyorum. Transistör devreleri arasında en temel devre, transistörlü anahtardır. Bu devrede bir NPN veya PNP transistör, kollektöre bağlı olan bir yükü çalıştırıp durdurmak için kullanılır. NPN transistörlü bir anahtar PNP transistörlü bir...

mekatronik.org

 

[Endorfin35+]

Gencliginde transitorlu radyo imalati yapan bir abimiz anlatmisti ; tedarikci ile anlasmislari varmis. Gelen transistorleri kullanmadan tek tek hfe testinden geciriyorlarmis. Uygun olmayanlari iyade ediyorlarmis. Yalan olmasin gecmis zaman hatirladigim urunlerin yarisi iyade oluyormus..

 

[taydin]

Gencliginde transitorlu radyo imalati yapan bir abimiz anlatmisti ; tedarikci ile anlasmislari varmis. Gelen transistorleri kullanmadan tek tek hfe testinden geciriyorlarmis. Uygun olmayanlari iyade ediyorlarmis. Yalan olmasin gecmis zaman hatirladigim urunlerin yarisi iyade oluyormus..

Evet h_FE ye göre tasarım yapmanın zorluklarını gösteren iyi bir örnek

 

[tsahin]

Peki madem gerekli değil hfe neden datasheete konuyor?

 

[Endorfin35+]

Ib = 50ma, Ic = 500ma ise hfe=10 dogru mu?

 

[taydin]

Peki madem gerekli değil hfe neden datasheete konuyor?

h_FE daha çok bir performans kriteri. Daha yüksek h_FE ye sahip transistör ile yapılan yükselteç daha kaliteli olacaktır (daha lineer, daha kararlı). Ama bu değere şöyle bakacaksın: bir transistör için h_FE 100 - 300 arası diye verilmiş. Diğeri için 200 - 400 arası verilmiş. O zaman ikincisi seçersen daha iyi bir yükselteç yapmış olursun. Ama yükselteç devre elemanlarını tasarlarken h_FE yi kullanmıyorsun! Yeterince yüksek olduğunu varsayıp o şekilde tasarımı yapıyorsun.

Aynı şey OPAMP için de geçerli. Açık döngü kazancı (open loop gain) da bir opamp için bir performans kriteri. Açık döngü kazancı çok yüksek olan OPAMP ile daha iyi bir yükselteç yaparsın. Daha yüksek bant genişliği elde edersin, daha stabil çalışır. Ama opamp devre tasarımı yaparken (eviren yükselteç, evirmeyen yükselteç, komparatör, toplayıcı, integral alıcı, türev alıcı) bu açık döngü kazancı hiçbir yerde hesaplara girmez.

 

[taydin]

Ib = 50ma, Ic = 500ma ise hfe=10 dogru mu?

Evet.

Aslında transistörün akım kazancı beta ( β ) olarak ifade edilir ve DC veya AC duruma göre biraz farklılık gösterir. h_FE ise kapalı kutu devre analizi yapılırken kullanılan h parametreleri ile ilgili bir tanımlama. O kapalı kutunun kazancını ifade etmede kullanılıyor. Ama pratikte millet h_FE de diyor beta da diyor.

 

[Omega]

Ama pratikte millet h_FE de diyor beta da diyor.

hfe ile β aynı şeyler zaten yani doğru deniyor
Ama AC ve DC için farklı değerleri olur onda haklısın

 

[taydin]

Ama hiçbir zaman betanın yeterince yüksek olacağını da varsaymamak lazım. Kontrol edeceksin ve yeterince yüksek olduğunu göreceksin ondan sonra hesaplarını yapacaksın.

Mesela betanın yüzlerle ifade edildiği BC serisi küçük sinyal transistörlerinde, anahtar hesabı yaparken 25 gibi bir beta varsayıp öne göre baz direnci hesaplıyoruz. Ama bazı transistörlerde beta yeterince yüksek olmuyor. Mesela 2N3055 yüksek akım transistörünü anahtar olarak kullanacaksın. Beta 15 ve 120 arasında Kollektör akımı çok yüsek iken beta iyice azalıyor. Bu durumda buna göre en kötü durum değerini değiştirmen lazım. Belki de 5 kullanman lazım. Ama tabi bu sadece konuyu anlatmak için verdiğim bir örnek. Bir tek 2N3055 bir anahtar olarak hiç de kullanışlı olmaz. Yüksek akım anahtarlıyorsa kontrol akımı çok yüksek olur, mutlaka soğutma gerektirir. Onun yerine uygun bir darlington, veya bu devirde MOSFET seçmek çok daha mantıklı.

 

[Omega]

hfe ile β aynı şeyler zaten yani doğru deniyor

işte aynı olduğunu söyleyen satır (Onlarca kaynak daha gösterebilirim)

Burada "ikiside tamamen aynı şeydir ancak datasheetde beta diye göstermek biraz daha doğrudur" diyor.
Ayrıca video linkini verdiğim applied Scinece de de videoda "hfe ki bazende beta diye söylenir diye cümlede de geçiyor.

İşte aynı olduğuna dair bir link

https://www.electronics-notes.com/a...nts/transistor/transistors-specifications.php

 

[Endorfin35+]

Beta 15 ve 120 arasında Kollektör akımı çok yüsek iken beta iyice azalıyor.

Beta lineer degil mi? Benim aklimda oyle kalmis...

Beta 10 ise 1ma verirsen 10ma alirsin.

Max cikis 1 amper ise base ucuna 100ma vermelisin beta ayni degil mi?

 

[taydin]

Beta lineer degil mi? Benim aklimda oyle kalmis...

Beta 10 ise 1ma verirsen 10ma alirsin.

Max cikis 1 amper ise base ucuna 100ma vermelisin beta ayni degil mi?

Transistörün akım kazancı kollektör akımını göre, sıcaklığa göre ve transistörden transistöre (hatta aynı model transistör bile olsa) değişir. Ama aynı kollektör akımı, aynı sıcaklık ve aynı transistör için düşünürsek.

[math] I_C = \beta\times I_B [/math]

 

[ckocagil]

Komponentlerin değerlerine göre elle seçilerek kullanılması özellikle kaliteli test araçlarında (HP/Agilent, Keithley, vs.) kullanılan bir yöntem. Onlar için mantıklı çünkü başka seçenekleri olmuyor. Üretici üretim bandında istenen parametreyi ölçmeye üşeniyor veya verdikleri aralık çok geniş kalıyor.

hFE de böyle bir parametre. Aralığı çok geniş, kimse bu parametreye göre gruplayıp satmıyor. Mesela biz diferansiyel çift yapmak istesek ya hazır bir "matched pair" için tonla para vereceğiz (belki o bile yeterince iyi olmayacak) ya da transistörleri elle test edip gruplayacağız.

Seçsek bile hFE transistörden geçen akıma, sıcaklığa, voltaja göre değişebiliyor, yani o kadar sabit bir değer değil. Bunlarla uğraşmak yerine hFE'den mümkün olduğu kadar bağımsız bir tasarım yapmak daha iyi.