Megger deneyleri

[taydin]

Problem yukarıdakilerin hiçbirisi değil. Hiç tahmin edemeyeceğim bir şeyden kaynaklandığını anladım şimdi. Konu ile ilgili internette biraz araştırdım ve şu dokümanı gördüm:

https://www.ietlabs.com/pdf/application_notes/1865_IET/measuring_insulation_resistance_of_capacitors.pdf

Bu dokümana göre problem, bu megger cihazlarının çalışma mantığından kaynaklanıyor. Bir eviren opamp devresi kullanılıyor ve giriş direnci bilinmeyen direnç, feedback direnci de değeri bilinen çok düşük toleranslı bir referans direnci. Burada giriş direnci rezistif değil de kapasitif olunca, çevredeki ortam gürültüsü, şebeke parazitleri ve benzer gürültülerin etkisiyle kapasitörün empedansı sürekli değişiyor. Bu da işte ölçüm sonucuna yansıyor.

Dokümanın tavsiye ettiği çok basit bir çözüm var: Kapasitöre seri olarak 1 MΩ direnç bağlayınca, buradaki gürültünün etkisi 10 kat azaltılıyor!

 

[taydin]

10 MΩ, %1 toleranslı bir metal film direnci kapasitöre seri bağladım ve ölçümü tekrarladım.

Gene 200V, 2 dakika süreli ölçüm yaptım. Gene beklendiği üzere, kapasitör kısa sürede şarj oldu ve sonrasında akım da hızla azalmaya başladı.

Şimdi de izolasyon direnci grafiğine bakalım:

Görüldüğü üzere, buradaki değişkenlik, daha önceki ölçüme göre ÇOK DAHA AZ! Efektif olarak 18 GΩ ile 30 GΩ arasında değişiyor. Bu değerlerin de 1 dakika 20 saniyeden sonraki ortalamasını alırsak, gerçek değere çok daha yakın bir izolasyon direnci değeri bulabiliriz.

 

[DonKişot]

Peki bir soru sorucam. Hazır 10 meg direnci seri bağladığınıza göre gerilimi 2000V yapıp artık daha düşük bir hata ile ölçüm yapılabilir mi?
Devrede seri 10 meg direncin olması aşırı gerilimden ötürü ark oluşumunu engeller mi?
Veya ark oluşursa çok küçük akımlı bir ark oluşacağı için kondanstöre bir zarar vermez diyebilir miyiz?

 

[taydin]

Abi oradaki kondansatör, kondansatör değil ki
Esasen biz o ekipmanı bir direnç gibi değerlendirmekteyiz.
Ancak bu direnç çok yüksek değerde olduğu için ölçmekte bazı engellerle karşılaşıyoruz.
Sonuçta şu grafiği elde etmemiz lazım. Ki edebilmişiz.

Abi senin orada verdiğin grafiğin bu konuyla ilgisi yok. Orada komponentleri RF seviyesindeki frekanslardaki eşdeğer devrelerini ele almış, sağda da eşdeğer devrenin frekans tepkisini vermiş. Bizim yaptığımız ölçümde RF olayı yok.

 

[taydin]

Peki bir soru sorucam. Hazır 10 meg direnci seri bağladığınıza göre gerilimi 2000V yapıp artık daha düşük bir hata ile ölçüm yapılabilir mi?
Devrede seri 10 meg direncin olması aşırı gerilimden ötürü ark oluşumunu engeller mi?
Veya ark oluşursa çok küçük akımlı bir ark oluşacağı için kondanstöre bir zarar vermez diyebilir miyiz?

Valla güzel sorular Ama cevaplarını ben de bilmiyorum ...

Tahminim şu: Ark oluşursa, o belli bir hasar verir kapasitöre. Ne kadar verir ve performansını ne kadar etkiler, bilemiyorum.

Şöyle bir deney yapılabilir:

1) 1 µF gibi, birkaç yüz voltluk bir film kapasitör alıp yapabileceğimiz bütün ölçümleri yaparız. İzolasyon direnç grafiği, kapasite değeri, ESR.
2) Sonra dediğin gibi 10 MΩ üzerinden buna 2.5 kV veririz ve gene izolasyon direnç grafiğini çıkarırız.
3) Sonra da bu kapasitörün kapasite değeri ve ESR sini tekrar ölçeriz ve bir kötüleşme varmı bakarız.
4) En son olarak da bu sefer anma voltajına kadar izolasyon direnci ölçümü yaparız ve voltaj dayanımında bir değişiklik oldu mu onu görürüz.

Burada, arkın yaratacağı hasarın bu ölçümlere yansıyacağını varsayıyorum.

 

[Heisenberg]

Megger denen şey nedir? Bir tür gelişmiş multimetre mi?

 

[taydin]

Megger denen şey nedir? Bir tür gelişmiş multimetre mi?

Megger aslında İngiliz bir elektrik test aletleri imalatı yapan bir firmanın adı

Electrical test equipment | power station to plug | Megger

Megger makes electrical test equipment to help you install, improve efficiency and extend the life of electrical assets and cable networks at high, medium and low voltage

megger.com

Ama Türkiye'de genel olarak izolasyon test aletlerine verilen isim. Sadece izolasyon direnci ve onunla ilgili başka birkaç veri ölçer. Üreticiler ürünlerini öne çıkarmak ve farklılık yaratmak için bazı ilave özellikler de konuyor (mesela bendeki voltmetre olarak da çalışıyor), ama bu cihazlar sadece çok yüksek direnç değerleri ölçmek için alınır.

Bendeki cihaz ile ilgili bilgiler

MIT525 - 5 kV diagnostic insulation resistance tester

 

[taydin]

Kol çevrilerek yüksek gerilim elde edilirdi.
Günümüz modern meggerlerde artık çevirme kolu bulunmuyor.
Gerekli yüksek voltajı cihaz kendisi üretebiliyor.

O zamanki elektrikçiler iyi kol kası yapmışlardır. Şimdi benim gördüğüm elektrikçilerde göbek bir metre ileriden gidiyor

 

[Furkan KELEŞOĞLU]

Meger cihazını Lisede görmüştüm. binanın arkasındaki bahçeye demir cubuklar cakıp toprağın iletkenlik testini yapıp en iyi topraklama yapılacak yeri bulmaya calışıyordur. yanılmıyorsam üçgen topraklama yapmaya calışıyordur. megeri ilk orada görmüştüm. hoca pille calışıyor ama kV mertebesinde elektrik üretiyor demişti. bende içimden hadi lan ordan yalan atma demiştim sonra işte cahiliye dönemi öğreniyorsun

 

[taydin]

Meger cihazını Lisede görmüştüm. binanın arkasındaki bahçeye demir cubuklar cakıp toprağın iletkenlik testini yapıp en iyi topraklama yapılacak yeri bulmaya calışıyordur. yanılmıyorsam üçgen topraklama yapmaya calışıyordur. megeri ilk orada görmüştüm. hoca pille calışıyor ama kV mertebesinde elektrik üretiyor demişti. bende içimden hadi lan ordan yalan atma demiştim sonra işte cahiliye dönemi öğreniyorsun

Evet "topraklama direnci ölçer" cihazına bizimkiler meger diyor (karışıklık olmasın diye de ona "toprak megeri" diyorlar). Halbuki çok farklı yapıda ve çok farklı iş yapan aletler.

 

[taydin]

Abi 2W güç için kas mas yapılmaz. Gandırma bizi

Mit525 3 mA lik bir cihaz. 15 mA lik modeller de var (daha yüksek voltajlı olanlar)

Kol gücüyle telefon şarj eden cihazlar var. Bir çevir bakalım ne kadar süre çevirebileceksin

 

[Furkan KELEŞOĞLU]

Bir insan anlık olarak 1.5Horse power üretebiliyormuş ama devamlı olarak 0.2 mi 0.3 hp değerlerindeymiş yani 1hp = 746 Watt dersek buradan ne kadar güçlü olduğumuzu anlıyoruz

 

[Furkan KELEŞOĞLU]

Ancak insan vücudu bu gibi güç değerlerini çok uzun süre için veremez. 2.2 beygirlik bir güç değeri sadece çok kısa bir süre için sağlanabilir. Bu gücün sürekliliği olmadığından, bu güç değerini almamız doğru olmaz.


Normal bir insan maksimum 1.2 beygir güç üretebilir. Ancak bu gücü sadece bir dakika gibi kısa bir süre için üretebilir. Ayrıca normal bir insan 0.1 beygir gücü devamlı olarak, yorulmadan üretebilir.


Atletler ise maksimum 2.5 beygir güç, devamlı olarak ise 0.3 beygir güç üretebilir.


Eğer bu değerlerin ortalamasını alacak olursak; normal bir insan genel yaşamında 0.7 beygir güç üretir diyebiliriz.

 

[taydin]

Bir insan anlık olarak 1.5Horse power üretebiliyormuş ama devamlı olarak 0.2 mi 0.3 hp değerlerindeymiş yani 1hp = 746 Watt dersek buradan ne kadar güçlü olduğumuzu anlıyoruz

Hmm bana pek mantıklı gelmedi. Hadi üç kişi gidelim bakalım, bir beygiri zaptedebilecek miyiz

 

[Furkan KELEŞOĞLU]

Ama hocam şöyle düşünelim 1hp motor tma devirdeyken tutup sarılmak ile motor daha eylemsizlik momentini yenmemişken milini tutup devir almasını önlemek bu motora cok büyük eylemsizlik momenti oluşturacaktır. Tabiki şunu unutmamak lazım ki beslemenin 1 hp ile kısıtlanmış olması lazım. yoksa motor daha fazla akım ceker ve merkez kaç ile fırlatır sağa sola veya kol mol ne varsa kıyma olur bilmem bilimsel acıklamalara bakıyorum arada sırada ama

 

[Furkan KELEŞOĞLU]

Hmm bana pek mantıklı gelmedi. Hadi üç kişi gidelim bakalım, bir beygiri zaptedebilecek miyiz

Doğru diyorsun abi Ne güldüm buna ya

 

[taydin]

Evet aslında bu megger ile ilgili bir deney daha kaldı. Ama bu deneyi yapmaya cesaretim yok, o yüzden sadece teorik olarak tartışalım.

Şimdi insanın ölmesi için gereken akım miktarı 15 mA olarak kabul ediliyor. Hadi 10 mA diyelim

Mit525, en fazla 3 mA veriyor, yani 5 kV'da çıkışları kısa devre edersen, oradan 3 mA akım akacak. Bu durumda ben, 5 kV'da megger'in prob uçlarını tutarsam (iki prob iki ayrı el) ne olur?

 

[Furkan KELEŞOĞLU]

Bence Hiç bir şey olmaz. Baya bir tiretir kalp ritmini bozar ama öldüreceğini düşünmüyorum. En fazla bayıltır heralde.

 

[taydin]

Bence de öyle. Vücut 3 mA'in üzerinde akım çekmeye çalıştığı anda cihaz voltajı düşürecek, ve en sonunda 3 mA geçiren voltaj belki de 80V veya neyse o seviyeye inecek. Ki bu da cihaz "burn" modunda iken olacak durum. Normalde meger "breakdown" modunda kullanılır. Bu modda, izolasyon çöktüğü anda (ki 3 mA kısa devre durumu, izolasyonun daha iyi bir çöküşü olamaz ) cihaz çıkış voltajını keser.

 

[taydin]

Bayılıp ayılma da olmaz bence. En fazla eline cetvelle vurulmuş gibi olabilir. Ama gene de denemem, çünkü elin İngiliz'inin tasarladığı sabit akım kaynağının benim vücut üzerinde doğru çalışacağına güvenmek istemiyorum Başka bir millet olsa neyse de, İngiliz bu abi, geçmişte az çekmedik onlardan