Starship roketinin denge sensörleri nasıl çalışıyor?

[deneyci]

Kalkışta yerçekimi ivmeden dolayı daha çok oluyor.

Ama inişte yerçekimi kuvveti sıfıra inmesi lazım. Düşen su dolu kovaya delik açıp atın su delikten dışarı çıkmıyor.

Bu durumda starhips roketi inişte denge sensörleri nasıl çalışıyor?

 

[czorgormez]

sensör konusunda ister drone yap, istersen balistik roket temel mantık fizik yasaları içinde aynı. yani hareket eden bir objeden 3 eksende ve 3 çeşit veri alabilirsin. akselerasyon, gyroskopik kuvvetler (eksenel dönüş) ve geomanyetik ölçümler (pusula) bunlar dışında tabi ki kamera, lazer hizalama, lazer hedef takibi gibi yardımcı sistemler de olabilir.

ancak sensor ve sensor fuzyonu konusuna gelince işte orası ayrı bir dünya. şimdi ilk olarak denge sensörü diye birşey yok. akselerometre ve gyroskop var. gyroskop eksenel dönüşleri ölçer. akselerometre ise ivmeyi ölçer. burada bir istisna obje hareket etmiyor olsa dahi yerçekiminden dolayı her zaman yere doğru bir 0.98N ivme ölçümü alır.

fakat bu yerçekimi aslında çok işe yarar. 3 farklı eksenden bu yer ivmesini ölçerek ve hesaplayarak objenin yere göre duruşunu hesaplayabiliriz.

gyro ve akselerometreler 1-2 dolarlık ucuz mems tiplerden başlayıp onbinlerce dolarlık optik gyrolara doğru gider. aradaki fark yüksek vibrasyonda çalışırken tepki, tepki verme hızı, gürültüsü ve en önemlisi offsetler olarak fark eder. muhtemelen bu tip aletlerde state of the art gyro-accel sistemleri kullanılıyordur. ve üzerindeki sensör füzyonu da çok başarılıdır.

soruna cevap: inişte sebest düşüş yapıyorsa yer eksenindeki akselerometre sıfır ölçer bu durumda uçuş bilgisayarı yere doğru 0.98N ivmeyle hızlanmakta olduğunu bilir ve anlık hızı buna göre hesaplar.

ayrıca bu roketlerde mutlaka çok hassas rtk gps ve yer istasyonları ile bağlı bir mm hassasiyette UWB konumlama da olduğunu düşünüyorum.

https://www.reddit.com/r/SpaceXLounge/comments/s3hfnk/what_sensors_does_the_falcon_9_booster_use_to

 

[taydin]

Bu adamın her yaptığı şey çok aşırı fazla öttürülüyor nedense. Bundan 8 sene önce 2020'de Mars'a koloni kuracağını söylüyordu, aradan 5 sene geçti ancak rokete yere çakılmadan iniş yaptırdı ...

 

[czorgormez]

Bu adamın her yaptığı şey çok aşırı fazla öttürülüyor nedense. Bundan 8 sene önce 2020'de Mars'a koloni kuracağını söylüyordu, aradan 5 sene geçti ancak rokete yere çakılmadan iniş yaptırdı ...

youtubeda thunderfoot isimli bir akademisyen var. yıllardır aynı şeyi iddia ediyor. elon iyi bir pazarlamacı. aptal değil ama öyle genius bir kişi de değil bence. ayrıca son zamanlarda tesladan çok ciddi hisse satıyor ve twitteri alması trump kampanyasına milyar dolar bağış yapması vs... mars işi ise olacak bişey değil. neden mars önce git kuzey kutbunda bağımsız ve tam kapalı bir istasyon kur, sonra git ayda 10-15 kişilik bir üs kur bu insanları 3 sene yaşat, sonra marsı konuşalım.

bir de full otonom kamyonlar gelecekti, tüm transportu ele geçirecekti falan. ancak teslanın arabası dahi şehrin belli bölgeleri dışında hala düzgün süremiyor.

 

[deneyci]

Eskiden yarı otomatik yarı manuel yapmışlar aya inişi.

Sovyetler aya eskiden robotik nasıl iniş yaptırdılar acaba.

Robotik iniş daha zor. Atmosfer yok.

Dünyada kanatçıklar ile yönlendirme imkanı var. Onlar yerçekimine doğru yönlendirir.

Arşivlerini imha mı ettiler? Hiç kamera kayıtları yok testlerinin.

 

[deneyci]

Elon musk fizik bölümü terk. Alt yapısı var yani.

 

[Hakan78]

Roketler, aşırı titreşim yayan motorlara sahiptir, teknoloji henüz arabanın mırıl mırıl çalışan motoru seviyesine gelmedi. MEMS sensörlerin işe yaramadığını anlayana kadar tonla roket patlattılar. NASA o kadar para harcamaya yetkili değil, sonuçta halkın parasını harcıyor. Musk kendi parasını harcıyor.

Görsel düzeltme, foton hızı ve sabitliği o motorlarla olası tek sensör tiplemesi olur. Kamera, radar, lidar ve benzeri sistemler dışı işlevsizleşiyor. Nozul yönlendirmelerinde bile çok parçalı sistem kullanamıyorlar, araya bir rulman koysan parçalar. Hidrolik dışı aktuatörler ölüm demek. Titreşimsiz kalkış iniş için gereken yakıt miktarı astronomik, şahane bir itki sistemi gelişmeden bu kısıtlamalar başlarına bela olacak.

 

[Dede]

Yatay fırlatma rampalarına neden hiç niyetlenmedilerki?
Dikey kalkış enerji israfı yatayda ivmelenip moment vektörüne yön değiştirmek daha mantıklı.
İnişte kısmen daha iyi sayılır dikey iniş

 

[Mikro Step]

Yolu uzattiginda yakiti da harcamis olacaksin. Dikey firlatip yolu kisa tutmak mi, yatay firlatip yolu uzatmak mi daha az yakit hatcamaya neden olur hesaplamislardir.

 

[Atak]

En iyisi bu
Sapanın çapını tartışmıyoruz

 

[Hakan78]

Fırlatma rampası sadece kalkışı çözüyor, iniş yine dert. Fırlatmayı, inişi komple uzaya taşısalar daha rahat olur. Uzayda yakıt üretecek bir sistem güzel olur.

Kargo uçakları üzerinden kalkış olayına giriştiler, yaptılar. Ama nedense devam etmediler.

Uzayda yakıt üretimi ile bağlanacak, takip ettiğim bir kimyacının yeni videosunu az önce izledim. Metal yakmak iyi olabilir.

Metal yangınlarını insan atıkları coşturuyor. CO2, H2O 1A grubu metaller için ek oksijen desteği gibi geliyor. Sodyum, Potasyum, Magnezyum, Kalsiyum doğada bolca var, enerjileri de çok fazla. Güneş enerjisi ile bu metalleri saflaştırıp, atıklarla yakarak baya iş yaparlar aslında.

 

[HexfeT]

 

[hakan8470]

Guzel iniyorlar, bende itmeyi nasil yonlendiriyor diye merak etmistim.

 

[hakan8470]

 

[hakan8470]

Bunu gulmek icin koymadim, bu surekli yapilsa, 7/24 , her seyin dogru yolu bulunmaya baslar, bu anca 1 dakka yapilip birakiliyor. Onun icin ilerlenmiyor.

 

[Dede]

Yolu uzattiginda yakiti da harcamis olacaksin. Dikey firlatip yolu kisa tutmak mi, yatay firlatip yolu uzatmak mi daha az yakit hatcamaya neden olur hesaplamislardir.

Yatayda daha az enerji daha fazla yol olacağı kanaatindeyim.
Zira havanın üzerinde kayarak sörf yapmak daha az yakıt gerektirir. Kanatları olmasada.
Kanat eklediklerinde kazançları dahada artacaktır.

 

[Dede]

Sanırım nasıl denge bulduğunu açık izah edecek bir vidyo buldum.

 

[Atak]

onbinlerce dolarlık optik gyro

Bu yazıyı okuyuncaya kadar bunlardan haberim yoktu, sonra gidip de araştırmadım açıkçası.
Ama bugün bu kanal çıkıyor karşıma, şans mı google algoritması mı bilmiyorum.
Çok ilginç gerçekten.

GuideNav Official | Inertial Navigation Solutions

Welcome to the official GuideNav YouTube channel! Here, we bring you the latest insights into cutting-edge inertial navigation technologies, including Inertial Measurement Units (IMUs), Fiber Optic Gyroscopes (FOG), and Inertial Navigation Systems (INS). Whether you’re looking for educational...

www.youtube.com

 

[czorgormez]

Bu yazıyı okuyuncaya kadar bunlardan haberim yoktu, sonra gidip de araştırmadım açıkçası.
Ama bugün bu kanal çıkıyor karşıma, şans mı google algoritması mı bilmiyorum.
Çok ilginç gerçekten.

GuideNav Official | Inertial Navigation Solutions

Welcome to the official GuideNav YouTube channel! Here, we bring you the latest insights into cutting-edge inertial navigation technologies, including Inertial Measurement Units (IMUs), Fiber Optic Gyroscopes (FOG), and Inertial Navigation Systems (INS). Whether you’re looking for educational...

www.youtube.com

chrome kullanıyorsan hangi sayfayı okudun-ne kadar vakit harcadın takip ediyordur.
mesela aynı anahtar kelimeyi benim aramamla arkadaşımın araması arasında çok farklı google sonuçları geliyor.

bu gyro işi aslında temel fizik. 1945'de almanlar roketlerin içine mekanik gyro koyarak uçuş kontrol yapmışlar ve belli oranda hedefi de tutturuyormuş. hiçbir elektronik ve harici navigasyon kullanmadan berlinden atılan füzenin londra yakınlarına kadar ulaşabilmesi aslında çok zor bir iş.

 

[Atak]

Chrome aynen

Mekanik içinde teker olan gyrolar çok ilgi çekici duruyor.
Her şeyin mekanik çözüldüğü zamanlarda inanılmaz işler yapmışlar.