z wobble sorunu

[taydin]

Benim makinada Z wobble testi yaptım ve şöyle bir sonuç çıktı.

İki tane test yaptım. Soldaki, sistemin standart hali. Sağdaki testte ise, Z bilyası somununun vidalarını gevşettim, hani bir kasıntı varsa somun serbest olsun diye. Resimde görünmüyor ama somunu gevşetince pattern biraz azaldı. Ama gene de ciddi sorun var.

Ekseni söküp vidaya bakmam lazım. Ya vidanın kendisi yamuk (çin malı vida), ya step motor tam olarak dik durmuyor, yada kaplin tam olarak eksenel değil.

 

[taydin]

Söktüm Z eksenini

 

[taydin]

Test print üzerindeki patternin pik noktaları arasındaki mesafeyi ölçersem, 4 mm görüyorum. Z milinin hatvesi de 4 mm. Yani belli bir açıda mil daha zor dönüyor, ve o açıda Z tablası olması gerekenden daha az hareket etmiş oluyor ve o layer'da plastik taşması oluyor dışa doğru.

Daha önce şöyle bir deneme yapmıştım bu sorun için: Makinanın standart Z eksen stepper'i NEMA 17 idi. Onu söktüm, yerine NEMA 23 stepper koydum. Sonra da daha fazla akım taşıyabilen bir sürücü koydum. Z akımınını da standart değer olan 800 mA değil 2000 mA yaptım. Gene biraz faydası oldu ama sorunu gidermedi.

Bir de Z ekseninin mikrostepsiz çalıştırdım daha fazla tork almak için. Ama gene faydası oldu sorunu çözmedi.

Yani yapılması gereken bu z milinin boşta bile muntazam dönmesini sağlamak ...

 

[taydin]

Sanki benim kaplinin deliğini büyütme operasyonum başarısız olmuş. Kaplin düzgün dönüyor, sadece mil düzgün dönmüyor.

Kaplin standart olarak 5 mm çap ile satılıyor. Bunu alıp 8 mm ye çıkarmıştım. 7.8 mm matkap ile delip 8 mm rayba kullandım. Ama işte böyle yarık olduğu zaman ne delme işi nede raybalama işi düzgün olmamış. Bu kaplini sıfırdan yapmak lazım, yarığı da son işlem olarak yapmak lazım.

 

[taydin]

Ama sıfırdan kaplin yapmadan şunu da bir deneyeceğim. 5 mm kaplinin vidalarını biraz sıkacağım ve o şekilde tornaya bağlayacağım. Arabaya da 8 mm freze ucu takacağım ve yavaşça daldıracağım. Freze ucu daha rijit olacağı için kesme sırasında yarıkdaki darbelerden daha az etkilenebilir.

 

[Mikro Step]

Motor ve diger ucundaki mil/vida donerken kaplinin dis yuzeyini komparatorle izle. Gobek atiyorsa sorun var demektir.

Normalde kaplinden beklenen millerin biribirine gore kayiklik durumunda gobek atmasidir fakat pozisyonlama sistemlerinde gobek atmasi istenmez. Yani miller zaten olabildigince es eksen monte edilmeli kaplin cok cok az bir hatayi tolere etmekle mesgul olmalidir.

 

[taydin]

Muhtemelen kaplin de yalpalıyordur, gözle görülmese bile. Çünkü orada da gene 5 mm çap vardı 8 mm ye çıkardım.

bir de bu kaplin, hani yaylı olup da eksen kaymasını tolere edenlerden değil. Öyle kaplin kullanmak istemiyorum çünkü tabla çok ağır, yay ezilecektir ve oradan da bir belirsizlik olacaktır.

 

[Hakan78]

Paralel 3 veya 4 adet vidayı altta ek kayışla bağlarsan etki sıfıra yaklaşır. 8 lik tek vida yerine standart sonsuz vidalar tabla ağırlığını taşımış olur. CoreXY üst düzey yazıcılardaki taktik. Creality K1 serisi tabla düzeltmesi için ağırlık sensörü kullanıyor, bambu lab x1 lidar kullanarak tabla düzeltmesi yapıyor. Klipper anakartlarının faydası yadsınamaz tabi.

 

[taydin]

Z vida sayısını arttırınca hata sadece yarıya iner gibime geliyor. Üçgen benzerliğinden, mesela bir vida %100 adım yaptı, diğer vida %50 adım yaptı zorlandığı için. Bu durumda baskı yapılan nesne ortada ise (çoğu zaman böyle), net %75 adım yapılmış olacak. Yani hata %50 den %25 e düşüyor.

Neticede birden fazla Z mili kullansam da, gene her birisinin iyi yataklanması ve neredeyse 0 yalpa ile dönmesi önemli olacak.

 

[Hakan78]

Z vida sayısını arttırınca hata sadece yarıya iner gibime geliyor. Üçgen benzerliğinden, mesela bir vida %100 adım yaptı, diğer vida %50 adım yaptı zorlandığı için. Bu durumda baskı yapılan nesne ortada ise (çoğu zaman böyle), net %75 adım yapılmış olacak. Yani hata %50 den %25 e düşüyor.

Neticede birden fazla Z mili kullansam da, gene her birisinin iyi yataklanması ve neredeyse 0 yalpa ile dönmesi önemli olacak.

Birden fazla vida kullanırken hazır sistem alacaksın diye düşünüyorum, yanılıyor muyum? Sonuçta bol ve ucuz elde edebileceğin malzeme.
Bu sistemde yapıya uydurmak için kendin işlediğin bir malzemeyi kullandığın için problemle karşılaştın.

Genelde sigma profiller kullanırız. Eğer sigma profiller kullanıyorsan yazıcında bu vidaların tabla altında tam konumlamasını yapmak kolaylaşır. Sapma olsa bile sigma profil bağlantılarını kaydırarak çözersin.

 

[smyomekatronik]

Eski yazıcımda wooble sorunu için resimdeki malzemeleri kullanmıştım. Motor ile kaplin arasına rulman koyuluyor, tablanın ağırlığını alması için. Bayağı bi etkisi olmuştu.

 

[taydin]

Hazır takım olarak almam muhtemelen. Ayrı ayrı alıp kendim yapmak isterim. Bu yazıcının, profil gövdesi dışında neredeyse her şeyini söküp yeniledim ve her şeyini temel bileşenlerle kendim yaptım.

Tabla çok ağır olduğu için yaylı veya yukarıdaki resimdeki gibi esnek kaplin kullanmak istemiyorum. Belirsizlik yaratıyor, z adımları çok değişken oluyor. Ama birden fazla taşıyıcı vida olursa da esnek veya yaylı kaplin kullanılabilir tabi.

Ben tek vida ile olabilecek en iyi şekilde yapmaya çalışayım. Olmuyorsa dediğin gibi ön sağ ve sola iki vida daha eklerim, iki tane de NEMA 17 motor yeter herhalde.

 

[Hakan78]

Eski yazıcımda wooble sorunu için resimdeki malzemeleri kullanmıştım. Motor ile kaplin arasına rulman koyuluyor, tablanın ağırlığını alması için. Bayağı bi etkisi olmuştu.



35919 eklentisine bak

Kaplinin giriş ve çıkış çapı arasında çok aşırı fark oluşturmuş. Dolayısıyla kaplin aktarım esnekliğini kaybetmiş. Araya ne koyarsa koysun problem devam eder. Motor mili çapı ile sonsuz vida çapı farkı fazla ise kayışlı veya dişli sisteme geçmesi zorunlu. Tahminim sonsuz vidanın kaplin bağlantısı kısmını tornalamama gibi ek bir problem de mevcut. En güzel yapı çift taraflı sabitleme rulmanı koymak, %100 katılacağım bir tasarımdır.

 

[taydin]

Sıfır bir kaplin aldım. Bir tarafı 5 mm diğer tarafı 8 mm. Hiç işlemedim. Onun yerine benim milin bir ucunu 5 mm ye indirdim. Böylece mil muntazam olarak yataklandı ve artık minimum yalpa ile dönüyordu. Ama Z wobble aynen devam ediyor

 

[taydin]

Belki de milin kendisi sorunlu. Çok muntazam ve sürtünmesiz dönmediğini zaten elimle çevirince de hissediyorum. O yüzden Çin'den getirttiğim hazır eksen ile deneme yaptım.

 

[taydin]

Bu hazır eksenin açıklanan belirsizliği ±0.01 mm. Deneyince gerçekten bu performansı sağladığını görüyorum. Burada 0.1 mm adımlama yaptırıyorum.

 

[taydin]

Ama bu hazır eksende bile yeterince denemeler yapınca şunu farkediyorum: Komparatörü sıfırladığım zaman, hatanın sıfır noktası etrafında osilasyon yaptığını görüyorum. Yani -0.01 mm, sonra 0 dan geçiyor, sonra +0.01 mm, sonra 0 dan geçiyor ... Yani bunda bile minimal bir wobble sorunu var. Ama bu gözlem daha çok istatistiksel olarak belirgin oluyor. Deterministik olarak bu osilasyon yok.

Buradan ben şu sonucu çıkarıyorum. Pozisyon feedback olmayan step motor sistemlerinde eğer yataklama çok muntazam olmazsa, step kaçırma durumu olmasa bile az miktarda pozisyonlanma hatası olabiliyor. Bunda yataklama benim yazıcıdan çok daha iyi, o yüzden hata düşük, ama benim yazıcıda yataklama bu kadar iyi olmadığı için pozisyon hatası ±0.15 mm lerde.

Ama neredeyse tepem atacak ve elimdeki 2.2 kW servo motoru bağlayacağım Z eksenine. Yataklama kötü mü? Doğru pozisyona gelene kadar zorlayacak mili

 

[taydin]

Şu anda 1600 adıma yapılandırdım step motor sürücüsünü. Adım sayısını attırıp bir daha deneyeceğim bakalım istatistik olarak belirgin bir fark var mı ...

 

[semih_s]

Hocam tahrik mili, yani vidalı mildeki yalpanın yatağa yansımasını önlemek için bağlantının yatağa xy düzleminde etki etmesini önleyecek bağlantı şekli düşünülebilir. Yazıcı z ekseninde yük taşımıyor yani yatak z ekseninde sadece yerçekimi etkisiyle dursa olmaz mı?

RAT-RIG projesinde z ekseni milindeki yalpayı yataktan ayırmak için kullanılan güzel bir yöntem vardı. Bence burada sizin makineye de uygulanabilir.

 

[clc]

@Mikro Step bu konudan daha iyi anlıyor ama step motorun zaten open loop çalışmada bahsettiğiniz sorunu var, özellikle mikrostep modunda daha da artıyor, adımlar lineer olmuyor. Pozisyon feedback alan her sürücü de bildiğim kadarıyla sorunu çözmüyor