çift milli şaft mekanizması

[kesmez]

klasik şaft mekanizmasında tek mil ile 2 noktadan güç aktarması yapılırken bu tasarımda kalın milin içinden geçen daha ince 2. mil ile birlikte 2 noktadan güç aktarımı yapılıyor.
artı eksileri hakkında yorum yapabilirsiniz.

 

[kesmez]

mesela motosikleti ve ya arabayı düşünelim. arka tekerleği şanzumana yaklaştırmak mümkün değil. mecburen şaft zincir yada kayış lazım. yani 2 dişliyi birbirine temas ettirmek her zaman mümkün değil.

 

[Endorfin35+]

İlk bakışta bana tatra nın aktarma sistemini çağrıştırdı.

Ama aynı değiller. Şafta mafsal olur. İç içe iki milde mafsal nasıl olacak...

Bu sistemde aklıma gelen tek avantaj yükü şaft sonu dişlisine dengeli aktarıyor. Kabaca dişlinin aktarabileceği tork ikiye katlanabilir. Burada bir kazançtan bahsetmiyorum. Yine kabaca bir örnek vereyim. Parmak büyüklüğünde bir dişli var ve en fazla 1 ton kuvvet aktarabiliyor. Daha fazla kuvvet aktarılır ise dişli kırılıyor. Bu durumda 1 ton birinci şafttan diğer bir ton ikinci şafttan aktarılabilir.

 

[kesmez]

çift milli (bu) sistemde mafsal nasıl olur , olurmu bilmiyorum. fakat 2 baştaki dişli aşağı yukarı hareketinde güç aktarmada problem olmaz. belki mafsalı dişlilerin hareketini kolaylaştırmak için kullanıyorlar.
eğer mili tahrik eden dişliler mile dikse mafsala ihtiyaç var.
fakat bu sistemde mil dişlinin çevresinde hareket edebildiği için mafsala gerek kalmayabilir.

 

[Endorfin35+]

Nerde kullanılıyor?

 

[kesmez]

İlk bakışta bana tatra nın aktarma sistemini çağrıştırdı.

Ama aynı değiller. Şafta mafsal olur. İç içe iki milde mafsal nasıl olacak...

Bu sistemde aklıma gelen tek avantaj yükü şaft sonu dişlisine dengeli aktarıyor. Kabaca dişlinin aktarabileceği tork ikiye katlanabilir. Burada bir kazançtan bahsetmiyorum. Yine kabaca bir örnek vereyim. Parmak büyüklüğünde bir dişli var ve en fazla 1 ton kuvvet aktarabiliyor. Daha fazla kuvvet aktarılır ise dişli kırılıyor. Bu durumda 1 ton birinci şafttan diğer bir ton ikinci şafttan aktarılabilir.

güç artışının yanında verim artışı olmasını umuyorum.
henüz bir yerde kullanılmıyor. proje bana ait.
bir belgeselde şaftın belli devirlerde rezonansa girdiğini görmüştüm. bunu engellemek için belli mesafelere sönümleyici mekanizmalar yapılıyor. bu sistemde 2 farklı kuvvet ve yön olduğu için rezonans/ titreşim sorunda azalır diye düşünüyorum.

 

[taydin]

Motorsiklet için çok iyi bir uygulama olabilir.

 

[Endorfin35+]

Mekanik sistemlerin hepsinde rezonans olur. Bu sistemde de olur. Rezonans işinde rezonans frekansı aktif çalışma bölgesinin dışında tutulmak istenir. Bu anlamda belki faydalı olabilir. Bununla birlikte aktarılacak kuvvet çok büyük değil ise kayış kasnak yeterli olur. Ama kamyom şaftı gibi bir durum var ise büyük parçaları bu şekilde işlemek, imal etmek te sıkıntılı olur...

 

[kesmez]

motosiklet kullanıcısıyım. zincirden hoşlanmıyorum. şaftlı motorlarda %20-25 verim kaybı var ve pahalı. bu aktarmanın motosikletde kullanılmasını çok isterim.
eğer verim yüksek olursa kamyonlarda da kullanılabilir.
sadece teker tahriki olarak düşünmemek lazım mesela triger kayışı veya zinciri yerinede kullanılabilir.

 

[taydin]

Bence bu sistemin motorsiklet için yaratacağı fayda verim noktasında olmaz. Mevcut şaftlı motorlardan daha verimsizdir bu bence. Çift dişli var, sürtünme daha fazla olur.

Bunun motorsiklet için en büyük faydası çok daha yüksek güç aktarımı noktasında olur. Yarış motorsikleti mantığı ile düşün. Mesela 300 beygir motor taktın senin şaftlı motorsiklete. Gaza bastığın anda, güç tek dişli ile aktarıldığı için belki de anında şaftı veya dişliyi kıracak. Ama senin çizdiğin gibi iki mil, iki dişli ile güç aktarımı oluyorsa iş değişir. O güç tekerleğe aktarılır. Tekerlek de yola iyi tutunuyorsa artık elinde motorsiklet değil bir roket var demektir

 

[kesmez]

motosiklet şaft sisteminde mil dişliyi tek noktadan tahrik ediyor. fakat çevirdiği teker dişlisi mile paralel olduğu için (mecburen) yani mil ve dişlinin merkezleri paralel olmadığı (daha açık söylemek gerekirse satandart 2 dişli gibi temas etmediği için) için bir verim kaybı oluyor diye düşünüyorum sebebi kasıntılı bir tahrik. bu sistem kasıntıyı 2 noktadan temas ederek azaltıyor.
zaten şanzıman tarafındaki dişliyi mile dik yapıyorlar bu sorunu yok etmek için.
dolayısıyla şafta mafsal eklemek zorunda kalıyorlar.

 

[kesmez]

Dişli güç aktarmada verim dişli tipinden ziyade dişli oranı etkiliymiş. dişli oranı arttıkça verim düşüyor. 1:1.5 ye yaklaştıkça verim artıyor. maksimum verim %98,5 , 1:5 oranında %94.

şaft mekanizmasında genelde spiral bevel kullanılyor.

yine gördüğüm kadarıyla şaft aktarmada dişliler arası oran yaklaşık 1:4 olarak kullanılıyor. yani verim yaklaşık %95 diyebiliriz.
Eğer tek nokta yerine 2 noktadan temas sağlanırsa matematiksel olarak dişli oranı yaklaşık 1:2 ye düşecek demektir. bu durumda verim tahmini %97 olacaktır.
yani yaklaşık yüzde 2 verim artışı beklentisi var.
2 noktada yani hem şanzuman hem teker tarafında %2 verim artışı olacağı için toplamda verim %4 artacaktır.

 

[taydin]

Dişli ve mil ilavesi verimi arttırmaz bence, mutlaka azaltır, çünkü ilave sürtünme yüzeyleri geliyor, dolayısıyla ilave ısıl kayıplar.

 

[kesmez]

dişliler çalışırken birbiriyle sürtünmez. bibbirleri üzerinde birbirlerini iterek dönerler /yuvarlanırlar.
dişli oranı küçüldüğüne göre verim artar diye düşünüyorum.