Elektronik yük nedir?

[malazgirt]

Diyelim elinizde bir güç kaynağı var. Üreticisinin belirttiği akım değerini sağladığını teyit etmek isterseniz, o akımı o güç kaynağından çekmeniz lazım. Aşağıdaki örneklere bakalım:

12 V luk güç kaynağı var, ve üreticisi sürekli olarak 3 A verebildiğini belirtmiş. Bu durumda bunu teyit etmek için, bize 4 Ω luk bir direnç lazım, ve direncin gücü de en az 36 W olmalı.

24 V luk bir güç kaynağı var, ve üreticisi sürekli olarak 10 A verebildiğini belirtmiş. Bunu teyit etmek için, 2.4 Ω luk bir direnç lazım, ve direncin gücünün de en az 240W olması lazım.

0 - 150 V ayarlı güç kaynağı var, ve üreticisi, toplam alınacak gücü 1200 W olarak belirtmiş ve maksimum akımı da 50 A diye belirtmiş. Bunun anlamı, güç kaynağını 150 V a ayarlarsak, en fazla 8 A çekebiliriz. Ama 12 V a ayarlarsak, en fazla 50 A verebiliyor. Diyelim bu güç kaynağının doğru çalıştığını teyit etmek için 5 ayrı voltajda test edeceğiz. Bize farklı değerlerde 5 tane direnç lazım, ve direncin gücünün de en az 1200 W olması lazım.

 

[malazgirt]

Görüldüğü üzere değişik güç kaynaklarını farklı şartlar altında test etmek için bir sürü farklı değerde direnç gerekiyor, ve dirençlerin de bazan çok yüksek güçte olması gerekiyor. Ama işin gerçeği şu, elinizde her duruma uygun yüzlerce dirençlik bir kolleksiyon olsa bile, bu şekilde bir güç kaynağının doğru çalıştığını teyit edemeyiz.

Neden? Çünkü direnç ilk devreye bağlandığında soğuk olacağı için maksimum akımı çekecek, ama sonradan ısınmaya başlayacak ve çektiği akım da giderek azalacaktır. Bunu çözmek için, bir de direnci soğutacak bir soğutma sistemi gerekir Yani neticede iş bu şekilde olmaz ...

İşte burada, elektronik yük denen cihazlar devreye giriyor. Bu cihazlar, görünüm olarak güç kaynağına benzerler, ama güç kaynağı değil de, güç tüketicisidirler. Elektronik yük için aşağıdaki yapılandırma örneklerini incelerseniz, ne kadar çok yönlü test imkanı verdiğini görürsünüz:

- Girişindeki voltaj ne olursa olsun, hep 5 A çek.
- Her zaman 3 Ω luk bir direnç gibi davran.
- Girişindeki voltaj ne olursa olsun, hep 200 W güç tüket.
- Programlanmış bir zaman çizelgesine göre güç çek. İlk 10 Dakika 1 A çek, sonra 1 saat 10 A çek, sonra da 1 saat boyunca çektiğin akımı yavaşça sıfıra indir.
- Hiç akım çekmiyor iken, 2 mikrosaniye içerisinde 10A çekmeye başla ve devam et.

Böyle esnek şekilde yapılandırılabilen bir yük, laboratuvarda çok işe yaramaktadır. Benim elimde bulunan Rigol DL3021 cihazı, şimdiye kadar bana sağladığı kolaylıklarla, kendi bedelini fazlasıyla çıkardı. Bu cihaz, en fazla 200W güç tüketebiliyor. Maksimum 150 V giriş gerilimi, maksimum 40 A de akım çekebiliyor. Ayrıca, yük tarafında gerçekten ayarlanan gücün çekildiğini veya ayarlanan direnç değerinin görüldüğünü garantilemek için "sense" terminallerine sahiptir. Böylece yüksek akımlarda, yük ile güç kaynağı arasındaki kabloların yaratacağı etkiyi de bertaraf etmiş oluyoruz.

 

[malazgirt]

Bununla tamir ettiğim güç kaynaklarının gerçekten tamir olduğunu teyit edebildim. Güneş panelleri ile deneyler yaptım ve panelin, güneş ışığının durumuna göre ne kadar akım verebildiğinin grafiklerini çıkardım. Arızalı bir pens ampermetreyi tamir ettikten sonra gerçekten doğru çalıştığını teyit edebildim.

Elektronik yükler, Yeni başlayan bir hobici için elzem olan cihazlar değildir, ama ne zaman güç kaynaklarının performans karakteristiklerini incelemeniz gerekecek, o zaman böyle bir cihazı da edinmeniz çok faydalı olacaktır.

Eğer programlanabilme özelliği gerekmiyorsa, sadece belli bir akımı çekmesi için ayarlanabilen basit elektronik yükler de var.

 

[tsahin]

Rigol'ün elektronik yüklerini inceledim. 200W ve 300W lık iki tane model var. Ama işin tuhaf tarafı, 300W lık modelin fiyatı, 200W lık modelin fiyatının iki katından daha fazla. iki tane 200W lık alınsa daha ucuza geliyor, ve toplam güç de 400W oluyor.

 

[taydin]

Ben aldığımda da fiyatlar o şekilde idi. Ben 200W lık olanı aldım ve gerekirse bir tane daha ilave alabilirim diye düşündüm.

İki tane elektronik yük sorunsuz bir şekilde paralel bağlanabilir ve böylece kaynaktan daha fazla akım çekilmesi sağlanabilir. Ama bu Rigol'ün eiektronik yükleri seri bağlantıyı desteklenmiyor. Zaten mantıklı da değil. Örneğin iki elektronik yük seri bağlı, birisini 1A çeksin diye ayarladınız, diğerini 2A çeksin diye. Ne olacak şimdi? ;D Muhtemelen geçen akım 1A ile sınırlanacak.

Seri bağlantı, ancak iki elektronik yükün birbiri ile haberleşebilmesi durumunda mantıklı. O zaman iki elektronik yükü seri bağlayarak daha yüksek voltajlarda çalışma elde edebiliriz. Örneğin girişinde en fazla 200V destekleyenn, ve seri bağlantıyı destekleyen iki elektronik yükü seri bağlayarak 400V giriş voltajlarında çalışma yapabiliriz.