kristal osilatör devresinin çalışma prensibi

yasin1928

Yeni Üye
Katılım
14 Aralık 2022
Mesajlar
6
osi.png



arkadaşlar bu yukarıdaki devrenin çalışma mantığı ne simülasyon programında çalışınca kristal osilatörde akım bir aşağı bir yukarı gidiyor şeklinde gözüküyor. bu devre tam olarak nasıl çalışıyor. Benim anladığım kadarıyla güç kaynağından yani 5v dan geçen akım ilk önce 11k dirençtten geçip 100pF lik kapesitörü doldurmaya başlıyor bu kapesitör dolana kadar akım başka bir yere gitmiyor bu kapesitör dolunca akım 68k üzerinden toprağa geçiyor ve 10 luk diren üzerinden kristal osilatörün üzerinden 120pF lik kapesitörü doldurmaya başlıyor bu sırada yukarıda ki transistörde ilk kapesitör dolduğu zaman çalışıyor. transistörden geçen akım da ikinci 100pF lik kapesitörü olduruyor bu kapesitör dolunca transistörden gelen akım sadece 1k lık direnç üzerinden toprağa gidiyor. aynı zamanda kristal osilatörün üzerindne geçen akımda 120pF lik kapesitörü dolduruyor.

Benim burada anlamadığım nokta 120pF lik kapesitör dolunca kristal osilatörün üzerindeçen akım ters yöne gitmeye başlıyor bu neden kaynaklanıyor bunun çalışma mantığı nedir.

bana bu devrenin çalışma mantığını neden bu şekilde böyle davrandığını anlatabilir misiniz? mesela bu videoda
Astabil Multivibratör Devre nin nasıl çalıştığını çok detaylı anlatıyor, bir kapesitör diğerinden önce dolduğu için sürekli doldur boşalt yapıyor bunun manttığı bu, ama ben bir türlü bu kristal osilatörü anlayamadım.

mesela ben bir kristal osilatörün bir ucuna led direnç ve güç verip diğer ucunu toprağa koysam bu led yanar mı, kristal osilatörü iilah başka devre elemanları ile mi kullanmam gerekiyor ben kendim bir osilatör devresi bunu kullnarak nasıl tasarlarım
 
36013 eklentisine bak


arkadaşlar bu yukarıdaki devrenin çalışma mantığı ne simülasyon programında çalışınca kristal osilatörde akım bir aşağı bir yukarı gidiyor şeklinde gözüküyor. bu devre tam olarak nasıl çalışıyor. Benim anladığım kadarıyla güç kaynağından yani 5v dan geçen akım ilk önce 11k dirençtten geçip 100pF lik kapesitörü doldurmaya başlıyor bu kapesitör dolana kadar akım başka bir yere gitmiyor bu kapesitör dolunca akım 68k üzerinden toprağa geçiyor ve 10 luk diren üzerinden kristal osilatörün üzerinden 120pF lik kapesitörü doldurmaya başlıyor bu sırada yukarıda ki transistörde ilk kapesitör dolduğu zaman çalışıyor. transistörden geçen akım da ikinci 100pF lik kapesitörü olduruyor bu kapesitör dolunca transistörden gelen akım sadece 1k lık direnç üzerinden toprağa gidiyor. aynı zamanda kristal osilatörün üzerindne geçen akımda 120pF lik kapesitörü dolduruyor.

Benim burada anlamadığım nokta 120pF lik kapesitör dolunca kristal osilatörün üzerindeçen akım ters yöne gitmeye başlıyor bu neden kaynaklanıyor bunun çalışma mantığı nedir.

bana bu devrenin çalışma mantığını neden bu şekilde böyle davrandığını anlatabilir misiniz? mesela bu videoda
Astabil Multivibratör Devre nin nasıl çalıştığını çok detaylı anlatıyor, bir kapesitör diğerinden önce dolduğu için sürekli doldur boşalt yapıyor bunun manttığı bu, ama ben bir türlü bu kristal osilatörü anlayamadım.

mesela ben bir kristal osilatörün bir ucuna led direnç ve güç verip diğer ucunu toprağa koysam bu led yanar mı, kristal osilatörü iilah başka devre elemanları ile mi kullanmam gerekiyor ben kendim bir osilatör devresi bunu kullnarak nasıl tasarlarım
Onun çalışma frekansı yüksek simulasyon programları ondan göstermiyor.
Kullandığın kristalin frekansını düşür.
Seçenek yokmuş. Baktım demin.
 
Son düzenleme:
ben ne demek istendiğinizi anlayamadım
Çizimi falstad ile yaptı isen orada 10 mhz sabit kristal var sadece. Başka ayar imkanı yok.
Denedim çıkışı gösterdi ama frekansı düşük frekanslarda olduğu gibi söylemiyor.
https://tinyurl.com/23ykou3j
Ekran görüntüsü_2024-09-08_10-51-10.jpg


Simulation speed seviyesini maksimuma ayarlayıp 3-5 dakika filan beklemen lazım osilator çıkışının istenen seviyeye gelebilmesi için.
Çıkışa 1nf kondasator çıkışına yük direnci bağlamayınca osiloskop çıkış voltajını göstermiyor.
 
Hesaplarını yapamam ama çalışma sistemini anlatabilirim.
Pili ilk bağlandığında emitere bağlı 1k dirençi üzerinde besleme voltajının yarısından 0.7 volt eksik voltaj olur.(10 k dirençler ile besleme voltajını yarıya bölmüştük.)
100 pf kondasatörleri dolana kadar beyze testere dişi şekline benzer bir darbe gönderiyor.
100 pf üzerinden de kristale geliyor. Kristaller paralel bağlı kondansator bobin olarak düşünebilirsin.
Darbe akımı kesilince rezonans frekasında salınmaya başlıyor.
Uçlarında oluşan voltaj tekrar beyze gelir akımı arttırılıp 1k dirence gelir.
Döngü rezonans frekansına ve devre elemanlarının izin verdiği maksimum voltaja yaklaşana kadar devam eder.
Emiter çıkışlı devrelerde giriş ile çıkış yaklaşık olarak aynı fazda olur.
Kolektör çıkışından geri besleme yapsaydık negatif besleme olacağı için osilator çalışmazdı.
ekran-goeruentuesue_2024-09-08_10-51-10-jpg.36014

D
 
Bu kristal ile terbiye edilmiş bir colpitts oscillator. Opamp ile de yapılabilir. Hemen foruma koymak için ChatGPT den rica ettim şemasını çiziver diye, şunu kustu:

1725788553849.png
 
Falstad içerisinde kristali düzenlemeye girin. "Paralel Capacitance" linkini kullanarak düzenleme kısmına gidin. Uygun frekansı buluncaya kadar değerleri kurcalayın. Bu değerleri devrenizdeki kristal değerlerine kaydedin.
 
Orijinal şemada 10MHz sinyal görülüyor.
Circuits>Transistors>Osilators>Cristal Osilator

Ek:
Simülasyonu sağ üstteki faderler ile yavaşlatırsanız, akım ve gerilim yolu daha iyi belli oluyor.
 
everycircuit.com devresini de koyalım.

1725796784876.png
 
#9'daki şemadaki kristalin eşlenik devresi bu imiş.

1725796908182.png


Ek:
Eşlenik kristal devresi iki simülasyonda da çalışmıyor.
 
Son düzenleme:

Forum istatistikleri

Konular
6,565
Mesajlar
111,546
Üyeler
2,693
Son üye
korfez

Son kaynaklar

Son profil mesajları

hakan8470 wrote on Dede's profile.
1717172721760.png
Dedecim bu gul mu karanfil mi? Gerci ne farkeder onu da anlamam. Gerci bunun anlamini da bilmem :gulus2:
Lyewor_ wrote on hakan8470's profile.
Takip edilmeye başlanmışım :D ❤️
Merhaba elektronik tutsakları...
Lyewor_ wrote on taydin's profile.
Merhabalar. Elektrik laboratuvarınız varsa bunun hakkında bir konunuz var mı acaba? Sizin laboratuvarınızı merak ettim de :)
Lyewor_ wrote on taydin's profile.
Merhabalar forumda yeniyim! Bir sorum olacaktı lcr meterler hakkında. Hem bobini ölçen hemde bobin direnci ölçen bir lcr meter var mı acaba?
Back
Top