Qt ile çalışmak için hazırlıklar ve IDE ipuçları...

[Endorfin35+]

Bu başlık altında Qt nin IDE sinin kullanımı hakkında notlar paylaşmayı hedefliyorum...

Daha önce Qt kurulumundan bahsetmişim. şurada,

Qt Kurulumu

Adım 1 : qt.io sitesine girilerek download bölümünden open source seçilerek installer programı indirilir. Adım 2 : installer ı çalıştırdığımda bende msvcp140.dll hatası verdi. Bu sorunu düzeltmek için Visual C++ Redistributable for Visual Studio 2015 paketini yükledim. Kuruluma başlarken...

mekatronik.org

Eğer daha önceden bilgisayarınızda Qt kurulu ise hangi sürümün ve hangi paketlerin yüklü olduğunu tespit etmek, gerekli güncellemeleri yapmak için Qt nin "Qt Maintenance Tool" adlı faydalı bir aracı bulunmakta.

Bilgisayarınızda Qt yüklü değil ise kurulum aşamasında da hangi paketleri yüklemek istediğinizi seçebiliyorsunuz. Bende Qt 6.2.0 ve Qt Creator 5.0.0 yüklü durumda.

Kurulum/güncelleme sonrası Qt Creator programını çalıştırarak Qt nin IDE sine erişiyoruz.

Ben hala ide nin içerisinde kayboluyorum. Yaptığım bir ayarı nerden yapmıştım acaba diyerek uğraşıp duruyorum henüz...

Adım adım bazı basit konulara değinelim.

Renk Teması Seçme :

"Tools" menüsünden "Options" seçimi yapılır.

"Environment" Bölümünden "Theme" seçeneği ile istenilen (açık/koyu) tema seçimi yapılır.

Yeni Bir Proje Oluşturma :

"File" menüsünden "New" seçeneği ile ilerlenir.

Qt Widgets veya Qt Console Application seçilir. Tavsiyem Qt yi tanıyıncaya kadar Console App. seçilmesi yönünde...

Projeye isim verilerek devam edilir. Sonraki seçimler varsayılan olarak bırakılır ve proje oluşturulur.

Proje içerisinde Qt nin oluşturduğu Deneme1.pro ve bir adet kaynak dosyamız main.cpp bulunmakta.

cout ile merhaba çıktısı almak için sol menudeki play butonuna basıyoruz ve Merhaba QT çıktısını gördük. Herşey yolunda gibi...

Terminal Penceresinden Çıktı Alma :

Eğer program çıktısını terminal penceresinde görmek istiyorsak aşağıdaki resimde bulunan ayarları yapıyoruz...

Programı tekrar çalıştırınca çıktımız artık terminal penceresinde geliyor.

 

[Endorfin35+]

Boş Proje Taslağı Oluşturma :

Qt nin IDE seçenekleri bize tamamen boş bir proje oluşturma imkanı sağlamıyor. Bizde dışarından bir proje dosyası oluşturup bu dosya sayesinde boş bir proje oluşturabiliyoruz.

Adım 1 : İstediğiniz bir dizin altında yine istediniz isimde bir klasör oluşturun. Bu bizim proje klasörümüz olacak. Klasör içerisinde bir adet txt dosyası ekleyerek uzantısını "pro" olarak değiştirin. Dosya adını ise proje adı olarak belirleyin.

Adım 2 : Qt IDE sini açarak "file" menusunden "Open file or project" seçeneğini ile oluşturduğumuz proje dosyamız içindeki pro dosyasını çağıralım.

Adım 3 : IDE bize projenin nasıl derleneceğini soracaktır. MinGW 64 bit i (bende varsayılan olarak geliyor) seçelim ve "Configure Project" butonuna basarak taslağımızı oluşturmayı tamamlayalım.

Adım 4 : Boş bir proje oluşturduk. Kod yazmak için dosya eklemeliyiz. Proje ikonu üzerinde sağ tıklayarak "Add New" opsiyonunu seçelim.

Adım 5 : Açılan Pencerede "C/C++ Source File" seçimini yapalım ve "Choose" butonuna basalım.

Adım 6 : Karşımıa gelen ekranda dosya ismini girmemiz isteniyor. "main" olarak dosyamızı adlandırıp "Next" butonuna basalım.

Adım 7 : Son olarak dosyanın hangi proje ile ilişkilendirileceği soruluyor. Projemizin adını seçerek işlemi sonlandıralım.

Böylece boş bir proje oluşturduk. artık hem pro dosyasını hemde c++ dosyasını istediğimiz gibi kodlayabiliriz.

*.pro dosyasında değişiklik yaptıkça "build" menusunden " run qmake" yapmayı unutmayın.

 

[Endorfin35+]

Bu ve diğer başlık benim için faydalı oldu. Teşekkürler.

Merak ettiğim bunun başka bir alternatifi var mı? Gömülü sistem linux için..

Sorma sebebim şu çok güzel animasyonlar vs yapmışla ama sprite ile resimler import alıp filan yapılıyor. Yeterince ağır ve responsivitesi düşük çalışmalar oluyor.

Animasyonu daha standart olan ama daha mantıklı üretim metodu olan başka bir tool var mıdır?

Bir diğer konu ise lisans konusu...

Pricing and Packaging | Software Stack | Tech Stack | Qt

Lean about Qt's popular tech stacks and determine which license and price is best for your organization, whether your an individual, business or educator.

www.qt.io

Şuradan anladığım kadarıyla haliyle dışarıya bağımlı hale geliniyor. Belki fabrikadaki gömülü sistem için uygulanabilir, Türkiye ban yerse hemen alternatifi yapılır geçilir. Ama dağıtımı yapılan ticari sisteme QT kullanmak dışarıya bağlanmak oluyor gibi duruyor. Aselsan, havelsan, tai vs o geliştirdikleri cihazların ekranlarından bunu mu kullanıyorlardır yoksa daha az gelişmiş olsun bizim olsun diye başka bir çözüme mi gitmişlerdir?

Ben bu işlerde acemiyim. Velhasıl sorularının cevabı bende yok. Ancak amaç sadece bir hmi ise qt ile uğraşmadan sadece hmi kullanır geçerdim. Bu konuda başarılı firmalar var. En bilineni Nextion. Daha endüstriyel ürünlerde var...

Dışa bağımlı kalmak derken ne demek istedin? Tam anlamadım.

 

[Endorfin35+]

Projeye Sınıf (Class) Ekleme :

Adım 1 : Daha önce boş proje oluşturma adımlarına benzer şekilde proje dosyası üzerinde sağ tıklayarak "add new" opsiyonu seçilir.

Adım 2 : "Class name" olarak sınıfa verilmek istenen isim yazılır. Örneğin sınıfımızın adı "test" olsun. Bu esnada oluşturulacak olan header ve source dosyası için olarak "test.h" ve "test.cpp" dosya adları eklenir.

Adım 3 : Yukarıdaki resimde "Base Class:" seçeneğine dikkat ediniz. Varsayılan olarak "Custom" seçeneği gelmektedir. Burada bu sınıfın hangi üst sınıftan miras alacağı sorulmaktadır. Kendi yazdığımız bir sınıftan miras alacaksak veya hiç miras olamayacaksak burada bir değişiklik yapılmasına gerek yoktur. Ancak örneğin biz "QObject" sınıfından miras olmak istiyor isek burayı "QObject" olarak değiştirelim. "Include QObject" ve "Add Q_OBJECT" seçenekleri otomatik olarak aktif olur. Next butonu ve sonrasında "Finish" ile devam ederek sınıfımızı ekleyelim.

Adım 4: "test.h" ve "test.cpp" dosyaları aynı anda oluştu ve içerikleri de otomatik olarak oluşturuldu. Miras alma, tanımlama her şey hazır.

Bize sadece üyeleri ve metotları belirlemek kalıyor.

 

[Endorfin35+]

Qt Designer Tasarımının C++ Kodları:

Qt designer kolayca görsel arayüz tasarlama imkanı sağlar ancak tasarım dosyası *.ui uzantılıdır ve içeriğide xml tabanlıdır. Derleme sırasında dosya içeriği c++ kodlarına çevirilierek projeye dahil edilir. Ancak biz kodları doğrudan Qt IDE içerisinden göremeyiz.

Kodlara erişmenin en kolay yollarından biri Qt designer ı IDE içerisinden değil de haricen çalıştırmaktır.

Form menusunden "C++ Kodunu Görüntüle.." seçilir.

Açılan pencerede tasarıma ait kodlar görüntülenir...

Bonus : Formun çalışma zamanında nasıl görüleceğini görmek için yine form menüsünden Önizleme kullanılır.