Röle uçlarına neden ters diyot bağlıyoruz.

[Endorfin35+]

Röle gibi herhangi bir bobin enerjilendiği anda devredeki akım normal değerine yükselerek ulaşır. Bobin akım değişimine karşı koyar. Akım normal değerine ulaşıncaya kadar bobin üzerinde bir enerji depolanır. Bobin akımı kesidiği anda bu depolanan enerji sayesinde akım bobin üzerinden akmaya devam etmek ister. Bobin yine akım değişimine karşı koyuyor.

Çalışma sırasında bobin üzerinden 10 Amper geçtiğini ve bobinde 10J enerji depolandığını varsayalım. Bu değer için daha anlaşılır şu dönüşümü yapalım ;

10J= 10Watt x 1 Saniye

Saniye kısmını boş verin. 10Watt güç var. Güç formulüne bakalım.

P = V x I

10W = 1V x 10A

Akım kesildiği zaman çok kısa bir zaman aralığında akım 0A seviyesine ulaşıyor. 10A değerinden 0A değerine olan kısa aralığı açalım;

10W = 5V x 2A
10W = 10V x 1A
10W = 100V x 0,1A
10W = 1000V x 0,01A

Bu dönüşüm kesim esnasında bobin uçlarında gerilimin neden yükseldiğini bize açıklıyor.

Kesim esnasında Akımın En az 10A ile akmasına izin verir isek;

10W = 1V x 10A

Voltaj aynı kalıyor.

Akımın Daha hızlı akmasını sağlar isek

10W = 0,5 x 20A

Voltaj sönümlenmeye başlıyor.

Konuyu anlamak isteyen arkadaşlar için basitçe örneklemeye çalıştım. Benzer olmaklar beraber gerçekte biraz daha detay var ama temel mantık böyledir. Elimizde 10W gibi bir güç yok mesela 10W x1Sn enerji var. Böylece bobinde zıt emk, Back emf, Flyback dediğimiz olay genellikle kısa bir zaman aralığında gerçekleşiyor.

Voltajları gözlemlemek için Simülasyondaki S2 Anahtarı farklı konumlarda iken S1 anahtarını açıp kapatın. Bobin akımını ve voltajını gözlemleyin.

Falstad : link

 

[Öğretmen27]

Merhaba.
Bazi transistorlerin ve mosfetlerjn dahilinde bulunan diyotlar da tam da olarak bu ise hizmet ediyor. Mosfet veya transistor eger bir motoru suruyorsa voltaj kesimi esnasinda tam da bu esnada motor bobininde olusan yuksek voltaji bu diyot sonumluyor.
Ayrica motorlarin uclarina bagli kutupsuz kondansitor goruruz. Buradaki kutupsuz kondansitorde motor bobinlerinde voltaj kesildigi anda uclarinda olusan yuksek voltaj kendisini suren mosfet veya transistoru korumak amacli .
2 bildigim durumu arz ettim tam da arkadasimizin bahsettigi konuyla iliskili oldugu icin.
Yanlisim varsa lutfen duzeltin.

 

[tekosis]

@Endorfin35+ gayet açıklayıcı ve somut olmuş. Teşekkürler.

 

[Peak2Peak]

zaman sabiti çok düşüyo L/R
çok hızlı boşaldığı için di/dt çok büyüyor buda voltajı arttıryor

 

[Mikro Step]

Bobinden 10A akim akiyorsa ve bobine paralel bagli 1 bir direnc varsa siz bobin akimini kestiyseniz bobin uclarinda olusan zit emk

10Amper * Direnc degeridir.

Bobine paralel 1ohm varsa 10v

100K varsa 1Mega Volt gerilim olusur.

Fakat gerilimin cok yukselmesini engelleyen bobinin parasitik kapasitorunun etkisi unutulmamali.

 

[triyak]

Peki bu ters diyotu bağlayıp geçiyoruz da bunun matematiksel hesabını yapmak istesek?

 

[Mikro Step]

Diyoddan gecen akimin ortalamasini hesaplayabilir ve bu degere gore diyod secebilirsin.
Sadece on ve off uygulamasi varsa diyod kritik olmaz fakat pwm uygulamasi varsa o zaman hesap yapmak gerekir.