Telsizlerde kullanılan frekans yükseldikçe menzil de artar

[taydin]

Gerçekte tam tersi bir durum sözkonusudur. Frekans arttıkça hem menzil azalır, hem de alıcı ve verici arasında bulunan fiziki engeller sinyal iletimini daha da zorlaştırır. Şöyle bir karşılaştırma yapalım:

1.7 MHz ile 30 MHz arasında değişen frekanslarda taşıyıcı kullanan kısa dalga telsizler, uygun güçte bin kilometre veya daha fazla mesafeye rahatlıkla sinyal gönderebilir. Hatta bazan atmosferde oluşan iyonik tabakalar, kısa dalga sinyalini yansıtır ve dünyanın bir ucundan diğer ucuna sinyal taşıyabilir.

Ama örneğin 10 GHz ( Cigahertz değil! Gigahertz ) de sinyal gönderen bir vericinin işi çok zor, çünkü sinyal aktarımının başarılı olması için, alıcı ve vericinin arasındaki çizgide hiçbir engelin olmaması lazım. Ama belli bir mesafeden sonra, dünya yuvarlak olduğu için alıcı ve verici arasına ufuk çizgisi girecektir, yani dünyanın kendisi bir engel teşkil etmeye başlayacaktır. O yüzden yer yüzünde bulunan bir alıcı/vericinin çalışma mesafesi 10 - 20 Km ile sınırlı olacaktır. Eğer alıcı veya verici bir uydu ise, o zaman arada fiziki engel olmayacak, ama bu sefer de arada nemli atmosfer, elektrik yüklü iyonosfer ve gibi engeller olacak ve bu da gene veri iletim mesafesini sınırlayacaktır.

Peki niye uydular 10 GHz veya üstü frekanslarda çalışıyor? Bunun sebebi menzil ile ilgili değil, veri iletim kapasitesi ile ilgili. Taşıyıcı frekansı ne kadar yüksek ise, veri iletim kapasitesi de o kadar fazla olacaktır. 10 GHz gibi frekanslarda çalışan bir televizyon uydusu, yüzlerce kanal yayınının aktarımını yapabilir.

İkinci sebep anten boyutu ile ilgili. Frekans yükseldikçe, maksimum verimle sinyal göndermek için gereken anten boyutu küçülmektedir. Bu da boyut ve ağırlık konusunda çok kısıtlı olan uydular için büyük bir avantajdır.

 

[Mikro Step]

Ilave olarak cihaz uydu olunca anten boyutlari da onemli.

Uzayda cer cop cok fazla. Carpisma durumunda buyuk hasarlar olur. Bu sebeple de anten boyu kucultulup frekans artirilmak zorunda kaliniyordur.

 

[Endorfin35+]

dünya yuvarlak olduğu için alıcı ve verici arasına ufuk çizgisi girecektir,

Dünya düz olduğu için böyle bir şey olmaz.

 

[Mikro Step]

Evet dunya duz. Fakat radyo dalgalari da duz ilerlemeyip egrilip dogrultu degistiriyor.

Bu nedenle birbirinden uzak yerlerde RF ile haberlesemiyoruz.

 

[czorgormez]

10-12 ghz bandının seçiminde bir etken de atmosferik attenuation bu aralıkta oldukça düşük. daha düşük bir frekans kullanılsa çanak çapı astronomik derecede büyürdü. ama 45-60cm çanak 10-12 ghz bandını kurtarıyor. daha yukarıda olamaz mıydı ? tabi olurdu ama o zaman da kullanılan malzemeler çok özel - pahalı alana kayardı yüz milyonlarca üretilecek bir ürün için ticarileşemezdi. bir de bu standartların temellerinin 1980'li yıllarda atıldığını unutmayın.

taşıyıcı ne kadar yüksekse veri iletim kapasitesi o kadar olacaktır demeyelim de, yüksek bandlarda çok daha geniş frekans aralığı tahsis edilebiliyor diyelim. çünkü taşıyıcı 400 mhz de olsa 10 ghz de olsa veri iletim kapasitesini belirleyen konu band genişliğidir. ikisi de 5 mhz band genişliğine sahipse aynı modulasyonda taşıyabilecekleri teorik veri miktarı da aynı olur.

Shannon-Hartley teorem: C = B × log₂(1 + SNR)

• C: Kanal kapasitesi (bit/saniye)
• B: Bant genişliği (Hz)
• SNR: Sinyal-Gürültü oranı

bu arada 4-8 ghz aralığını kullanan C band rus uyduları da mevcut. hala kaç tanesi aktiftir bilmiyorum ama bunların çanakları kafes teli şeklindeydi bu sayede büyük çanak rüzgarda sallanmıyor, uçup gitmiyor.