Devre çalışma prensibi - 2

[Mikro Step]

Paralel levhali kondansator yapiyorsun.

levhalarin arasina dielektrik madde yerlestiriyorsun.

Kondansatoru sarj ediyorsun.

Dielektrigi metal vs bir seyle tutmadan sokuup cikartiyorsun.

Levhalari kisa devre edip yukleri bosaltiyorsun.

Sonra gerisin geri dielektrigi lavhalarin arasina sokuyorsun.

Kondansatorde voltaj okuyorsun.

Garip olay bu mudur?

 

[Dede]

Paralel levhali kondansator yapiyorsun.

levhalarin arasina dielektrik madde yerlestiriyorsun.

Kondansatoru sarj ediyorsun.

Dielektrigi metal vs bir seyle tutmadan sokuup cikartiyorsun.

Levhalari kisa devre edip yukleri bosaltiyorsun.

Sonra gerisin geri dielektrigi lavhalarin arasina sokuyorsun.

Kondansatorde voltaj okuyorsun.

Garip olay bu mudur?

Soru şeklin daha da garip be yaa..
evet metal elektrotlarda elektirik barınıyorsa dışarda deşarj edildiğinde yeniden elektirik olmamalı üzerinde.
O zaman dielektirik elektiriği depolamıyor derim.

 

[Dede]

Senin dilinden bahsediyormu bilmem ama ben anlamadım anlattıklarını.
Matematiğim yetmiyor.
Belkide başka bişey anlatıyordur.
Ama genede buraya bıraktım başlığa bakarak.

 

[Mikro Step]

Normalde bu soru fizikcilerin alanina girer.

Dilektrik madde icinde enerji degil elektrik alani depolanir.
(Eger miknatis magnetik alan depoluyorsa, dielektrik madde de elektrik alani depolar ama burda depola kelimesi cok yakismiyor Dipolleleri sakliyor demek daha dogru)

Alan enerji degildir. Alan is yapmaya imkan taniyan mekan demektir.

Ancak benim elestirel aciklamamda eksik bir seyler var. Soyleki dipollesmis bir dilektrik iki levha arasina yerlestirildiginde levhalarda nasil yuk indukler?

Yukler yoktan var edilemez. Peki nerden geldi bu yuk?

Dipollesmis madde elektrik alani olusturur bu alana metaller levhalar girerse voltaj olculur.. Tamam ama voltaj olusumu ektronlarin bir levhaya gitmesi lazim.

Buna kafa yoracagim.

Ucuk bir aciklamam var ama.

Dipollesmis dilektrik iki metal levha arasina sokulurken dipolun + tarafi levhadan elektronu koparip yalitkan maddeye atlatir. Fakat elektron dielektrik uzerinde kayar gider dipolun - tarafi ile en sonunda karsi levhaya filatilir. (Dedigim gibi sesli dusundum)

Bir elektrik alani olusturup bunun icine iki iletken sokarsak tellerde voltaj olusur. Elektrik alanini kaldirsak bile tellerin kapasitesinden dolayi tellerde voltaj okunur. Ama bunu izah edemedim. Cunku yoktan yuk uretilemez.

 

[Dede]

Normalde bu soru fizikcilerin alanina girer.

Dilektrik madde icinde enerji degil elektrik alani depolanir.
(Eger miknatis magnetik alan depoluyorsa, dielektrik madde de elektrik alani depolar ama burda depola kelimesi cok yakismiyor Dipolleleri sakliyor demek daha dogru)

Alan enerji degildir. Alan is yapmaya imkan taniyan mekan demektir.

Ancak benim elestirel aciklamamda eksik bir seyler var. Soyleki dipollesmis bir dilektrik iki levha arasina yerlestirildiginde levhalarda nasil yuk indukler?

Yukler yoktan var edilemez. Peki nerden geldi bu yuk?

Dipollesmis madde elektrik alani olusturur bu alana metaller levhalar girerse voltaj olculur.. Tamam ama voltaj olusumu ektronlarin bir levhaya gitmesi lazim.

Buna kafa yoracagim.

Ucuk bir aciklamam var ama.

Dipollesmis dilektrik iki metal levha arasina sokulurken dipolun + tarafi levhadan elektronu koparip yalitkan maddeye atlatir. Fakat elektron dielektrik uzerinde kayar gider dipolun - tarafi ile en sonunda karsi levhaya filatilir. (Dedigim gibi sesli dusundum)

Bir elektrik alani olusturup bunun icine iki iletken sokarsak tellerde voltaj olusur. Elektrik alanini kaldirsak bile tellerin kapasitesinden dolayi tellerde voltaj okunur. Ama bunu izah edemedim. Cunku yoktan yuk uretilemez.

Paradoxa çıktı yol
Akılle bıdığa sorsan.

 

[Dede]

Birisi daha denemiş benim gibi.

 

[frmman]

Birisi daha denemiş benim gibi.

Çok ilginç bir deneymiş

 

[semih_s]

Birisi daha denemiş benim gibi.

Aydınlanma yaşadım . Deneydekinin aksi için büyük paralara bahse girebilirdim. Şimdi cahilliğim bir tık azaldı.

O kondansatördeki levhalarda oluşan elektrik yükü, dielektrik malzemede elektrik alanı oluşturmaya ve depolamaya mı yarıyor? Deneyden ben bunu anladım.

Kondansatörü dağıtırken, metal levhalara elle dokunması hiçbir şeyi değiştirmiyor gibi.

Şimdi merak ettiğim, levhalar kondansatörden ayrıldığında levhalarda hiç mi şarj kalmıyor? Videoda öyleymiş gibi görünüyor. Ama kondansatör şarj olurken akım ölçüyoruz, şarj transferi oluyor, elektronlar dielektrik malzemeye geçmiyorsa levhalarda kalmalı.

Levhalarda şarj yokken, daha doğrusu levhaların şarjı birbirine eşitlenmişken, kondansatör tekrar birleştirildiğinde levhalar kısa devre edilince kıvılcımla akım geçti. Bu durumda levhalarda başlangıçtakinin tersi polaritede bir şarj birikimi mi oldu? (Niye tersi yönde biriksin aynı yönde tekrar şarj birikir birikecekse)Yani kondansatör deşarj olmuş olsa da levhalarda birbirinden farklı şarj mı kaldı? Akımı aktı çünkü gördük .

 

[deneyci]

Elektriklenme nedir? Elektriklenme çeşitleri nelerdir? - Fizik Dersi

Elektriklenme nedir, kaç çeşit elektriklenme vardır soruları cevaplanıyor. Sürtünme, dokunma ve etki ile elektriklenme gösteriliyor; kutuplanma açıklanıyor.

fizikdersi.gen.tr

Burada farklı anlatılmış videodaki olaydan.

 

[semih_s]

Elektriklenme nedir? Elektriklenme çeşitleri nelerdir? - Fizik Dersi

Elektriklenme nedir, kaç çeşit elektriklenme vardır soruları cevaplanıyor. Sürtünme, dokunma ve etki ile elektriklenme gösteriliyor; kutuplanma açıklanıyor.

fizikdersi.gen.tr

Burada farklı anlatılmış videodaki oolaydan

Aynı şey değil ama. Videonun sonunda şarjları eşitlenmiş metaller arasında şarj transferi oluyor, kıvılcım bu değil mi? Eğer video ilizyon değilse video sonundaki kıvılcımın kaynağı kavanoz oluyor.

Kavanozun iç yüzeyi ile dış yüzeyi birbirine zıt şarjla mı yüklenmiş oluyor?

Kavanoz yalıtkan da olsa yüzeyiyle metaller arasında elektron transferi oluyor demek ki, oluyor mu?

Kavanoz tek başına iki yüzeyi arasında potansiyel fark tutabiliyor (malum yalıtkan), bu farkın dengelenmesi için, şarj transferi camın içinden olamayacağından, yüzeydeki şarjı iletken levhalar ve iletken telle transfer edebiliyoruz o zaman, bu doğru mu?

 

[Mikro Step]

Kavanoz elektrikle yuklenmiyor. Dipoller olusuyor.

Bu olayi demir civinin miknatislanmasi gibi dusunebiliriz.

Aramizda bir fizikci olsaydi cok iyi olurdu.

Bazi terimleri yanlis kullaniyoruz. Bunlarin dogrusunu ogrenirdik.

1) Mesela bobin enerji depolar.
2) Bobin magnetik alanda enerji depolar.
3) Magnetik alan enerji depolamak yada geri kazanmak icin gerekli mekani olusturur.

Bana 3. sik daha dogru gorunuyor.

Fakat digerlerini soyledigimizde itiraz etmiyoruz fakat aslinda dogru ifade degiller.

 

[Yasin.]

Aramizda bir fizikci olsaydi cok iyi olurdu.

Bazi terimleri yanlis kullaniyoruz. Bunlarin dogrusunu ogrenirdik.

Forumda da ara ara videoları paylaşılıyor. Fizik profesörü Doğan Erbahar hoca var. Youtube kanalından sorsak mı acaba?

 

[semih_s]

Üni.de fizik1 dersinde kondansatör konusu işlenirken dersin hocasına:

"Kondansatörün plakaları arasında yalıtkan varsa devre tamamlanmıyor, o zaman pile bağlanan kondansatör nasıl şarj olur? Şarj olur mu?" Diye sormuştum.

Hoca biraz düşünüp " Pilli aletlerde kondansatör var, demekki şarj oluyor." diye cevap vermişti

 

[Yasin.]

Forumda da ara ara videoları paylaşılıyor. Fizik profesörü Doğan Erbahar hoca var. Youtube kanalından sorsak mı acaba?

Ben mail adresi üzerinden durumu hocaya ilettim. Umarım zaman ayırıp bir cevap verir.

 

[Mikro Step]

Ucuk bir fikirle karsinizdayim.

Hani iki levhali kondansatoru sarj etmis sonra dielektrigi cikartip levhalari kisa devre etmis sonra da levhalarin arasina soktugumuz dielektrik maddeyi yerlestirince levhalarda voltaj olustu ya.

Voltaj olusmasinin sebebi kas kuvvetimiz.

Dipolleri kapasitor levhalarinin arasina sokmak icin kuvvet harcamamiz gerekir. Bunu basardigimizda dipoller levhalardaki yuklere hareket etme kaabiliyeti saglar.

 

[Mikro Step]

@deneyci

Gulme gulme. Volt tanimina bir bak.

 

[semih_s]

Deneydeki kavanozu, kumaş vb. Bir şeye sürtme yoluyla statik elektrik yükledikten sonra levhaları yerleştirirsek ne olacak? Yalıtkanların statik elektrik de yüklenebiliyor olması toprağa göre potansiyelleri olması, elektron alıyor veya veriyor olmaları anlamına gelmiyor mu?

Evde kavanoz çok, levhalar bakır değil de galvaniz sacı olsa ne olur? Ben yarın oynarım bunlarla çocuk gibi. Gerçi yapılmışı vardır internetten bakayım bulayım.

Cam için SiO2 molekülü olduğu yazılmış. Bu molekül çok kararlıymış ve non-polar'mış.

Cam molekülleri nasıl dipol oluşturabilir ki? Hatta molekül polar bile olsa (H2O gibi) katı haldeyken elektrik alana göre hizalanamazlar. O zaman camda dipol oluşumu için elektron kaybetmek veya kazanmaktan başka bir yol var mı?

Elektronların maddenin içinde yer değiştirmesi ile dipol olsaydı malzeme iletken olurdu. Belki de elektronların yeri her bir molekülde değişerek dipol oluşuyordur. O zaman malzeme içinde sürekli elektron akışı olamaz, ama kondansatördeki gibi şarj olma durumu oluşabilir.

Yav hevesli bir bilimciye denk gelip adamın(veya kadının) sabrını bir sınayabilsek .

 

[Mikro Step]

Dipol olustugunda atomlarin yorungeleri dairesellikten uzaklasip eliptik hale geciyor. Yalitkan bir cisimden elektron koparamazsin. Dielektrik madde dipollesebilen yalitkan madde demektir. Her yalitkan dielektrik madde degildir.

 

[Mikro Step]

Dilektrik madde elektrik alanina maruz kalinca elektron yorungesi eliptik hale geciyor ve elektron bir tarafa daha cok yakinlasiyor. Bu da bir nevi bir tarafin daha cok eksi gibi olmasini sagliyor.

a mesafesinde cekirdegin + yukunun etkisi azaliyor. Fakat b mesafesinde pozitif yuk daha baskin oluyor.
Dielektrik maddede atomlarin buyuk kismi bu sekilde davrandiginda bir taraf eksi diger taraf arti gibi davraniyor.

Dielektrik madde olmasaydi elektron elektrik alanindan cok etkilenmeyecek ve dairesel yorungede kalmaya devam edecekti.

Bu yuzdendir her yalitkan kapasite degerini cok artirmiyor. (Dielektrik madde olarak ise yaramiyor)

Bu arada en buyuk epsilon degeri yanlis hatirlamiyorsam saf suya aitti.