Rezistansların verimi

[taydin]

@taydın bence bazı şeyler karışıyor

bir direnç düşünelim
Bu crom tel olsun
atıyorum 10 ohm luk
croum un özdirencinden hesap ettik ki atıyorum 0,1 mm kalınlığında örneğin 10 cm uzunluğunda bir tel tam olarak 10 ohm yapıyor
Bu telin çekebileceği akımda örneğin 2 amper olsun
Biz bu tele 30 volt uygularsak bu tel ne olur?

Mesela saç kurutma makinasını düşünelim. Eğer fan çalışmadan şalterini açarsan ne olur? rezistans anında yanar. Fanı açınca ne oluyor? Akkor bile olmuyor.

 

[tsahin]

Burada birşey daha gözden kaçıyor.
Direnç ısındıkça direnç değeri artacak akım azalacak.

 

[Omega]

yani her telin taşıyabileceği özdirencine göre bir değer yokmu
rneğin bakıra ne diyorlar 1 mm 2 lik bakırın çekebileceği AC veya DC akım değeri beli değilmi?
Adamlar diyorlarki bu bakır kesiti ençok şu akımı çeker
Dolayısıylr bu crom tel 2 amperi geçtiği için kopar
Şimdi bunu izole eder ve soğutursakyukarıdaki mesajına göre kopmazmı demek istedin(5 wattlık dirence soğutucu takarsak demekle)

 

[Omega]

Neden soğutucularını çıkartıp denemiyorsunuz?Sonuçta büyük hacimli soğutucu aynı ısıyı soğutuyor

Mesela saç kurutma makinasını düşünelim. Eğer fan çalışmadan şalterini açarsan ne olur? rezistans anında yanar. Fanı açınca ne oluyor? Akkor bile olmuyor.

İyide resistans teliden yapılan ısıtıcılarda var sen telin kalınlığına göre teli uzun tutarsan -direnci artırırsan -uygun akımda (telin dayanaileceği akımda) kullanabilirsin

 

[taydin]

yani her telin taşıyabileceği özdirencine göre bir değer yokmu
rneğin bakıra ne diyorlar 1 mm 2 lik bakırın çekebileceği AC veya DC akım değeri beli değilmi?
Adamlar diyorlarki bu bakır kesiti ençok şu akımı çeker
Dolayısıylr bu crom tel 2 amperi geçtiği için kopar
Şimdi bunu izole eder ve soğutursakyukarıdaki mesajına göre kopmazmı demek istedin(5 wattlık dirence soğutucu takarsak demekle)

İnternette dediğin gibi birçok "calculator" var bakırım akım taşıma kapasitesini hesaplayan. Ama hepsinde gizli varsayımlar var. Bakırın (ve krom nikel telin) akım taşıma kapasitesi, tamamen burada tartıştığımız ısı transferi olayına bağlı.

Mesela AYNI kesite sahip ve aynı vasıfta bakır düşünelim (2.5 mm² diyelim)

Bu bakır tel havai hatlarda kullanılırsa, akım taşıma kapasitesi çok yüksek olur (rüzgar soğutması)
Bu bakır tel oda ısısı şartlarında kullanılırsa, akım taşıma kapasitesi daha az olur, çünkü rüzgar soğutması ortadan kalktı.
Bu bakır telin etrafında izolasyon varsa akım taşıma kapasitesi daha da az olur, çünkü soğuması zorlaşıyor.

Yani belli bir kesitte bakırın akım taşıma kapasitesini ancak kabaca belirleyebiliyorsun ve tecrübeye dayalı bir güvenlik marjı seçiyorsun.

 

[taydin]

Burada birşey daha gözden kaçıyor.
Direnç ısındıkça direnç değeri artacak akım azalacak.

Yok onu gözden kaçırmıyorum. Benim laboratuvar güç kaynağı "sabit akım kaynağı" moduna sokulabiliyor. Bu modda da o dirençten ayarlanan akımı mutlaka geçiriyor (sıcaklık artışından dolayı direnç arttıkça güç kaynağı da voltajı artırıyor ve akımı sabitlemiş oluyor).

 

[Omega]

Önemli olan o ısıya hangi ivme ile ulaştığı Direnç entegre vb malzemelere bağlanan soğutucular sistemi "güvenli bir sıcaklıkta" tutmak için tasarlanıyorlar"
Ayrıca bu soğutma konusunda alüminyumun kullanılmasına sebep alüminyumun çabuk ısınıp çabuk soğuyabileme özelliğinde dolayı kullanılıyor.

 

[tsahin]

Yok onu gözden kaçırmıyorum. Benim laboratuvar güç kaynağı "sabit akım kaynağı" moduna sokulabiliyor. Bu modda da o dirençten ayarlanan akımı mutlaka geçiriyor (sıcaklık artışından dolayı direnç arttıkça güç kaynağı da voltajı artırıyor ve akımı sabitlemiş oluyor).

Sabit akım olursa gücü giderek artırıyorsun olmaz.
Direnç iki katına çıkınca akımın kök 2 kadar azaltılması gerekir.

 

[taydin]

Sabit akım olursa gücü giderek artırıyorsun olmaz.
Direnç iki katına çıkınca akımın kök 2 kadar azaltılması gerekir.

Hmm evet doğru. Constant power modu da yok bunun.

Ama şöyle düşünebiliriz. Oransal olarak 5W lık dirençteki güç değişim ile 25W dirençteki güç değişimi aynı olacak, o yüzden deneyden elimine edebiliriz bunu, öyle değil mi?

 

[tsahin]

Hmm evet doğru. Constant power modu da yok bunun.

Ama şöyle düşünebiliriz. Oransal olarak 5W lık dirençteki güç değişim ile 25W dirençteki güç değişimi aynı olacak, o yüzden deneyden elimine edebiliriz bunu, öyle değil mi?

Olabilir belki.
Veya güç kaynağının ekranında çekilen güç yazıyorsa manuel olarak da akım azaltılabilir.
Değişimler yavaş olacak yetişmen zor olmasa gerek.

 

[tsahin]

Konuyu baştan okuyunca neden biraz raydan çıktığı anlaşılıyor.
Sıcaklık aynı olur diyenler dışa karşı tamamen izole edilmiş bir ortamdan bahsediyor.
@taydin da ısrarla izole edilmemiş açık ortamdaki durumu anlatıyor.
Sonunda @serkan_48 son mesajında bu iki durum için güzel bir özet yazmış ve konu açıklığa kavuşmuş.

 

[ckocagil]

Sıcaklık aynı olur diyenler dışa karşı tamamen izole edilmiş bir ortamdan bahsediyor.

Sonra da ben dedim ki izole ortamda o da olmaz, çünkü sıcaklık ısı kapasitesi ile ters orantılı artar.

 

[taydin]

Konuyu baştan okuyunca neden biraz raydan çıktığı anlaşılıyor.
Sıcaklık aynı olur diyenler dışa karşı tamamen izole edilmiş bir ortamdan bahsediyor.
@taydin da ısrarla izole edilmemiş açık ortamdaki durumu anlatıyor.
Sonunda @serkan_48 son mesajında bu iki durum için güzel bir özet yazmış ve konu açıklığa kavuşmuş.

Evet öyle olmuş hakkaten ...

İzole ortamda Serkan'ın dediği gibidir, o konuda kesin birşey söyleyemem. Deneme imkanımız kesin yok ama, öyle izole bir ortamı nasıl oluşturacağız? Strafordan bir kutu yapsak, deneyin devam edeceği dakikalar içinde mutlaka ısı kaybedecektir.

 

[serkan_48]

Izolasyon icin profesyonel uygulamalar da vakum cemberi olusturulur. Bakiniz mutlak sifir uygulamalarında cryostatlarda test duzenegi isil test icin once ciddi vakumlanir. Nerdeyse uzay vakumuna inilir.

 

[Omega]

Aşağıdaki linkte
Dirençlerin Isı Katsayısı diye bir konu var.
https://www.electrical4u.com/temperature-coefficient-of-resistance/
Bu sayfada 12.sıradaki karbon için -0,0005 verilmiş (zaten bilindiği üzere dirençlerde karbondan yapılıyor)
Aşağıdaki sayfada da coefficent değerini,başlangıç omaj değerini başlangıç ve son sıcaklığı girince son son omajı veriyor
Buna göre başlangıçta 20 derecede 100 ohm olan direnç 50 derecede 98,5 ohm oluyor.

Ekran çıktısıda aşağıda
Ayrıca Mouserin direnç arama sayfasında PPM /C diye tercih de var
PPM/C nin seçenekleri 50,100 ve 150 bununda muhtemel anlamı "Son sıcaklıktaki değişim oranı milyonda kaç olsun "
https://www.mouser.com.tr/Passive-C...tors-Through-Hole/_/N-7gz41?P=1z0x7asZ1z0wljo