Haftalar önce electret mikrofon preampı yaptığımız konuda sırf merak ettiğim için tek bir NE5534 ile sinyali 1000 kat (60 db) arttıran bir devre yapmıştım. Ses kartı ile çıktıyı analiz ettiğimde devrenin aşırı distortion ürettiğini görmüştüm. İlk düşüncem bunun doğal olduğu, çünkü bu op-ampların 1000 kat arttırma için tasarlanmadığıydı. Biraz daha düşününce aklıma geldi, ben bu çipleri uzun bir süre önce Aliexpress'ten 10lu paket halinde çok ucuza almıştım. Acaba bu çipler sahte olabilir miydi?
Çiplerin ilk falsosu: 10 çipin hepsi aynı üretim koduna sahipti. Büyük distribütörlerde bu olabilir (sonuçta üreticiden makara ile alıyorlar) ama Aliexpress'teki küçük satıcılarda bunun olma ihtimali çok düşük.
Bir op-ampın sahte olduğunu anlamanın en kolay yollarından biri "slew rate" değerini ölçmek ve datasheet ile karşılaştırmak. %100 sonuç vermez ama sahte çiplerin çoğu bu testten kalır.
Ben bu testi yapmadım. Bunun yerine çipi asit ile eritip içindeki silikon plakayı (İng. "die") mikroskop altında incelemeye karar verdim. Bu işleme decapping deniyor. Nitrik asit, cam deney tüpü ve bir ısı kaynağıyla yapılabilir, ancak çok merak etmiyorsanız tavsiye etmem: nitrik asit buharı ciğerler için oldukça zararlı. Ben bu işlemi açık havada, bol bol nefesimi tutarak yaptım.
Çipin plastik paketi ve bacakları tamamen eridikten sonra elimde kalan erimiş plastik ve asit karışımını içinde sodyum karbonat olan bir kaba koydum (böylece asit nötralize oldu). İyice su ekleyip karıştırdıktan ve sonra sıvı kısmını tuvalet kağıdıyla süzdüm. Kalan katı parçaları 5-10 dk inceleyip plastiklerin arasında zar zor bir silikon parçası görebildim.
İkinci falso: bu silikon dikdörtgen parça çok küçüktü: uzun kenarı 1mm'den kısaydı. Bu da çipin ya modern bir tasarım olduğunu, ya da eski bir tasarım ama çok daha basit/ucuz olduğunu gösteriyordu. İki türlü de çip sahte demekti.
Elimde mikroskop bulunmadığı için çöpten bulduğum minik merceklerden (muhtemelen lazer pointer veya CD/DVD merceği) birini cep telefonumun kamerasına yapıştırdım ve zar zor şu kötü kalitedeki fotoğrafı çekebildim:
Üçüncü falso: çipin tasarımı çok basit görünüyor. Entegre devre tasarımından hiç anlamam ama Zeptobars'daki diğer op-amplarla (özellikle bizimkinin kardeşi NE5532 ile) karşılaştırınca arada büyük farklar görünüyor.
Aradım taradım ama NE5534 için bir silikon fotoğrafı bulamadım. Çare kalmayınca EEVBlog forumlarından yardım istedim. Sağolsunlar oradakiler nasıl buldularsa bana NE5534 silikonunun görüntüsünü gönderdiler (hiç benzemiyor) ve ayrıca şu falsoları buldular:
- Çipte bulunması gereken kapasitörler yok, olsaydı bunları düz, büyük plakalar olarak görürdük
- Çip simetrik bir dual op-amp (fotoğraf kalitesiz olduğu için ben tam simetrik olmadığını düşünüyordum)
- Çipin 8 padinin her biri dışarı bağlı değil (bunu da anlamak benim için güç olurdu, çünkü padleri bağlayan tellerin sökülme/erime ihtimali var)
Sonuç olarak: elimde bulunan çipler NE5534 değil, çok çok daha basit, sahte bir çipmiş. Bundan emin oldum ve huzura kavuştum
Çiplerin ilk falsosu: 10 çipin hepsi aynı üretim koduna sahipti. Büyük distribütörlerde bu olabilir (sonuçta üreticiden makara ile alıyorlar) ama Aliexpress'teki küçük satıcılarda bunun olma ihtimali çok düşük.
Bir op-ampın sahte olduğunu anlamanın en kolay yollarından biri "slew rate" değerini ölçmek ve datasheet ile karşılaştırmak. %100 sonuç vermez ama sahte çiplerin çoğu bu testten kalır.
Ben bu testi yapmadım. Bunun yerine çipi asit ile eritip içindeki silikon plakayı (İng. "die") mikroskop altında incelemeye karar verdim. Bu işleme decapping deniyor. Nitrik asit, cam deney tüpü ve bir ısı kaynağıyla yapılabilir, ancak çok merak etmiyorsanız tavsiye etmem: nitrik asit buharı ciğerler için oldukça zararlı. Ben bu işlemi açık havada, bol bol nefesimi tutarak yaptım.
Çipin plastik paketi ve bacakları tamamen eridikten sonra elimde kalan erimiş plastik ve asit karışımını içinde sodyum karbonat olan bir kaba koydum (böylece asit nötralize oldu). İyice su ekleyip karıştırdıktan ve sonra sıvı kısmını tuvalet kağıdıyla süzdüm. Kalan katı parçaları 5-10 dk inceleyip plastiklerin arasında zar zor bir silikon parçası görebildim.
İkinci falso: bu silikon dikdörtgen parça çok küçüktü: uzun kenarı 1mm'den kısaydı. Bu da çipin ya modern bir tasarım olduğunu, ya da eski bir tasarım ama çok daha basit/ucuz olduğunu gösteriyordu. İki türlü de çip sahte demekti.
Elimde mikroskop bulunmadığı için çöpten bulduğum minik merceklerden (muhtemelen lazer pointer veya CD/DVD merceği) birini cep telefonumun kamerasına yapıştırdım ve zar zor şu kötü kalitedeki fotoğrafı çekebildim:
Üçüncü falso: çipin tasarımı çok basit görünüyor. Entegre devre tasarımından hiç anlamam ama Zeptobars'daki diğer op-amplarla (özellikle bizimkinin kardeşi NE5532 ile) karşılaştırınca arada büyük farklar görünüyor.
Aradım taradım ama NE5534 için bir silikon fotoğrafı bulamadım. Çare kalmayınca EEVBlog forumlarından yardım istedim. Sağolsunlar oradakiler nasıl buldularsa bana NE5534 silikonunun görüntüsünü gönderdiler (hiç benzemiyor) ve ayrıca şu falsoları buldular:
- Çipte bulunması gereken kapasitörler yok, olsaydı bunları düz, büyük plakalar olarak görürdük
- Çip simetrik bir dual op-amp (fotoğraf kalitesiz olduğu için ben tam simetrik olmadığını düşünüyordum)
- Çipin 8 padinin her biri dışarı bağlı değil (bunu da anlamak benim için güç olurdu, çünkü padleri bağlayan tellerin sökülme/erime ihtimali var)
Sonuç olarak: elimde bulunan çipler NE5534 değil, çok çok daha basit, sahte bir çipmiş. Bundan emin oldum ve huzura kavuştum
Son düzenleme:
Gerçeğinin fiyatı 7 dolar.
