bjt ile ilgili aklıma takılan bir konu

[taydin]

Hocam anahtarlamalı yani doyumda çalışmasında beta değerlerinin dışına çıkıyor zaten doğru mu?

Transistör doyuma ulaştığında beta değeri oldukça düşük oluyor çünkü kollektör akımı sınırlara yakın bir seviyede bulunuyor. O yüzden zaten anahtarlama uygulamalarında transistörün gerçek betası ne olursa olsun, baz direncini hesaplarken betanın 25 gibi olduğu varsayılır ve böylece satürasyon garanti edilir.

Temel transistör devreleri: Transistörlü anahtar

Temel transistör devreleri serisinin ilk mesajı ile başlıyorum. Transistör devreleri arasında en temel devre, transistörlü anahtardır. Bu devrede bir NPN veya PNP transistör, kollektöre bağlı olan bir yükü çalıştırıp durdurmak için kullanılır. NPN transistörlü bir anahtar PNP transistörlü bir...

mekatronik.org

 

[Peak2Peak]

300mA çeken 12V fanım ve Bd139um var.Doyuma gitmesi demek kollektörün sınır koşularına çıkması demek ise Bd139 1.5A verebiliyor.Ben bu fanı doyumda hiç süremeyecek miyim?

 

[taydin]

BD139 kollektöründen, bu transistörün sınır akımı olan 1.5 A geçerse, bu transistörün o akımdaki betası çok düşük olacaktır. Eğer kollektörden sadece 300 mA geçiryosa, beta gene normale göre düşük olur, ama 1.5 A deki betadan fazladır. Her akım için değişik beta varsayımı yapacağına, en kötü durum olan 1.5 A e göre düşünüp betayı da 20 gibi alırsan, her akım değerinde satürasyonu garanti etmiş olursun.

 

[Peak2Peak]

sonra da base akımı yavaş yavaş düşürerek tam satürasyon noktasını yakalayıp güç tüketimini azaltabilirim.Yani betayı 20 aldık diye base akımını boşa artttırmış olabilirim değil mi?

 

[taydin]

sonra da base akımı yavaş yavaş düşürerek tam satürasyon noktasını yakalayıp güç tüketimini azaltabilirim.Yani betayı 20 aldık diye base akımını boşa artttırmış olabilirim değil mi?

Elinde iki tane BD139 olsa, ikisinin de betası birbirinden çok farklı olabilir. Böyle bir optimizasyon yapmak zorunda isen, yani güç tüketimini azaltmak zorunda isen, o zaman belli bir üreticiden 100 tane BD139 alırsın ve bir istatistik çıkarırsın. Hepsinden 300 mA geçerken betanın değerini belirleyip en düşük betaya göre hesap yaparsın. Ama genelde bunu yapmaya gerek olmuyor. BD serisi bir transistör için örneğin beta = 20 ye göre gidersen iyi sonuç alırsın. 300 mA için de baz akımı 15 mA çıkar ve 15 mA den de tasarruf sağlamak artık sineğin yağını yüzmek olur

 

[Gokrtl]

15 mA den de tasarruf sağlamak artık sineğin yağını yüzmek olur

İyi Türkçe öğrenmiş bir Çinli olmasın bu arkadaşımız?

 

[Peak2Peak]

Hocam sizin anlatımıznıdan yola çıkarak şöle yaptım BD139 göremedim.
300mA 12 V fan var elimde 0.2V doyum voltajı geriye kalan 11.8 fana gelecek
11,8 /0.3A=40ohm R2 motoru simüle ediyor
0.3/25=12mA base akımı gerekli
(12-VBe)/12mA=0
11,3/12mA=1000 civarı base direnci lazım.


base akımı

kollektör akımı

bu da VCE gerilimi

 

[taydin]

Evet aynen, hesabı anlamışsın. Şimdi bir de bunu gerçek devre olarak kurup ölçümleri yaparsan ve simulatör ile benzer sonuçlar aldığını görürsen hem simulatöre güvenin artar hem de aklında daha iyi kalır.

 

[Peak2Peak]

Evet aynen, hesabı anlamışsın. Şimdi bir de bunu gerçek devre olarak kurup ölçümleri yaparsan ve simulatör ile benzer sonuçlar aldığını görürsen hem simulatöre güvenin artar hem de aklında daha iyi kalır.

hocam teşekkürler aydınlandım

 

[furkanytü]

Transistörlerin çalışma mantığını fazla detaya girmeden öğrenmek ve transistörler hakkında dikkat çekici bilgiler edinmek için "Nobel ödüllü yarı iletken: Transistör" adlı yazımıza göz atabilirsiniz.

 

[Peak2Peak]

Direnç ile betanın bir alakası yok. Ama direncin varlığı, transistör karakteristik eğrilerini değiştiriyor. Mesela 47 direnç koyunca eğriler sağa doğru kayıyor.

10036 eklentisine bak

Kollektöre 4.7k direnç koyarsan artık transistör sabit akım modundan çıkıyor

10037 eklentisine bak

Hocam zamanınıda şöle bir cevap vermiştiniz.Sabit akım modu tam olarak ne diye geçiyor.Doyumda gözüküyor ama eğri olan kısım lineer diye biliyorum.