- Katılım
- 24 Şubat 2018
- Mesajlar
- 24,143
Daha önce başka bir konuda sabit akım kaynağı kullanarak çok yüksek kapasite değerine sahip bir kondansatörün kapasite değerini nasıl ölçebileceğimizi anlatmıştım. Peki yüksek endüktanslı bir bobin için de benzer bir metot kullanabilir miyiz?
Aslında piyasada bulunan LCR metreler, çok yüksek değerli bobinlerin ölçümünü rahatlıkla yapabilmektedir. Örneğin benim kullandığım Keysight u1733C ile 2000 H ye kadar bobinler ölçülebilmektedir. Bu seviyeden daha büyük endüktansların kullanılabileceği bir uygulama alanını da en azından ben bilmiyorum. Ama LCR metre ile ölçme imkanımız olsa bile, böyle bir bobini LCR metre olmadan nasıl ölçebiliriz ona bakalım.
Bir bobinin voltaj ve akımı arasındaki ilişki aşağıdaki diferansiyel denklem ile ifade edilir:
Bu denklem bize şunu ifade ediyor: İçinden hiç akım geçmeyen bir bobinin uçlarına sabit bir voltaj uygularsak, bu bobinden geçen akım, zamanla lineer olarak artan bir akım olacaktır. İşte bu gerçekten yararlanarak şöyle bir deney yapabiliriz: Bobinin ucuna sabit voltaj kaynağını bağlayıp belli bir sürede akım hangi değere ulaşıyor bakabiliriz.
Bir SMU ile bu doğrudan ve kolaylıkla yapılabilir, çünkü hem çok küçük voltaj uygulama şansımız var hem de geçen akımı gerçek zamanlı olarak takip edebilme şansımız var. Örneğin bobin uçlarına 100 µV luk voltaj uygularsak, geçen akımın artışı gözle takip edilebilecek seviyede olacaktır ve bir kronometre ile dahi bu ölçümü yeterli doğrulukta yapabiliriz.
Diğer metot ise bir osiloskop kullanmak. Ölçülecek bobine seri olarak bir şönt direnç bağlar, sonra da bu devreyi de kısa devre korumalı bir güç kaynağına bağlarsak, bobinden geçen akım hızla artacak ve güç kaynağı kısa devre koruma moduna girecektir. Ama bu süre çok kısa de olsa (milisaniyeler), bir osiloskop ile şönt üzerindeki voltaj artışını görebiliriz. Belli bir zamanda oluşan voltaj artışını da gördükten sonra yukarıdaki denklemden bobinin değeri heseaplanabilir.
Bu iki deneyi de yapıp sonuçları görelim.
Aslında piyasada bulunan LCR metreler, çok yüksek değerli bobinlerin ölçümünü rahatlıkla yapabilmektedir. Örneğin benim kullandığım Keysight u1733C ile 2000 H ye kadar bobinler ölçülebilmektedir. Bu seviyeden daha büyük endüktansların kullanılabileceği bir uygulama alanını da en azından ben bilmiyorum. Ama LCR metre ile ölçme imkanımız olsa bile, böyle bir bobini LCR metre olmadan nasıl ölçebiliriz ona bakalım.
Bir bobinin voltaj ve akımı arasındaki ilişki aşağıdaki diferansiyel denklem ile ifade edilir:
Bu denklem bize şunu ifade ediyor: İçinden hiç akım geçmeyen bir bobinin uçlarına sabit bir voltaj uygularsak, bu bobinden geçen akım, zamanla lineer olarak artan bir akım olacaktır. İşte bu gerçekten yararlanarak şöyle bir deney yapabiliriz: Bobinin ucuna sabit voltaj kaynağını bağlayıp belli bir sürede akım hangi değere ulaşıyor bakabiliriz.
Bir SMU ile bu doğrudan ve kolaylıkla yapılabilir, çünkü hem çok küçük voltaj uygulama şansımız var hem de geçen akımı gerçek zamanlı olarak takip edebilme şansımız var. Örneğin bobin uçlarına 100 µV luk voltaj uygularsak, geçen akımın artışı gözle takip edilebilecek seviyede olacaktır ve bir kronometre ile dahi bu ölçümü yeterli doğrulukta yapabiliriz.
Diğer metot ise bir osiloskop kullanmak. Ölçülecek bobine seri olarak bir şönt direnç bağlar, sonra da bu devreyi de kısa devre korumalı bir güç kaynağına bağlarsak, bobinden geçen akım hızla artacak ve güç kaynağı kısa devre koruma moduna girecektir. Ama bu süre çok kısa de olsa (milisaniyeler), bir osiloskop ile şönt üzerindeki voltaj artışını görebiliriz. Belli bir zamanda oluşan voltaj artışını da gördükten sonra yukarıdaki denklemden bobinin değeri heseaplanabilir.
Bu iki deneyi de yapıp sonuçları görelim.
. Şöyle çok güzel, dümdüz artan bir çizgi bekliyordum.
Kompleks aritmetik kullanman lazım.
