Magnetizma sorularim.

Mikro Step

Kıdemli Üye
Katılım
25 Eylül 2022
Mesajlar
4,468
1717970507963.png


Sekilde arasina miknatis yerlestirilmis bir tarafinda hava araligi olan demirden bir nuve var.
Miknatisimiz 1T olarak satilan miknatislardan olsun.

Eger gerekli derseniz nuvenin, muknatisin ve hava araliginin kesiti S olsun.
Demir malzemedeki akinin hava araliginda hic bozulmadan tam karsiya gectigini varsayin. Yani hava araliginda yanlardan sacaklanma olmuyor.

1) Hava araligindaki aki yogunlugu icin ne diyebiliriz?
2) Miknatisin boyu 2 katina cikartilirsa ayni hava araliginda aki yogunlugu icin ne diyebiliriz?
3) Hava araligi mesafesini iki katina cikartirsak hava araligindaki aki yogunlugu icin ne diyebiliriz?

Diyelimki soruyu cozmek icin bir parametreye ihtiyaciniz var ve vermemisim. O parametreyi siz biliniyor olarak kullanabilirsiniz.

Mesela miknatisin boyu mu lazim? L1 diyin gecin.
 
Nüvenin sonsuz permeability e sahip olduğunu düşünelim. Mıknatısın boyu Lm, gap Lg olsun. Hm, Bm mıknatıs, Hg Bg de boşluk, u0 permeablity of vacuum

Lm*Hm + Lg*Hg = 0 (Eq1)

S*Bm = S*Bg (Eq2)

Bg = u0*Hg (Eq3)

Eq2 ile Eq3 ü birleştirelim

Bm = u0*Hg , bu denklemi eq1 ile birleştirelim

Lm*Hm + Lg*Bm/u0 = 0 tekrar düzenleyelim.

Bm = -u0*(Lm/Lg)*Hm bu denkleme load line equation deniyor. Bunu BH curve üstünde çizmemiz lazım sorunuzu cevaplamak için, yalnız 1T olarak satılan mıknatıs nedir, bunun BH curve ü nedir sorusunun cevabı yok bende, o yüzden kafama göre bir BH curve çizip oraya load line ı çizdim. Normalde Permeance Coefficient (Pc) hesaplanır, buna göre doğrudan load line çizilebilir(kesitleri aynı yaptık ama kesitleri farklı da yapabilirdik o durumda BH curve eğer u0 ile normalize edilmiş ise PC (Ag/Am)*(Lm/Lg) oluyor)

1717979374045.png


Burada Mavi olan mıknatısın BH curve ü, kırmızı da bizim load line. Mıknatısın çalıştığı nokta bunların kesiştiği yer. Mıknatısın çalışıtğı yeri bulduk ve Bm, değeri elimizde diyelim.

1) Kesitler aynı olduğu için Bm ile Bg aynı fringing vs de yok demiştik.
2) Mıknatısı 2 katına çıkardığımız zaman permeance coefficient iki katına çıkıyor, Load line B eksenine yaklaşıyor. Yani Bm artacak, dolayısıyla Bg de artacak, ne kadar artacak sorusu için BH curve e ihtiyacımız var.
3) Hava aralığını iki katına çıkardığımızda da yarıya inecek, dolayısı ile H a yaklaşacak ve Bm düşecek aynı şekilde Bg de düşecek. Tam değerler için BH curve e ihtiyacım var.

nüve infinitely permeable olmazsa ne olur kısmı da benzer şekilde hesaplanabilir.
 
@clc

Bu durumda miknatis ureticisinin BH grafigini de verebilmesi lazim degil mi? Yani Cinliden alinan miknatisla yola cikilacaksa BH grafigini biz mi elde edecegiz?

Motor ureticileri mu miknatis isini nasil cozuyor? Herhalde aliexpressden almiyorlar. Bildigin urunlerinin dokumanini da saglayabilen miknatis ureticileri var mi?

Elimdeki miknatislarin BH egrisini deneysel olarak nasil cikartirim?

Bir miknatisin malzemesi belli ise mesela N42 ise bu durumda BH grafigi kendiliginden belli olmus olur mu?
 
@clc

Bu durumda miknatis ureticisinin BH grafigini de verebilmesi lazim degil mi? Yani Cinliden alinan miknatisla yola cikilacaksa BH grafigini biz mi elde edecegiz?

Motor ureticileri mu miknatis isini nasil cozuyor? Herhalde aliexpressden almiyorlar. Bildigin urunlerinin dokumanini da saglayabilen miknatis ureticileri var mi?

Elimdeki miknatislarin BH egrisini deneysel olarak nasil cikartirim?

Bir miknatisin malzemesi belli ise mesela N42 ise bu durumda BH grafigi kendiliginden belli olmus olur mu?
Soruları sıralamadan bağımsız bilgim dahilinde cevaplamaya çalışacağım hocam.

Büyük mıknatıs üreticileri BH curve sağlıyor, hatta websitelerinde permeance coefficient girdiğiniz durumda loadline ı doğrudan çizebilenleri var. Ama evet N42 ise aslında BH curve belli oluyor, ancak üreticiye göre grade i doğrulama amaçlı BH curve çıkarıp doğrulama yapılıyor. Magnetphysik in mesela bunu yapan ürünleri var, başka üreticilerde de var ancak sizin için birincil ihtiyaç değil bence. Aliexpress üstünden satış yapan ama istediğiniz boyutta magneti üreten(alibaba dan da bulunabilir bu adamlar) üreticiler genellikle kaliteli oluyor. Ben benzer işlerin yapıldığı projelerde bulundum, magnetler genellikle çinden magnetize edilmiş halde geldi ve bazılarının BH curve ü(aslında burada remanent B ye ve coercivity önemli oluyor sanırım hard magnetler için) kontrol edildi tutuyordu. Sizin geçen sefer yaşadığınız sıkıntıyı ilk defa duydum bence bir şanssızlık o.

Neyse özetle magnetin grade i biliniyorsa BH curve ü internetten bulunabilir, alt seviye üreticilerin curve ü de aşağı yukarı tutar. Sizin bence test etmenize gerek yok, test etmek için aslında sizin yukarıda çizdiğiniz setup a bir uyartım sargısı ekleyip uyartım yaparak Bg yi bir hall effect sensor ile gözlemlemek lazım bence. Siz sanırım tasarımda magnetin doğru çalışıp çalışmadığını nasıl anlayacağınızı düşünüyorsunuz, sanırım 900mT yerine 850mT çıksa o kadar üzmez sizi o yüzden bence en ucuzu bir gaussmetre yapmak ya da ucuzlarından almak. Pahalı olan seçenek güzel dursa da ilk aşamada bence o yatırımı yapmayın.
 
Hay Allah ben adamlarin pesinden cok kostum bireysel satis yapin vs vs. En sonunda ara yol bulduk bu kez de onlar pesimde kosmaya basladilar. Hadi siparis etmiyormusun diye.

Ben de bu hafta icin siparis verecegim diye gecistirmistim. Adamlar USB paketlerle ilgili bilgileri vermeyeceklerini soylediler. Ama bir sekilde rev. eng ile cozerim diye dusunuyorum. Eger oyle olursa probun konumlandigi noktadaki veriyi kendi yazilimimla cekerim diye dusunuyordum.

Simdi kafami karistirdim. Siparis ettim edecegim modundaydim.
 
Ben bu alanda çok bilgili değilim, merak ediyorum bende araştırıyorum benim de gelecek planlarım arasında yer alıyor. Öyle bir cihaza sahip olmak sizi kesinlikle öne atar ancak o cihaz olmadan olmaz da değil, zira çevremde gözlemlediğim kadarıyla benzer cihazlar kullanmadan iş yapılabiliyor. Yalnız şöyle durumlar var, mesela slotting den dolayı airgap mekanik olarak gördüğünüzden biraz büyük olacak, nüve infinitely permeable olmayacak ve lineer de olmayacak, uç noktalarda doymalar mümkün vs. Bu açıdan o alet ile daha güzel bir geliştirme yapabilirsiniz, eğer almayı düşündüğünüz başka bir cihaz yoksa ve bütçeniz müsait ise tabiki alın ancak sırada daha kritik aletler varsa bence tekrar gözden geçirin. Yurtdışına döndünüz mü hala türkiye de misiniz?
 
5 gunlugune gelmistim geri dondum. Fakat Agustos ayinda yillik izinim icin geri gelecegim.
 
5 gunlugune gelmistim geri dondum. Fakat Agustos ayinda yillik izinim icin geri gelecegim.
Bence bu durumda sipariş vermeden ürettiğiniz parçalar ile bir deneme yapın, eğer elimde o alet olsa şuralara baksam geliştirmem çok hızlanır diyebilirseniz o zaman değer, zira alet çok ucuz değil.
 
@clc

Nüvenin sonsuz permeability e sahip olduğunu düşünelim. Mıknatısın boyu Lm, gap Lg olsun. Hm, Bm mıknatıs, Hg Bg de boşluk, u0 permeablity of vacuum

Lm*Hm + Lg*Hg = 0 (Eq1)

S*Bm = S*Bg (Eq2)

Bg = u0*Hg (Eq3)

Eq2 ile Eq3 ü birleştirelim

Bm = u0*Hg , bu denklemi eq1 ile birleştirelim

Lm*Hm + Lg*Bm/u0 = 0 tekrar düzenleyelim.

Bm = -u0*(Lm/Lg)*Hm bu denkleme load line equation deniyor. Bunu BH curve üstünde çizmemiz lazım sorunuzu cevaplamak için, yalnız 1T olarak satılan mıknatıs nedir, bunun BH curve ü nedir sorusunun cevabı yok bende, o yüzden kafama göre bir BH curve çizip oraya load line ı çizdim. Normalde Permeance Coefficient (Pc) hesaplanır, buna göre doğrudan load line çizilebilir(kesitleri aynı yaptık ama kesitleri farklı da yapabilirdik o durumda BH curve eğer u0 ile normalize edilmiş ise PC (Ag/Am)*(Lm/Lg) oluyor)

34417 eklentisine bak

Burada Mavi olan mıknatısın BH curve ü, kırmızı da bizim load line. Mıknatısın çalıştığı nokta bunların kesiştiği yer. Mıknatısın çalışıtğı yeri bulduk ve Bm, değeri elimizde diyelim.

1) Kesitler aynı olduğu için Bm ile Bg aynı fringing vs de yok demiştik.
2) Mıknatısı 2 katına çıkardığımız zaman permeance coefficient iki katına çıkıyor, Load line B eksenine yaklaşıyor. Yani Bm artacak, dolayısıyla Bg de artacak, ne kadar artacak sorusu için BH curve e ihtiyacımız var.
3) Hava aralığını iki katına çıkardığımızda da yarıya inecek, dolayısı ile H a yaklaşacak ve Bm düşecek aynı şekilde Bg de düşecek. Tam değerler için BH curve e ihtiyacım var.

nüve infinitely permeable olmazsa ne olur kısmı da benzer şekilde hesaplanabilir.


Lm*Hm + Lg*Hg = 0 (Eq1) cevre denklemini yazarken sanirim hata olmus.

Bu ifade -Lm*Hm + Lg*Hg = 0 (Eq1) olmasi gerekiyor. Dolayisi ile Bm = - u0*(Lm/Lg)*Hm deki negatiflikten kurtuluyoruz.

Bu durumda negatiflikten kurtulunca grafigimizi 1. ceyrege mi cizmemiz gerekecek? Kirmizi dogru da meshur S egrisi mi olacak?

Elektrik makineleri dersinde bizde bu konuyu (sabit miknatislar) tamamen atlamislar. Bu ornek benim icin cok iyi oldu.
 
Sabit miknatislarla elektrik makinelelerinin tasarimi konusunu detayli olarak ele alan bir dokuman yada basili kitap oneriniz var mi?

Hoparlor tasarimi, kulaklik tasarimi, voice coil tasarimi, lineer motor tasarimi vs....
 
Amazonda bir seyler buldum.




 
1718106368415.png


@clc

Yeni sipariş ettiğim mıknatısımın verileri bunlar. BH curve de istedim. Cizdigin kirmizili grafikte S egrisini kullanmak isteseydim mavi grafigi mi kullanacaktim. (Iki kirmizi grafikten ortalama almaya calistim)

1718107638279.png
 
@clc




Lm*Hm + Lg*Hg = 0 (Eq1) cevre denklemini yazarken sanirim hata olmus.

Bu ifade -Lm*Hm + Lg*Hg = 0 (Eq1) olmasi gerekiyor. Dolayisi ile Bm = - u0*(Lm/Lg)*Hm deki negatiflikten kurtuluyoruz.

Bu durumda negatiflikten kurtulunca grafigimizi 1. ceyrege mi cizmemiz gerekecek? Kirmizi dogru da meshur S egrisi mi olacak?

Elektrik makineleri dersinde bizde bu konuyu (sabit miknatislar) tamamen atlamislar. Bu ornek benim icin cok iyi oldu.
Hocam dışarıdayım vakit bulamadım, bekletmeden dönmek istedim de yazdığım hali bana doğru geldi. Zaten op pointimiz de 2. Quadrant ta çıkmalı o açıdan bence bir sıkıntı yok.

Güzel anlatan kitap arayışım benim de devam ediyor, vakit buldukça okumak istiyorum. Bir kaç kaynak buldum, fırsat bulunca eklerim buraya.

Şimdi sizin sipariş ettiğiniz magnet hard magnet, ikinci quadrantta düz bir çizgi olacal BH curve ü, sizin orada çalıştığınız noktadan op pointiniz çok az kayacak ve ufacık bir hysteresis içinde çalışacak ama bu hysteresis çok ufak, o kadar ufak ki küçük motorlar için magnet loss yok varsayılıyor. Bunu çizip atayım ya da kitaplardan çizim arayayım.

Kitap önerileri için teşekkür ederim bende inceleyeyim onları
 
Negatiflik bana su acidan ters geldi. Asagidaki gibi cevre cizince durum goruluyor. Farkli bir durum varsa bilmek isterim.

1718132436560.png


Neden 2. quadrantda cikmasi gerekiyor?
 
Son düzenleme:
Hocam ben o eşitliği amperes law kullanarak yazmıştım, core u integrasyon line ı olarak aldığımızda NI = 0 oluyor, o durumda H*L lerin toplamı da sıfır olmalı. Manyetik devre olarak çizime gelince, F burada magnet oluyor, normalde magnetlerin kendi geometrilerine göre bir "leakage" ı oluyor, manyetik devreye geçince genelde o da geliyor, ve normalde PC hesabında onu da dikkate alıyorlar. Bir de manyetik devre kısmında norton equivalent bir sebepten dolayı daha mantıklı oluyordu ancak hatırlayamıyorum. Duane C. Hanselman ın Brushless Permanent Magnet Motor Design kitabından kontrol ettiğimde benzer bir örneği norton equivalent kullanarak çözdüğünü görebilirsiniz, o durumda da benim dediğim şekilde çıkıyor, ancak temiz kafayla tekrar kafa yormadan size tatmin edici bir cevap veremeyeceğim büyük ihtimalle
 
Attığınız kitaplardan Miller ın kitabını duymuştum, çok sağlam olduğunu söylüyorlar, birlikte yazdığı j r Hendershot bu alanda bilinen biri o açıdan da bu kitabı bende düşünüyorum ancak henüz fırsat bulamadım. Miller ın başka bir kitabı daha var oldukça eski onda da magnetler üzerine güzel şeyler var ancak kitabın 2. basımında dahi bazı basit hatalar mevcuttu, o açıdan biraz can sıkıcıydı.
 
Bu +/- olayinda anlasamayinca simdi ben kafayi yerim. Bir adim bile atamam.

User

You

1718138253519.png

Sekilde kirmizi ve mavi bolum miknatislarin kutbudur. Miknatis hava araligi olan cok yuksek mu lu bir malzemenin arasindadir.

ChatGPT
Bu tür bir manyetik devre analizi yaparken, Amper Kanunu ve manyetik devre teorisi kullanılarak hava aralığındaki manyetik alan şiddetini (H) ve manyetik akı yoğunluğunu (B) hesaplayabiliriz. Şimdi bu devreyi analiz etmek için adım adım ilerleyelim.

Manyetik Devre Teorisi​

Bir manyetik devrede, manyetik alan çizgileri manyetik malzemenin içinde ve hava aralığında kapanır. Bu tür devreler için manyetik devre yasası (Amper Kanunu) şu şekildedir:
[math]F=Φ⋅\mathcal{R}[/math]Burada:
  • F: Manyetik güç (manyetomotor kuvvet, MMF)
  • [math] \Phi[math]: Manyetik akı [*][math]\mathcal{R}[/math]: Manyetik direnç (relüktans)
Manyetik malzemenin relüktansı ihmal edilebilir çünkü malzemenin manyetik geçirgenliği (μ\muμ) çok yüksektir.

Hava Aralığının Relüktansı​

Hava aralığının relüktansı şu şekilde hesaplanır:
Rhava=lhavaμ0⋅A\mathcal{R}_{\text{hava}} = \frac{l_{\text{hava}}}{\mu_0 \cdot A}Rhava=μ0⋅Alhava
Burada:
  • lhaval_{\text{hava}}lhava: Hava aralığının uzunluğu
  • μ0\mu_0μ0: Boşluğun manyetik geçirgenliği (μ0=4π×10−7 H/m\mu_0 = 4\pi \times 10^{-7} \, \text{H/m}μ0=4π×10−7H/m)
  • AAA: Manyetik malzemenin kesit alanı

Manyetik Güç (MMF)​

Manyetik güç (F\mathcal{F}F), mıknatısın manyetik alan şiddeti (HHH) ve uzunluğu (lll) ile bulunabilir:
F=Hmıknatıs⋅lmıknatıs\mathcal{F} = H_{\text{mıknatıs}} \cdot l_{\text{mıknatıs}}F=Hmıknatıs⋅lmıknatıs

Hava Aralığındaki Manyetik Alan​

Hava aralığındaki manyetik alan şiddetini (HhavaH_{\text{hava}}Hhava) ve manyetik akı yoğunluğunu (BBB) bulmak için önce manyetik akıyı (Φ\PhiΦ) bulmamız gerekecek.
Hhava=FlhavaH_{\text{hava}} = \frac{\mathcal{F}}{l_{\text{hava}}}Hhava=lhavaFB=μ0⋅HhavaB = \mu_0 \cdot H_{\text{hava}}B=μ0⋅Hhava

Hesaplama​

Hesaplama yapmak için devredeki uzunluklar ve kesit alanı hakkında bilgiye ihtiyaç var. Bu bilgiler ışığında yukarıdaki formülleri kullanarak hava aralığındaki manyetik alan şiddetini ve manyetik akı yoğunluğunu hesaplayabiliriz.
Eğer hava aralığının uzunluğu (lhaval_{\text{hava}}lhava), mıknatısın manyetik alan şiddeti (HmıknatısH_{\text{mıknatıs}}Hmıknatıs), mıknatısın uzunluğu (lmıknatısl_{\text{mıknatıs}}lmıknatıs), ve kesit alanı (A) hakkında bilgi verirseniz, bu hesaplamaları gerçekleştirebiliriz.

Özet​

Bu adımları takip ederek, yüksek geçirgenliğe sahip malzemenin hava aralığındaki manyetik alanı hesaplayabiliriz. Devrenin detaylarını (boyutlar, manyetik alan şiddeti vb.) sağlarsanız, daha spesifik hesaplamalar yapabilirim.



User

You
Bir arkadasim bu magnetik devre isin su bagintiyi yazdi. Lm*Hm + Lg*Hg = 0 burada m indisi miknatisi g indisi de hava araligini gosteriyor. Ben bu esitligin boyle degil -Lm*Hm + Lg*Hg = 0 olmasi gerektigini dusunuyorum. Sen ne dersin?


ChatGPT
Bu tür bir manyetik devre analizi için verilen denklemin işaret konvansiyonu doğru seçilmelidir. Manyetik devreler, elektrik devrelerine benzer şekilde analiz edilir, ancak burada manyetik akı ve manyetik alan şiddeti ile çalışırız. Öncelikle, manyetik devreyi oluşturan her bir bileşenin manyetik kuvvet (MMF) ve manyetik potansiyel farklarını göz önünde bulundurmalıyız.
Verilen denklemleri açıklayalım:
  1. Lm * Hm + Lg * Hg = 0:
    • LmL_mLm: Mıknatısın uzunluğu
    • HmH_mHm: Mıknatısın manyetik alan şiddeti
    • LgL_gLg: Hava aralığının uzunluğu
    • HgH_gHg: Hava aralığının manyetik alan şiddeti
  2. -Lm * Hm + Lg * Hg = 0:
    • Aynı semboller kullanılıyor, ancak işaret farklı.

Amper Kanunu ve Manyetik Devre Teorisi​

Manyetik devreler için Amper Kanunu'nun uygulandığı bir yolu düşünelim. Bir kapalı yol boyunca manyetik alan şiddetinin integrali, çevrelenen toplam serbest akıma eşittir. Bu ifade, mıknatıs ve hava aralığı boyunca manyetik potansiyel farklarının toplamı sıfır olmalıdır şeklinde yorumlanabilir:

[math]\oint_{\mathcal{C}} \mathbf{H}\cdot d\mathbf{l} =0[/math]Burada iki farklı bölgedeki manyetik alan şiddeti H ve uzunluk l ile çalışıyoruz:

İşaret Konvansiyonu​

Mıknatısın ve hava aralığının zıt yönde manyetik alan şiddeti ürettiğini düşünürsek:
  1. Mıknatıs:
    • LmL_mLm: Mıknatısın uzunluğu
    • HmH_mHm: Mıknatısın manyetik alan şiddeti (pozitif yönde kabul edelim)
  2. Hava Aralığı:
    • LgL_gLg: Hava aralığının uzunluğu
    • HgH_gHg: Hava aralığının manyetik alan şiddeti (aynı yönde veya zıt yönde kabul edebiliriz)

Denklemi İnceleme​

  • Eğer aynı yönde kabul edersek:
    • [math]∮CH⋅dl=Hm⋅Lm+Hg⋅Lg=0\oint_{\mathcal{C}} \mathbf{H} \cdot d\mathbf{l} = H_m \cdot L_m + H_g \cdot L_g = 0∮CH⋅dl=Hm⋅Lm+Hg⋅Lg=0[/math]
  • Eğer zıt yönde kabul edersek:
    • [math]∮CH⋅dl=−Hm⋅Lm+Hg⋅Lg=0\oint_{\mathcal{C}} \mathbf{H} \cdot d\mathbf{l} = -H_m \cdot L_m + H_g \cdot L_g = 0∮CH⋅dl=−Hm⋅Lm+Hg⋅Lg=0[/math]

Doğru İşaret Konvansiyonu​

Manyetik devrede mıknatısın oluşturduğu manyetik alan şiddeti ve hava aralığındaki manyetik alan şiddeti birbirine zıt yönlerde ise, zıt işaret kullanılması gerekir. Dolayısıyla, sizin belirttiğiniz denklemin doğru olduğunu düşünüyorum:
−Lm⋅Hm+Lg⋅Hg=0-L_m \cdot H_m + L_g \cdot H_g = 0−Lm⋅Hm+Lg⋅Hg=0
Bu denklem, mıknatısın manyetik alan şiddeti ve hava aralığının manyetik alan şiddetinin birbirine zıt yönlerde olduğunu varsayar ve manyetik potansiyel farklarının toplamının sıfır olduğunu gösterir.

Sonuç​

Sizin önerdiğiniz denklemin (−Lm⋅Hm+Lg⋅Hg=0-L_m \cdot H_m + L_g \cdot H_g = 0−Lm⋅Hm+Lg⋅Hg=0) doğru olduğunu düşünüyorum. Manyetik devrelerde, manyetik alan şiddeti ve uzunlukların işaretleri dikkatlice ele alınmalıdır ve bu durumda, zıt yöndeki manyetik alan şiddetlerinin toplamı sıfır olmalıdır.
 
Son düzenleme:

Forum istatistikleri

Konular
6,154
Mesajlar
105,028
Üyeler
2,558
Son üye
cenkacar

Son kaynaklar

Son profil mesajları

hakan8470 wrote on Dede's profile.
1717172721760.png
Dedecim bu gul mu karanfil mi? Gerci ne farkeder onu da anlamam. Gerci bunun anlamini da bilmem :gulus2:
Lyewor_ wrote on hakan8470's profile.
Takip edilmeye başlanmışım :D ❤️
Merhaba elektronik tutsakları...
Lyewor_ wrote on taydin's profile.
Merhabalar. Elektrik laboratuvarınız varsa bunun hakkında bir konunuz var mı acaba? Sizin laboratuvarınızı merak ettim de :)
Lyewor_ wrote on taydin's profile.
Merhabalar forumda yeniyim! Bir sorum olacaktı lcr meterler hakkında. Hem bobini ölçen hemde bobin direnci ölçen bir lcr meter var mı acaba?
Back
Top