VRLA akü kapasite ölçümü

[taydin]

Atölyede bir kenarda 8 tane 12V VRLA akü duruyordu. Bunların kapasitelerini ölçmek için 4 tanesini eve getirdim. Bunları ölçüp diğer 4 taneyi de getireceğim.

Akülerin 2 tanei Yuasa NPW45-12. Kapasite değeri belirtilmemiş pilin gövdesi üzerinde. Datasheet şöyle

 

[taydin]

Bu akünün, kısa süreler için yüksek güç verebildiği belirtiliyor. Ben de 10 hr rate kapasitesini ölçtüm. Önce datasheet'te belirtildiği gibi 13.65 V ile şarj ettim. Şarj akımını 0.7 A yaptım ve akım 50 mA civarına düşünce şarjın tamamlandığını varsaydım.

Sonra da elektronik yükün pil programını kullanarak, toplam voltaj 10.8 V a düşene kadar veya 10 saat geçene kadar 0.7 A akım çektim. Yani tahmini anma kapasitesinin 10 da birini çektim ve hücre voltajının da 1.8 V a düşmesini veya 10 saat geçmesini sağladım. 10 saat dolmadan akünün voltajı 10.8 V a düştü ve o ana kadarki kapasite de 5.835 Ah olarak ölçüldü.

Datasheet'te bir de 20 hr rate capacity verisi var. Bu da 20 saat, anma kapasitesinin 20 de birini çekerek yapılıyor ve hücre voltajının 1.75 V a düşme kriteri belirtiliyor.

Bu akü için bir kapasite belirtilmemiş, ama mesela 12V 7 Ah olan bir akünün kapasitesi hangi kriterlere göre belirtiliyor? 10 hr rate discharge mı yoksa 20 hr rate discharge mı? Ve hücre kesim voltajı ne alınıyor? Yuasa datasheet'teki gibi 10 hr için 1.8V, 20 hr için 1.75V mu?

 

[deneyci]

Bu akünün, kısa süreler için yüksek güç verebildiği belirtiliyor. Ben de 10 hr rate kapasitesini ölçtüm. Önce datasheet'te belirtildiği gibi 13.65 V ile şarj ettim. Şarj akımını 0.7 A yaptım ve akım 50 mA civarına düşünce şarjın tamamlandığını varsaydım.

Sonra da elektronik yükün pil programını kullanarak, toplam voltaj 10.8 V a düşene kadar veya 10 saat geçene kadar 0.7 A akım çektim. Yani tahmini anma kapasitesinin 10 da birini çektim ve hücre voltajının da 1.8 V a düşmesini veya 10 saat geçmesini sağladım. 10 saat dolmadan akünün voltajı 10.8 V a düştü ve o ana kadarki kapasite de 5.835 Ah olarak ölçüldü.

Datasheet'te bir de 20 hr rate capacity verisi var. Bu da 20 saat, anma kapasitesinin 20 de birini çekerek yapılıyor ve hücre voltajının 1.75 V a düşme kriteri belirtiliyor.

Bu akü için bir kapasite belirtilmemiş, ama mesela 12V 7 Ah olan bir akünün kapasitesi hangi kriterlere göre belirtiliyor? 10 hr rate discharge mı yoksa 20 hr rate discharge mı? Ve hücre kesim voltajı ne alınıyor? Yuasa datasheet'teki gibi 10 hr için 1.8V, 20 hr için 1.75V mu?

13.65 volt ile değil 14.5 volt ile şarj edersen 6.6 A/h yakın çıkabilir.
Genede iyi çıkmış.
Bu datasheeti attığın iyi oldu. Ben gidip güneş panelindeki şarj voltajını düşüreyim. Sürekli bağlı olan akülerin şarj kesme voltajı 13.65 voltmuş. Doldur boşalt yapılan akülerde ise şarj kesme voltajı 14.5 volt oluyormuş.

 

[frmman]

Youtubede piladam diye bir kanal var. Bataryalar hakkında kaliteli içerikler paylaşıyor. Sorduğunuz soru ile ilgli aşağıdaki video da bir açıklaması var. Link ilgili zamanı gösterecek şekilde paylaşıldı.

 

[taydin]

13.65 volt ile değil 14.5 volt ile şarj edersen 6.6 A/h yakın çıkabilir.
Genede iyi çıkmış.
Bu datasheeti attığın iyi oldu. Ben gidip güneş panelindeki şarj voltajını düşüreyim. Sürekli bağlı olan akülerin şarj kesme voltajı 13.65 voltmuş. Doldur boşalt yapılan akülerde ise şarj kesme voltajı 14.5 volt oluyormuş.

Benim anladığım, hızlı şarj için 14.5V veriyorsun, daha yüksek kapasite için değil.

 

[deneyci]

Benim anladığım, hızlı şarj için 14.5V veriyorsun, daha yüksek kapas

Bu tabloyu buldum.
Çok kafa karıştırıcı.

https://i.pinimg.com/originals/70/26/90/702690c756d6d5658c2399970822a880.png

 

[deneyci]

https://forums.pelicanparts.com/uploads26/AGM_voltage_chart1567383337.jpg

Bu tabloda ise ortam sıcaklığına göre değişiyor.

 

[deneyci]

Şimdi gidip baktım aküye 13.7 volt şarj ve deşarj edilmiyor.
Tabloya göre 12.78 volt olması lazım.
Şarj cihazını 14.2 volta göre ayarlamıştım.

 

[taydin]

Diğer NPW45-12 nin 10 hr rate kapasitesi de 5.6 Ah gibi çıktı. NPW45-12 için üreticinin açıkladığı kapasite 7.5 Ah, ama internette birçok yerde 8.5 Ah olarak da belirtiliyor. Ben 7 Ah varsayımına göre yaptım ölçümü. 20 hr rate kapasitesi de her zaman 10 hr ye göre daha iyi çıkıyor, o yüzden bu akülerin durumu iyi diye değerlendiriyorum.

Şimdi NP7-12 lerin 20 hr kapasitesini ölçeceğim.

 

[taydin]

https://forums.pelicanparts.com/uploads26/AGM_voltage_chart1567383337.jpg

Bu tabloda ise ortam sıcaklığına göre değişiyor.

Elindeki piller noname ise yapacak birşey yok ama, eğer datasheet'i olan piller ise datasheet verisine göre gitmek lazım. Benim şu anda üzerinde çalıştığım, 12 V ve 7 Ah VRLA akü olan Yuasa NP7-12 nin datasheet'ini ekledim. Buna göre:

Şarj etme voltajı: 14.5 V, maksimum akım 1.75 A
Şarj muhafaza voltajı: 13.65 V

Bir de hem şarj etme hem de deşarj etme için bir sıcaklık düzeltme faktörü verilmiş. Bu veri, hücre bazlı bir veri. NP7-12 6 hücreli olduğu için, bu veriyi 6 ile çarpmamız lazım. Standart sıcaklık da 20 ℃ olarak verilmiş. Yani ortam sıcaklığı 20 ℃ ise bir düzeltme yapılmayacak.

Şarj etmede sıcaklık düzeltme faktörü: -24 mV
Şarj muhafazada sıcaklık düzeltme faktörü: -18 mV

Örnek hesaplama: Sıcaklık 35 ℃ ve aküyü şarj edeceğiz. Şarj voltajı:

[math]V_{CHG} = 14.5 - ((35 - 20) \times 0.024) = 14.14 V[/math]
Örnek hesaplama: Sıcaklık 35 ℃ ve akünün şarjını muhafaza edeceğiz. Şarj voltajı:

[math]V_{CHG} = 13.65 - ((35 - 20) \times 0.018) = 13.38 V[/math]

 

[taydin]

Yani bu son öğrendiklerime göre, ben aküleri şarj muhafaza voltajı ile şarj etmişim, o yüzden de tam şarj olmamışlar. Ayrıca kapasite hesabı yaparken 20 hr rate capacity kullanacağıma 10 hr rate capacity ölçmüşüm. Bütün bu sebeplerden dolayı pillerin kapasitesi olması gerekenden daha kötü çıkmış oldu. Yani bu piller aslında o kadar sene yatmalarına rağmen hala çok iyi durumdalar. Bunları evde bir kenara koyup peryodik olarak şarj edeceğim artık.

 

[taydin]

Aküleri 14.4 V ve 1 A ile tekrar şarj ettim. Her birisi 5 dakikada şarj oldu.