Kavramlar biraz karışmış burada. Komisyon ve vade farkı bambaşka kavramlar, ama bizim halkımız kavramları birbirinin yerine kullanmayı çok seviyor. Mesela buna güzel bir örnek de aidat ve avans kavramları. Çoğumuz apartman ya da sitelerimize ödediğimiz aylık paraya
aidat (bazen gazeteler bile) diyoruz ama yanlış. Onun adı
ortak gider avansı. O para ödendiği anda giderleşmiyor. Ödedikten sonra da aslında hala sizin paranız. Oturanlar ortak bir havuza para koyuyor, oradan site ile ilgili masraflar yapılıyor. Adı üzerinde avans, artan para (varsa) o da hala sizin. Ya iade ediliyor ya da sonraki yılda az avans toplanarak mahsuplaşılıyor
Aidat ise bir yere üye oldunuz ve aylık para ödemeniz gerekiyor. Örneğin gazete, spor salonu, klüp, Spotify, YouTube Premium, dernek vb. Burada ödediğiniz para ödediğiniz anda sizin için giderleşiyor ve artık sizin değil. Aidatın bir faturası (ya da dernek vb ise fatura olamadığı için bir makbuzu) olur.
Ancak halkımızın çok büyük bölümü ödediği gider avansına aidat der. Buradaki cevapta söylenen "komisyon" kelimesi de böyle birşey. Bu bir vade farkı. Ticaretin doğasında olan bir şey. Ancak bazen bilmemekten, bazen "faiz" kelimesine olan aşırı hassasiyetten insanlar vade farkı, faiz bedeli gibi şeyler söylemektense komisyon diyor.
Neyse asıl konuya dönmek gerekirse, bunu biraz detaylı açıklamak istiyorum.
KOMİSYON / VADE FARKI:
Bir kavram karmaşası oluyor. Türkiye'de komisyon diye birşey yok aslında. Bu fark komisyon değil. Komisyon kredi kartını kullandırdığı için bankanın/firmanın talep ettiği işlem bedelinin adı. Tek çekimde de alınıyordu. Hatta bankakartında da alınıyordu. Yurtdışında çoğu kart şirketi nakit banka kartında bile alabiliyor bu komisyonu.
Ancak buradaki fark vade farkı. Komisyon değil. Firmalar POS cihazı alınca bankayla iki şekilde çalışıyor:
1- Firmaya, iş hacmine göre değişiklik gösteren bir vadede (7-40 gün) parasını bankadan alıyor. Dolayısıyla enflasyona karşı alacağı para eriyor.
2- Bankaya bir % kesinti ödeyerek paralarını ertesi gün peşin alıyorlar. (Bu komisyon yani işlem bedeli değil, peşin paraya döndürme bedeli. Çekteki factoring gibi)
Bu bir komisyon değil. Burada enflasyondan kaynaklı açık bir finansman maliyeti var. Firmanın kredili satışlarda bunu fiyata yansıtmamasını beklemek akla mantığa aykırı.
HAVALE İNDİRİMİ VE TAKSİTLİ FİYAT:
Firmalar kredi kartındaki bu bankaya ödeyecekleri vade farkını bankaya ödemek yerine müşteriye indirim olarak yansıtmak için havale imkanı da sunabiliyor. B unun adı havale indirimi oluyor ve bu tür sitelerde ve bu ürün sayfasında yazıyor.
@semih_s 'e bu konuda katılıyorum. Ürün safasında da bu bilgi var zaten. Burada bence bir problem yok.
İkincisi kredi kartına tek çekim değil taksitle almak istediğinizde fiyatın değişmesi durumu. Bunu ödeme ekranına gelmeden önce sitenin bilme şansı yok. O yüzden müşteri sepet, adres vs ekranları geçtikten ve kredi kartı numarasını girdikten sonra taksit sayısını da seçince görüyor. Toplam fiyat değişiyor. Bence bu da normal olan durum. Hiçbir firma hiper enflasyonun olduğu yerde peşin, tek çekim ve taksitli fiyatını aynı tutmak zorunda değil, bu zaten ticaretin doğasına da uygun değil. Önemli olan bilgiyi düzgün vermesi.
Müşteri bu taksitli fiyattan nasıl haberdar olabiliyor:
1- Ürün sayfasında genellikle ödeme seçenekleri oluyor. Burada hangi kartla kaç taksitle alırsanız fiyat ne oluyor yazıyor. Aşağıdaki sayfada da var zaten. Yine sorun yok.
2- Ödeme sayfasında taksit sayısı seçilince sepetin toplamm taksitli fiyatı hesaplanıp ekrana geliyor. Ödeme yapmadan önce görüyorsunuz. Bu da normal.
Peki problem nerede? Eğer sayfa başka kredi kartına da taksit yapıyorsa ve onu ödeme seçeneklerinde belirtmiyorsa, kullanıcı fazla ödediğinin farkında olmadan alışveriş yapabilir. Gökhan'ın söylediği konuyu böyle anladım.
BANKALAR FIRSATÇI MI, FAHİŞ FAİZ Mİ UYGULUYOR?
Gelelim, bankalar ya da firmalar fırsatçılık yapıp fahiş vade farkları mı uyguluyor konusuna:
Bunun için biraz hesap yamak lazım. Buradaki örnekten yola çıkalım.
Ürünün peşin (havale) fiyatı 5565 TL. 6 ay taksitli fiyatı ise 6180 TL.
Uygulanan toplam vade farkı %11.05.
6 ay aylık eşit ödemelerde vade tek ödemeli 3.5 ayın eşdeğeridir.
Bu durumda (basit faiz ile, bileşik faiz daha da düşük çıkacaktır)
aylık uygulanan faiz: 11.05 / 3.5 =
%3.15
Baist faiz usulü ile
yıllık faiz oranı: 3.15 x 12 =
%37.8
TUİK Ocak ayı yıllık enflasyon rakamı : %64.86
TCMB yılsonu enflasyon hedefi (başkan yardımcısının bile çok zor dediği hedef)
: %36
SONUÇ:
1- Kimsenin fahiş faiz uyguladığı yok. Firma da banka da bu olay özelinde fırsatçı ya da kötü niyetli değil. İçinde bulunduğumuz ekonomik koşulların ve uygulanan
"heteredoks politikaların" sonucu bu.
2- Burada uygulanan faiz oranı aslında enflasyona göre olduça düşük bile diyebiliriz. Aslında bankalar bu işten zarar ediyor.
3- Söz konusu yasal sınırlar zaten var ve TCMB tarafından belirleniyor ("heteredoks politikalar"dan beri tutmayan enflasyon tahnmini ile orantılı olarak):
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası, ülkemizde para ve kur politikalarının yönetilmesinden sorumlu kurumdur. Merkez Bankasının temel amacı fiyat istikrarını sağlamaktır.
www.tcmb.gov.tr
Tekrar olacak ama, yine söyleyeceğim:
Fatih Altaylı'yı hiç sevmem ama "Ne zaman adam oluruz" diye sevdiğim bir bölümü vardı köşesinin.
Ne zaman adam oluruz:
"Yaşanan her olumsuz sonuca bir dış güç, fırsatçı ya da vatan haini icat etmeyip, bu durumu yaratan sistemi düzetlmeye bakmayı öğrendiğimiz zaman".
) terfi etmek isteyenler için bütçeye göre bir havya tavsiyesi listesi hazırlayalım. Herkesin katkısına göre de şekillendirelim. Bütçe imkanlarını da 1 - 10 arasında belirleyelim 1 (çok vahim) 10 (para mevzu değil) olarak belilrleyelim.
) Neden dusunmuyorsun bu urunu?Ve ya buna benzer bir sey
