Torna ile sabit yüzey hızı elde etmek

[taydin]

Torna internete bağlı mı ?

Değil. Bağlamayı da düşünmüyorum.

 

[taydin]

İnternette birkaç yerde okumuştum bazı VFD lerin frekans yükselince bile aynı torku muhafaze edebildiğini. Ama malum internette birisi kuyuya taş atıyor, 10 kişi onu taklit ediyor, sonra da 50 kişi taşları çıkarmaya çalışıyor

Ama neyse, frekans iki katına çıkınca mesela tork yarı yarıya inse bile, mevcut tornanın modifikasyon öncesi tork yeteneneğini bütünüyle korumuş oluyor. Ve modifikasyon ile makina ilave özellikler kazanıyor. Gene hiç kayıp yok, kazanç var denebilir.

 

[KAZIMUGUR]

Değil. Bağlamayı da düşünmüyorum.

Hah o zaman sorun yok internetteki bazı cevapları okuyup arkandan iş çeviremez.
Nasıl bağlı olursa olsun bir şekilde asenkron motora vfd bağlarsın.
Senin başta sorduğun gibi sorunun çap + devir + ilerleme hızı .
Bir şekilde dik sportu ( X ekseni ) okuyacaksın yanında fener mili hızını da okuyuver.
Arka tarafına bir yerlere basit bir algılayıcı optik olur magnetik olur kolay iş .
Arduino mordiuno boş ver , blaçkpill ve ya esp32 .
X eksen ilerleme hızı ( aslında şarjlı ile değilde step motor triger kayış ve kolayca devreye alınıp çıkartılabilen basit bir gergi ) + fener mili devri + parça dış-iç çapı arasında bir algoritma oluştur ve sonucu ile VFD yi kontrol et.
Tork düşermiş de olmazmış da .. boş ver 4.5 kW oyuncak değil , hangi kalemle ne kadar dalacanda çap ne kadarda ...
Step motorlu bir sistemin ilerde karar verecek olursan kolaylığı olur .
CNC kontrol ünitelerinde G96 G50 kodları bu tip iş yapar.

 

[Diyot]

Motordan 6 kablo çıkıyor gibi gördüm. Ama ayrıntılı da bakmadım. Ama şu olabilir: Motordan çıkan kablolar pako şaltere gidiyor, o şalter 750/1500 yapılandırmasını yapıyor, pako şalter sonrası da 3 kablo olabilir.

Soğutma olayı sonradan bir fan ile çözümlenebilir. Önemli olan mevcut tork yeteneklerini kaybetmeden hem tornanın spindle devrini 2500 lere çıkarmak, hem de CCS özelliği eklemek.

Aslında konuşulanlara göre şu senaryo da aklıma geliyor. Eğer varsayımlarım doğru ise, bu senaryoda VFD ile tornanın tork yeteneği mevcut durumda DAHA İYİ bir duruma geliyor.

Motoru tamamen panodan ayırıyoruz. 750 rpm olarak hardwire ediyoruz. 5 kW VFD ye bağlıyoruz (siemens V20). Eğer VFD frekansını 50 Hz yaparsak, orijinal tornanın 750 rpm modundaki torkun aynısını elde ediyoruz, bir kaybımız yok. Eğer VFD frekansını 100 Hz yaparsak, ve VFD de bu frekansta anma torka yakın bir tork verebiliyorsa, o zaman orijinal tornanın 1500 rpm modundaki torkun neredeyse İKİ KATI tork elde ediyoruz. Burada önemli bir iyileşme var. Eğer VFD frekansını 157 Hz yaparsak, 2500 rpm elde ediyoruz. Böylece merkez eksene çok yakın yerlere kadar CCS yapabiliyoruz. Tork kaybı oluyor, ama önemli değil çünkü CCS için tork ihtiyacı zaten fazla değil.

Bu durumda arduino panel ile 750/1500 modunu seçiyoruz, CCS ON/OFF yapıyoruz ve CSS yüzey hızını belirliyoruz. CCS ON olunca torna belirliyor VFD frekansını. CCS OFF olunca da 750/1500 arasında seçim yapılabiliyor. Aslında bu durumda artık 750/1500 ün dışında da hızlar ayarlanabilir, ama buna gerek yok. 750/1500 seçimini yapınca, tornanın üzerindeki vites ayarlarında yazan rakamlar doğru rakamlar oluyor, kafa karıştırmaya gerek yok.

Oradaki pako şalter dahlender sargılı motorlar için özel bir şalterdir. Kademeye göre yüksek ya da düşük devirde çalışır hocam.

Frekansı artırdığınız da tork sabit kalmaz. Çünkü sürücüye motor çalışma voltajı girdiniz örneğin 400 V. Frekansı artırdığınızda V/f bozulacağından tork da düşecektir. Kaldı ki 100 Hz frekansa çıkıldığında girişteki fazlar arası voltajın tepe değeri de gerilimi aynı oranda yükseltmeye uygun değildir. Bu durum ancak 87 Hz tekniğinde bir miktar kullanılabiliyor sizin elinizdeki motorun yapısı ve bağlantı şekli de bu tekniği kullanmaya uygun değil. Bazı parametrelerle oynayarak bu durum esnetilebilse bile doğru olmaz.

Ağır ve sert malzemeler mi işleyeceksiniz?

 

[Diyot]

peki vitesin torka bi etkisi yok mu?

Vites kutusu birbirine bağlı iki bölümden oluşuyor. Üstte kalan kısım fener mili dönüş hızını değiştiriyor. Alttaki kısım ise üstteki kısma bağlı olarak arabanın otomatikte ve diş açarken ilerleme hızını belirliyor. Haliyle devri düşürdüğünüzde yüksek tork alabiliyorsunuz. Devasa çapta miller bu şekilde işlenebiliyor.

 

[Under Ground]

87 Hz tekniği

Bu konuyu ilk defa duyuyorum . Anlatan arkadaşlara çok teşekkür ediyorum . Öğrenmiş olduk . Konuya dair nette yaptığım okumalarda şunu okuyunca benim beyin yandı .

87Hz Numarası:

Bir standart motorun üzerinde üçgen ve yıldız bağlantı durumunda göre iki voltaj değeri yazar. Örneğin 50Hz, 230VD/400VY: Bu motor bize şunu demektedir: 50Hz bir besleme varsa ve besleme voltajı trifaze 230V ise beni üçgen bağlayınız, besleme voltajı 400V ise de beni yıldız bağlayınız…

Biz ise şunu yapabiliriz. 400V beslemeli (yani çıkışına 400V verebilen) bir frekans konvertörü kullanıp, bu motoru normal şartlarda yıldız bağlamamız gerekmesine rağmen(!), üçgen bağlayabiliriz.

Peki izolasyon sorunu nasıl olmayacak diye düşünürken yabancı bir forumda artan frekansın endüktif reaktansı da arttıracağını okuyunca kafama yattı . XL= 2 x pi x f x L den tabi ki gayet mantıklı .

 

[taydin]

@KAZIMUGUR Onu ne zaman yapman gerekecek, şunu ne zaman yapman gerekecek, çoğu zaman standart işler yapacaksın mantığı ile gitsem, baştan bu tornayı almazdım. Aldığıma göre de özelliklerini, zamanı geldiğinde SONUNA kadar kullanmak isterim. ne gerek var? deyip var olan özellikleri iptal etmek istemem (gerçi bütün güvenlik tertibatlarını söktüm o ayrı konu )

Bizimkisi hobi işi, sen herhalde bu işin ticaretini yapıyorsun. Ticari mantıkla düşünürsen, bir hobicinin yaptığı hiçbir iş sana mantıklı gelmez.

 

[taydin]

Ağır ve sert malzemeler mi işleyeceksiniz?

Olabilir. Sırf CCS yapmak adına makinanın mevcut olan hiçbir özelliğini kısıtlamak istemem.

 

[taydin]

Bütün yorum yazanlara çok teşekkürler. Konu kafamda baya netleşti. Bir özet geçeyim:

Motor 750 rpm modunda doğrudan VFD ye bağlanacak. VFD de panoyu bypass edecek ve hemen pano öncesine bağlanacak. Acil stop, ana açma kapama şalteri hala devrede olacak tabi.

Tornanın 800/1600 pako şalteri, panoya değil bizim kontrol kutusuna gidecek. Bu şalter, CCS modu aktif değil ise, motor devrini 750 veya 1500 RPM yapacak. CCS modu aktif ise, kontrol kartı devri kontrol edecek.

Bir DRO enine ilerleme için bir DRO cetvel olacak ve kontrol kutusu bu cetveli okuyup çözümleyecek. Eğer CCS modu aktif ise, motor devrini, ayarlanan yüzey ilerleme hızına göre set edecek. Sistem açık çevrim çalışacak, mil devri geri okunmayacak.

Bir de tornanın açma/kapama kolundaki kontağın da kontrol kutusuna gitmesi lazım çünkü pano devre dışı olacağı için artık kontrol kutusu motoru ON/OFF yapacak.

 

[taydin]

Aslında VFD kullanmak, çok yararlı başka bir özelliği de eklememi sağlayacak: Tornada diyelim diş açıyorum. Bir yönde ileriiyorsun, sonra durdurum tersi yönde ilerliyorsun. Bunu da dişe göre belki 5 - 10 kere yapıyorsun. Sürekli ileri geri hareket, yumuşak kalkış olmadığı için şanzıman dişlilerini zorluyor. Her yön çevirmeda tak tak vuruyor dişliler. Ama VFD olunca V20 de bulunan DC frenleme özelliği ile yumuşak duruş kalkış yaptırılabilir.

 

[clc]

Dahlenderden neden vazgeçiyorsunuz onu anlamadım. Dahlender de hızı iki katına getirdiğinizde field weakening den daha iyi sonuç alıyor olmanız lazım + stator uyartım frekansı daha düşük olduğundan kaybınız daha az olur. Aletin panosunu kurcalamamak için mi?

 

[Diyot]

Bütün yorum yazanlara çok teşekkürler. Konu kafamda baya netleşti. Bir özet geçeyim:

Motor 750 rpm modunda doğrudan VFD ye bağlanacak. VFD de panoyu bypass edecek ve hemen pano öncesine bağlanacak. Acil stop, ana açma kapama şalteri hala devrede olacak tabi.

Tornanın 800/1600 pako şalteri, panoya değil bizim kontrol kutusuna gidecek. Bu şalter, CCS modu aktif değil ise, motor devrini 750 veya 1500 RPM yapacak. CCS modu aktif ise, kontrol kartı devri kontrol edecek.

Bir DRO enine ilerleme için bir DRO cetvel olacak ve kontrol kutusu bu cetveli okuyup çözümleyecek. Eğer CCS modu aktif ise, motor devrini, ayarlanan yüzey ilerleme hızına göre set edecek. Sistem açık çevrim çalışacak, mil devri geri okunmayacak.

Bir de tornanın açma/kapama kolundaki kontağın da kontrol kutusuna gitmesi lazım çünkü pano devre dışı olacağı için artık kontrol kutusu motoru ON/OFF yapacak.

Sürücüye birden fazla devir sayısı ve motor bilgisi girilebildiğini sanmıyorum. Sürücüye ya 750 ya 1500 d/dak için parametre girmeniz gerekir. Anladığım kadarıyla pako girişine sürücüyü bağlamak duruma göre 750 ya da 1500 d/dak kademesine seçmek istiyorsunuz. Bunun olacağını sanmıyorum.

DRO cetvel alacaksanız dijital gösterge de ekleyin, parça işlerken çok pratik oluyor.

 

[Diyot]

Aslında VFD kullanmak, çok yararlı başka bir özelliği de eklememi sağlayacak: Tornada diyelim diş açıyorum. Bir yönde ileriiyorsun, sonra durdurum tersi yönde ilerliyorsun. Bunu da dişe göre belki 5 - 10 kere yapıyorsun. Sürekli ileri geri hareket, yumuşak kalkış olmadığı için şanzıman dişlilerini zorluyor. Her yön çevirmeda tak tak vuruyor dişliler. Ama VFD olunca V20 de bulunan DC frenleme özelliği ile yumuşak duruş kalkış yaptırılabilir.

Arabanın altındaki kol kayışlı basit bir debriyaj düzeneğini mi çalıştırıyor (fener mili dönmese bile motor sürekli çalışıyor mu?) yoksa direkt elektrik motorunu mu aç kapa yaptırıyor?

 

[taydin]

Dahlenderden neden vazgeçiyorsunuz onu anlamadım. Dahlender de hızı iki katına getirdiğinizde field weakening den daha iyi sonuç alıyor olmanız lazım + stator uyartım frekansı daha düşük olduğundan kaybınız daha az olur. Aletin panosunu kurcalamamak için mi?

Evet panoya mudahale gerekiyor. Bir de pako şalter konum değiştirirken sürücünün de off olması lazım. O yüzden motoru sabit bağlayıp her şeyi parametre ve komut ile işlemek daha basit bir sistem oluyor. Anladığım kadarıyla da 100 Hz de alabileceğim tork, tornanın orijinal yapılandırmasından çok farklı olmayacak

 

[taydin]

Sürücüye birden fazla devir sayısı ve motor bilgisi girilebildiğini sanmıyorum. Sürücüye ya 750 ya 1500 d/dak için parametre girmeniz gerekir. Anladığım kadarıyla pako girişine sürücüyü bağlamak duruma göre 750 ya da 1500 d/dak kademesine seçmek istiyorsunuz. Bunun olacağını sanmıyorum.

DRO cetvel alacaksanız dijital gösterge de ekleyin, parça işlerken çok pratik oluyor.

Evet parametre değişikliği olacak. Gerekirse OFF - değiştir - ON komut zincirini kullanırım.

 

[Diyot]

Evet parametre değişikliği olacak. Gerekirse OFF - değiştir - ON komut zincirini kullanırım.

Galiba parametreleri geçen benim konuma yazdığınız yöntemle hızlıca tekrar yüklemeyi düşünüyorsunuz. Aksi takdirde hiç pratik olmaz.

 

[taydin]

Arabanın altındaki kol kayışlı basit bir debriyaj düzeneğini mi çalıştırıyor (fener mili dönmese bile motor sürekli çalışıyor mu?) yoksa direkt elektrik motorunu mu aç kapa yaptırıyor?

Bu tornada debriyaj yok. O özellik genelde çok daha büyük ve ağır makinalarda oluyor. Ayak freni var ama.

 

[taydin]

Galiba parametreleri geçen benim konuma yazdığınız yöntemle hızlıca tekrar yüklemeyi düşünüyorsunuz. Aksi takdirde hiç pratik olmaz.

Aynen. Ama bu projeyi iki aşamalı yapmak istiyorum. İlk aşamada MCU olmayacak, VFD tek başına işi halledecek. Bir IO pini ON/OFF olacak, bir IO pini mod değiştirecek. Belki de bundaki makro özelliğini kullanabilirim. IO high ise 750 rpm makrosnu işlet, low ise 1500 rpm makrosunu işlet. İlk aşamada torna VFD ile full çalışır hale gelecek. Ondan sonra cetvel ve MCU ekleyeceğim. Hatta bir tane de enkoder bağlayayım fener miline diyorum. Onun da amacı şu: DUR komutu gelirse, devir de yüsek ise, mesela 2 saniyelik ramp ile duracak. Ama DUR komutu gelirse ve devir de birkaç yüz ise (diş açma senaryosu), o zaman 0.5 saniyelik bir rampa ile duracak. Eğer DC frenleme yetmezse fren direnci de takarım.

 

[taydin]

Kuvvetli makina çoğu zaman lazım olmuyor, ama olunca da çok büyük bir avantaj sağlıyor. Sanayideki artist ustanın nazını çekeceğine, oradaki 70 yaşındaki tornada rezalet bir iş çıkaracağına, sana sıra gelene kadar günlerce bekleyeceğine, kendin özene özene yapıyorsun ve içine siniyor. Benim 20 tonluk makina taşıyıcısındaki döner tablanın vidasını kendi tornamda yaptım. Birkaç saat uğraştım, ama sonunda tam istediğim gibi, tatlı bir sıkılıkla rulmana girdi.

Bu vidayi keserken 6 mm den daha fazla kesme derinliği kullandım. Ama o zamanki acemiliğim işte. karşıdan punta ile desteklemediğim için aynadan fırladı işin ortasında. neyse ki sadece kırık bir uç ile atlattım ...

 

[Diyot]

Bu tornada debriyaj yok. O özellik genelde çok daha büyük ve ağır makinalarda oluyor. Ayak freni var ama.

Debriyaj sistemi olan makinalarla diş açmak daha kolay oluyor Hocam.

Bazı büyük makinelerde de (eski LeBlond Makino gibi) debriyaj sistemi bulunmayabiliyor. Bunlarda ileri-boş-fren-boş-geri şeklinde 5 kademeli çalıştırma kolu vardı. Fren balatalı fren, debriyaj sistemi yoktu. Her seferinde motora start verilirdi. Bu nedenle diş açmak debriyaj sistemli makinelere göre (TOS gibi) daha zor gelirdi bana.

Ayak freni güzel bir özellikmiş.