Torna ile sabit yüzey hızı elde etmek

[taydin]

Kızağa telli reosta bağlamak lazım. Kömürlü olanlar aşınır hemen.

https://www.amazon.com.tr/UKCOCO-Elektrikli-Potansiyometresi-Ekipmanları-Laboratuvarları/dp/B0BZZ4N2GF

Evet bir dişli mekanizması ile potansiyometre çevrilebilir. Ama eğer DRO cetvelleri ucuz ise onu kullanıp tek taşla iki kuş vurmak daha mantıklı.

 

[taydin]

Hocam şu kıymetli dökümanı bir inceleme nizde fayda görüyorum.

http://elsanas.com.tr/belge/teknik-bulten.pdf

Dokümanda motor gücü arttıkça anma devirinin üzerinde çalışma yeteneği de azalıyor diyor. Bir de topraklama fırçası varsa 1500 devrin üzerine çıkamaz diyor. Motorun kendisini inceleyeceğim. Umarım topraklama fırçası yoktur.

 

[Diyot]

Tornada bir pako şalter var, devri iki katına çıkarıyor. Bu da muhtemelen motorun 4 veya 8 kutuplu olabileceğini çağrıştırıyor. 4 kutup 1500 rpm, 8 kutup 3000 rpm olabilir. Makinanın milinin maksimum devri 1600 rpm.

Dahlender sargılı motor var yapısında muhtemelen. 4 kutuplu ise 1500, 8 kutuplu ise 750 d/dak dır.

Kuvvetle muhtemel 4 kutuplu 1500 d/dak, 2 kutup 3000 d/dak şeklindedir.

Aynanın maksimum devri 1600 ise daha yukarılara çıkmak tehlikeli olur. Üniversal tezgahlarda yüksek devirleri ustalar pek tercih etmiyor.

 

[kocamanusta]

Motor devirlerini netleştirmem lazım. Pako şalter ile motor 750/1500 arasında mı anahtarlanıyor, yoksa 1500/3000 arasında mı? Muhtemelen ikincisi diye düşünüyorum.

Eğer ayna 1600 de dönerken motor 3000 devirde dönüyorsa, istediğim 2500 mil devrini almak için motor devrinin 4700 olması gerekiyor. 7.5 kW motoru da 5000 rpm e yakın çalıştırmak biraz marjinal olur gibime geliyor. 10 kW VFD kullansam, bunlarda frekans 1.5 katına çıkarılabiliyor mu? Elektriksel bir sorun çıkar mı?

daha önce forumda 87Hz tekniğinden bahsetmiştik.

 

[Diyot]

daha önce forumda 87Hz tekniğinden bahsetmiştik.

Motor büyük hocam, dahlender sargılı olmasaydı bile çok büyük ihtimalle üçgen bağlıdır.

 

[taydin]

Neyseki maksimum deviri geçsek de geçmesek de gereken ekipmanlar aynı. Toparlamaya başlayayım.

 

[kocamanusta]

Motor büyük hocam, dahlender sargılı olmasaydı bile çok büyük ihtimalle üçgen bağlıdır.

7,5kw U/Y (230/400V) konfigurasyonlu motorlar var. dahlender motor için 87Hz tekniği muhtemelen uygulanamaz ama yine de motor etiketini görmek iyi olur.

motor sürücüyle motorun anma frekansını aşarak devir arttırılabilir fakat tork düşer. düşen torkla iş yapılabilir mi önemli olan o.

 

[taydin]

Aynanın maksimum devri 1600 ise daha yukarılara çıkmak tehlikeli olur.

Aynayı da kontrol edeceğim.

PID kontrolü ile devir geribeslemesi de gerekli olmaz diye düşünüyorum. En azından benim yaygın olarak yaptığım işlerde ayarlanan devir, yük değişse bile yeterince sabit kalıyor. O yüzden mesela arduino ile cetveli okuyup, devir sayısını hesaplayıp doğrudan VFD ye göndereceğim.

 

[taydin]

düşen torkla iş yapılabilir mi önemli olan o.

silindirik parçanın ön yüzünü düzeltmek için, yani Y ekseni için kullanılacak bu özellik, tork ihtiyacı minimum olacak. X ekseninda zaten bu sorun çıkmıyor ve maksimuım torkta çalışma imkanı oluyor.

 

[Diyot]

Aynayı da kontrol edeceğim.

PID kontrolü ile devir geribeslemesi de gerekli olmaz diye düşünüyorum. En azından benim yaygın olarak yaptığım işlerde ayarlanan devir, yük değişse bile yeterince sabit kalıyor. O yüzden mesela arduino ile cetveli okuyup, devir sayısını hesaplayıp doğrudan VFD ye göndereceğim.

Motor gücüne göre orta büyüklükte bir makinaya benziyor bahsettiğiniz torna.

Üzerindeki dönen kısımlar da epey ağırdır ve özellikle yüksek devirlerde önemli miktarda atalet momenti oluştururlar diye düşünüyorum. PID kontrol yapsanız bile beklenen süratte tepki vermeyebilir. Bu nedenle ben de sizin gibi sadece cetveli okuyup oransal kontrol yapardım.

Cetveli aldığınızda ürünü de paylaşırsanız sevinirim.

 

[Diyot]

7,5kw U/Y (230/400V) konfigurasyonlu motorlar var. dahlender motor için 87Hz tekniği muhtemelen uygulanamaz ama yine de motor etiketini görmek iyi olur.

motor sürücüyle motorun anma frekansını aşarak devir arttırılabilir fakat tork düşer. düşen torkla iş yapılabilir mi önemli olan o.

Timur Bey' in planı sürücü kırmızı ışık verirse paso sayısını artırıp tek seferde alınan talaşı azaltmak üzerine kurulu anladığım kadarıyla.

 

[taydin]

Peki tork ihtiyacı fazla olmayacağına göre, 5 kW lık bir VFD ile işi kurtarabilir miyim? Motor 7.5 kW ... Normal X ekseni kesimlerinden gerçekten devir ayarına hiç ihtiyaç olmayacak, mevcut şanzıman devir ayarları yeter de artar bile.

 

[Diyot]

Peki tork ihtiyacı fazla olmayacağına göre, 5 kW lık bir VFD ile işi kurtarabilir miyim? Motor 7.5 kW ... Normal X ekseni kesimlerinden gerçekten devir ayarına hiç ihtiyaç olmayacak, mevcut şanzıman devir ayarları yeter de artar bile.

Sürücüye parametre girişi yaparken hata verebilir. Autotune yaparken de alarma düşebilir.

Değerlerle oynayıp sürücüyü oyalamak da mümkün olabilir ama tehlikeli olur.

 

[kocamanusta]

Peki tork ihtiyacı fazla olmayacağına göre, 5 kW lık bir VFD ile işi kurtarabilir miyim? Motor 7.5 kW ... Normal X ekseni kesimlerinden gerçekten devir ayarına hiç ihtiyaç olmayacak, mevcut şanzıman devir ayarları yeter de artar bile.

cevaplaması zor bi soru.
7.5kW motorla iş yaparken akımlar alın.
5kW sürücü çıkış akımlarıyla karşılaştırın.
geçmiyorsa muhtemelen çalışacaktır fakat taşmalarda arızaya gececeğini unutmayın.

 

[taydin]

Tornanın yan kapağını açmak çok uğraştıracağı için açamadım. Ancak uçtaki kapağı açabildim. Oradan da levhayı okuyamadım. Ama devirleri ölçtüm. 750 ve 1500 rpm. Yani 4/8 kutuplu bir motor bu. Ve terminal kutusuna giden kablolardan da yıldız üçgen olarak yapılandırılabilen yani 6 terminalli olduğunu anlıyorum.

Ama büyüklüğü dikkatimi çekti, 7.5 kW a pek benzemiyor bu. Satın alırken broşüründe yazan rakama göre gittim şimdiye kadar, ama benim kompresörün motorunun 7.5 olduğunu biliyorum ve tornadaki ile karşılaştırınca tornadaki biraz daha küçük. Bir Çinlik var burada

Bu durumda ben 5 kW VFD ile ilerleyeceğim. kalkışta akımını sınırlandırarak olası kalkışta hata durumunu önlerim herhalde.

Yalnız şundan emin değilim. Eğer tornanın panosu, yıldız üçgen kalkış yaptırıyorsa, o zaman belki VFD hataya düşebilir çünkü bağlantılar anlık olarak kopacak. Panonun şeması vardır bir yerlerde ama oldukça karmaşık, pano tadilatına kalırsa iş, vazgeçip 1600 rpm'e razı olmayı tercih ederim.

 

[kocamanusta]

dahlender motor ise iki ayrı devir, iki ayrı güç vardır.
takım tezgahı olduğu için de sabit momentlidir.
bağlantı konfigürasyonu klasik yıldız üçgen motorlardan farklıdır o yüzden dahlender olupta yıldız-üçgen kalkış devresi kullanılmaz, direkt yol verilir. (kullanlıyorsa motorda 9 adet sargı ucu olması lazım)

 

[KAZIMUGUR]

Torna-freze oyuncağımda 1400 devir 2.2kW motor var ve VFD ile kullanıyorum.
Frekansı 150 yaptığımda kalkıyor ama hemen yığılıyor yani devir yavaşlıyor yani yanlış.
Diğer ayarlar normal motor plakasına göre.
130 da sorun yok ve sürekli kullanıyorum.

Benzer şekilde freze deki spindle 400Hz max ayarlı.
Fakat motor monofaze den trifaze ye VFD ile kullanıma göre yapılmamış.
1.5kW lık bir motor.
Motor gerilimini 140-150 Volt a göre ayarlayınca sorunsuz - ısınmadan çalışıyor.

Alın tornalarken ağır hizmet gibi bir şey değilse fazla yük olacağını sanmıyorum.
Yüzeyin düzgün görüntüsü gibi algıladığım için finiş paso gibi bir uygulama düşünüyorsun.
Dış çap kaç bilmiyorum ama dış çap hızı için kullandığın kalemin değerlerini dikkate al.
Yuvarlak karbür iyi işi görüyor aynı kalemle fatura dibine filan girmeyeceksen.

Belki test için fikir verebilir.

 

[taydin]

dahlender motor ise iki ayrı devir, iki ayrı güç vardır.
takım tezgahı olduğu için de sabit momentlidir.
bağlantı konfigürasyonu klasik yıldız üçgen motorlardan farklıdır o yüzden dahlender olupta yıldız-üçgen kalkış devresi kullanılmaz, direkt yol verilir. (kullanlıyorsa motorda 9 adet sargı ucu olması lazım)

O zaman dahlender herhalde bu motor. Şu anda atölyede değilim ama tornayı çalıştırınca yıldız üçgen kontaktör sesi hiç duymuyorum. Bu durumda pano modifikasyonuna falan gerek kalmaz.

 

[taydin]

@KAZIMUGUR eğer devirler 1500/3000 olmuş olsaydı, motoru 5000 devirde çalıştırmayı istemezdim. Ama neyseki motor devri 1500, ve 1500 devirlik motoru 2200 devirde çalıştırırken rahat olurum.

 

[taydin]

Makinanın etrafını biraz toparladım ve boşluğa girip kapağı sökebildim. Motor 7.5 kW değil 4.5 kW çıktı. Ona da şükür, Çinliler araba inverteri konvansiyonunu kullansaydı 500W da çıkabilirdi ... 5 kW inverter rahatlıkla iş görür.